നീതിപക്ഷം

അടിയന്തരാവസ്ഥക്കാലത്ത് ജനങ്ങളുടെ ജീവനും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുമുള്ള അവകാശങ്ങൾ തടയപ്പെട്ടപ്പോൾ അതിനെതിരെ നടന്ന നിയമ പോരാട്ടങ്ങളെ നിരാകരിക്കുകയാണ് സുപ്രീം കോടതി ചെയ്തത്. ഭരണഘടനാപരമായ ദൗത്യ നിർവഹണത്തിൽ കോടതി അവിടെ പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു. എന്നാൽ, പൗരന്റെ ജീവനും സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും മേൽ സ്റ്റേറ്റിന്റെ കടന്നുകയറ്റമുണ്ടായപ്പോൾ അതിൽ ഇടപെടാനും പൗരന്റെ അവകാശം സംരക്ഷിക്കാനും കോടതി മടിച്ചില്ല. 1978ലെ മേനക ഗാന്ധി കേസ് ഇതിനുദാഹരണമാണ്. ഈ കേസിൽ ഭരണഘടനയുടെ 21–ാം അനുഛേദത്തിനു ജസ്റ്റിസ് പി.എൻ. ഭഗവതി പുതിയൊരു വ്യാഖ്യാനം നൽകി. മൗലികാവകാശങ്ങളിൽ ഇടപെടുന്ന നിയമനിർമാണം ഉള്ളടക്കം കൊണ്ടും നടപടിക്രമം കൊണ്ടും ന്യായമായിരിക്കണം എന്ന് അദ്ദേഹം ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. ഭരണഘടനയുടെ 14,19, 21 അനുഛേദങ്ങൾ സമഗ്രമായി ഒരുമിച്ചു പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടവയാണെന്നും ഒറ്റയ്ക്കൊറ്റയ്ക്കല്ല കണക്കാക്കേണ്ടതെന്നും കോടതി പറഞ്ഞു. പൊതു താൽപര്യ ഹർജികൾ എന്ന ആശയം ജനശ്രദ്ധയിലേക്കു വന്നതും ഇക്കാലത്താണ്.

രണ്ടാം ഘട്ടത്തിൽ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളിലാണ് കോടതിയുടെ ഇടപെടലുണ്ടായത്. ടെലികോം തരംഗങ്ങൾ അനുവദിക്കുന്നതിൽ കേന്ദ്രസർക്കാർ സ്വീകരിച്ചിരുന്ന നിലപാടുകളിലും നടപടികളിലും സാമൂഹികമായ ഉത്തരവാദിത്തം ഉറപ്പുവരുത്താനും മാർഗനിർദേശങ്ങൾ രൂപപ്പെടുത്താനും കോടതിയുടെ ഇടപെടലുണ്ടായി. ടെലികോം തരംഗങ്ങളും കൽക്കരി ഖനികളും അനുവദിച്ച നടപടികൾ കോടതി റദ്ദാക്കി. ഇന്ത്യയിൽ ടെലികോം മേഖലയുടെ ഭാവിയെ ബാധിക്കുന്നതായിരുന്നു ആദ്യ തീരുമാനം. കൽക്കരി ഖനികൾ അനുവദിച്ചതു റദ്ദാക്കിയ നടപടി ഖനനം, ഉരുക്കു നിർമാണം തുടങ്ങിയ വ്യവസായ മേഖലകളിലെ ഭാവി നിക്ഷേപങ്ങളെ സാരമായി ബാധിച്ചു. ബാങ്കിങ് മേഖലയും പ്രതിസന്ധിയിലായി. കാരണം, ടെലികോം, കൽക്കരി–സ്റ്റീൽ വ്യവസായങ്ങൾക്കു ബാങ്കുകൾ കനത്ത തോതിൽ വായ്പ നൽകിയിരുന്നു. തിരിച്ചടവു മുടങ്ങിയതോടെ അവ കിട്ടാക്കടവും നിഷ്ക്രിയ ആസ്തികളുമായി. ഇതെല്ലാം ദേശീയോൽപാദനത്തെയും ബാധിച്ചു. സങ്കീർണമായ സാമ്പത്തിക പ്രശ്നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ സുപ്രീം കോടതിയുടെ പ്രകടനം തൃപ്തികരമല്ല എന്നുതന്നെ പറയേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

എന്നാൽ, പരിസ്ഥിതി വിഷയങ്ങളിൽ കോടതിയുടെ ഇടപെടൽ അഭിനന്ദനാർഹമാണ്. സ്വകാര്യ നിക്ഷേപകരിലൂടെ സമ്പദ്‌ഘടന വളരുമ്പോൾ ജല, വായു മലിനീകരണ നിയന്ത്രണങ്ങൾ അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ഇത്തരം കാര്യങ്ങളിൽ കോടതി വേണ്ട നടപടികൾ കൈക്കൊണ്ടിട്ടുണ്ട്. പൊതു ജീവിതത്തിലെ അഴിമതി തടയുന്നതിനും അതിശക്തമായ നിലപാടുകളാണു കോടതി സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്.

ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തെ ഏറ്റവും സ്വാധീനിച്ച ഒന്നാണ് മണ്ഡൽ കമ്മിഷൻ റിപ്പോർട്ട്. സർക്കാർ പൊതുമേഖലാ നിയമനങ്ങളിൽ പിന്നാക്ക വിഭാഗക്കാർക്ക് 27% സംവരണം ശുപാർശ ചെയ്യുന്ന മണ്ഡൽ കമ്മിഷൻ റിപ്പോർട്ട് അംഗീകരിച്ച സുപ്രീം കോടതി, പിന്നാക്കാവസ്ഥ നിർണയിക്കുന്നതിനുള്ള അടിസ്ഥാന സൂചകമായി ജാതിയെ അംഗീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ, രാഷ്ട്രീയത്തിലെ കൂറുമാറ്റം തടയുന്നതിനുള്ള നിയമത്തർക്കങ്ങളിൽ കോടതിയുടെ ഇടപെടലുകൾ കാര്യമായ വിജയം കണ്ടിട്ടില്ല.

2014ൽ ആരംഭിച്ച മൂന്നാം ഘട്ടത്തിൽ വ്യക്തി സ്വാതന്ത്ര്യ സംരക്ഷണത്തിൽ കോടതിയുടെ പ്രകടനം ഒട്ടും അഭിനന്ദനീയമല്ല. രാജ്യദ്രോഹ നിയമം (124എ– ഐപിസി), നിയമവിരുദ്ധ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തടയുന്ന നിയമം (യുഎപിഎ) തുടങ്ങിയവ വിദ്യാർഥികൾ, മാധ്യമ പ്രവർത്തകർ, ബുദ്ധിജീവികൾ എന്നിവർക്കെതിരെ വ്യാപകമായി ദുരുപയോഗിച്ചപ്പോൾ അതിനെ ചെറുക്കാനും ഇരകൾക്കു സംരക്ഷണം നൽകുക എന്ന ധർമം നിർവഹിക്കാനും കോടതിക്കു കഴിഞ്ഞില്ല. പരമോന്നത നീതിപീഠം ഈ വിഷയങ്ങളിലെ ഹർജികളിൽ പലപ്പോഴും ഇടപെട്ടതേയില്ല. തടങ്കൽ സംബന്ധിച്ച പരാതികളിൽപോലും മുൻപത്തെപ്പോലെ ത്വരിത നടപടികൾ സ്വീകരിക്കാൻ കോടതി തയാറായില്ല.

സ്വവർഗ ലൈംഗികത കുറ്റകരമല്ലാതാക്കിയും വിവാഹേതര ലൈംഗിക ബന്ധം കുറ്റകരമാക്കുന്ന നിയമം റദ്ദാക്കിയും രണ്ടു നിർണായക വിധികൾ ഇക്കാലത്താണു കോടതിയിൽ നിന്നുണ്ടായത്. യാഥാസ്ഥിതിക മനോഭാവം നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന ഇന്ത്യൻ സാമൂഹിക– രാഷ്ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങളിൽ സ്വകാര്യതയെ മൗലികാവകാശമായി ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചുള്ള ഈ ചരിത്ര വിധികൾ കോടതിയുടെ പുരോഗമനപരമായ ചിന്തയുടെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.

നീതിക്കുവേണ്ടി വാതിലിൽ മുട്ടുന്നവരുടെ പ്രതീക്ഷയ്ക്കു യോജിക്കുന്ന നടപടികൾ ഭീതിയോ പ്രീതിയോ കൂടാതെ കോടതിയുടെ ഭാഗത്തുനിന്ന് ഉണ്ടായിക്കൊണ്ടിരിക്കുമെന്നു പ്രതീക്ഷിക്കാം.

(സുപ്രീം കോടതിയിലെ മുതിർന്ന അഭിഭാഷകനായ ലേഖകൻ രാജ്യസഭാ എംപിയും മുൻ കേന്ദ്രമന്ത്രിയുമാണ്)

English Summary: Kapil Sibal on 75 years of Indian Independence