കൊറോണയും ആരോഗ്യ കേരളവും; മികവിന്റെ കേരള മോഡൽ, തുടക്കം വസൂരിബാധയിൽ

കൊറോണയുടെ വ്യാപനകാലം കേരളത്തിന്റെ ആരോഗ്യപരിപാലന മികവ് ഏറെ ചർച്ച ചെയ്യപ്പെടുന്ന കാലം കൂടിയാണ്. ഇന്ത്യയുടെ നിലവിലെ ആരോഗ്യ പരിപാലന വ്യവസ്ഥയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ കേരളം പതിറ്റാണ്ടുകളായി ഏറെ മുന്നിലും. കേരളത്തിന്റെ പൊതുജനാരോഗ്യ സംവിധാനം പലപ്പോഴും ലോകരാജ്യങ്ങൾതന്നെ പഠനവിധേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. പക്ഷെ ഈ ഒരു മികച്ച ആരോഗ്യപരിപാലന സമ്പ്രദായം നാം എപ്പോൾ എങ്ങനെ ആർജ്ജിച്ചെടുത്തു? കേരളം ഇന്ത്യയിലെ മികച്ച 'ആരോഗ്യ സംസ്ഥാനമായി' നിലനിൽക്കുന്നതിന്റെ കാരണമെന്താണ്? എന്നുമുതൽക്കാണ് നമ്മുടെ ആധുനിക  ആരോഗ്യപരിപാലന സംവിധാനത്തിലെ മികവ് പ്രകടമായി തുടങ്ങിയത്?

ആധുനിക കേരളചരിത്രത്തിനു മുൻപു തന്നെ മികച്ച ചികിത്സാ സമ്പ്രദായം കേരളത്തിൽ പടുത്തുയർത്താനുള്ള അടിസ്ഥാനമൊരുങ്ങിയിരുന്നു എന്നതാണ് വാസ്തവം. തിരുവിതാംകൂർ, കൊച്ചി, മലബാർ മേഖലകളിൽ ഭരണാധികാരികൾ അക്കാലത്തു പ്രകടിപ്പിച്ച ദീർഘവീക്ഷണങ്ങളും അവസരോചിത പ്രവർത്തനങ്ങളുമായിരുന്നു കേരളത്തിന്റെ ആധുനിക ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിന്റെ ആണിക്കല്ല്. ജനം പകർച്ചവ്യാധി പ്രതിസന്ധികളിലകപ്പെട്ടപ്പോൾ പാരമ്പര്യ ചികിത്സാവിധികൾ അപര്യാപ്തമാണെന്നവർ തിരിച്ചറിഞ്ഞു. മികച്ച മറ്റ് ചികിത്സാവിധികൾ ഭരണാധിപന്മാർ അന്വേഷിച്ചു.

പാശ്ചാത്യ നാടുകളിൽ പ്രചാരത്തിലുള്ള അലോപ്പതി ചികിത്സാരീതി, പകർച്ചവ്യാധി പ്രതിരോധം ഉൾപ്പെടെയുള്ള രോഗങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുവാൻ പര്യാപ്തമാണെന്ന തിരിച്ചറിവിൽ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെ ആരോഗ്യപരിപാലനത്തിന് അലോപ്പതിയെ സ്വീകരിച്ചു. വേഗത്തിലുള്ള രോഗമോചനം അലോപ്പതിയുടെ സ്വീകാര്യത വർധിപ്പിച്ചു. ഐക്യകേരളം രൂപം കൊള്ളുന്നതിന് മുൻപ് പൊതുജനാരോഗ്യത്തിൽ ഏറ്റവും അധികം ശ്രദ്ധയൂന്നിയ ഇന്ത്യയിലെ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിൽ മുന്നിൽ നിന്നത് തിരുവിതാംകൂർ ആയിരുന്നു. ജനക്ഷേമത്തിന് പ്രാധാന്യം കല്പിച്ചിരുന്ന തിരുവിതാംകൂറിലെ രാജകുടുംബം പല കാലഘട്ടങ്ങളിലായി നടപ്പിൽ വരുത്തിയ ചിട്ടയായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പിന്നീട് കേരളം രൂപംകൊണ്ടപ്പോൾ നമ്മുടെ ആരോഗ്യപരിപാലന മേഖലയുടെ കുതിച്ചുചാട്ടത്തിന് ഉത്തേജന മരുന്നായി മാറുകയാണുണ്ടായതെന്നതു കാണാം.

വസൂരിബാധയും ഇറക്കുമതി മരുന്നും

1810 മുതൽ 1815 വരെയുള്ള കാലഘട്ടം. അന്ന് തിരുവിതാംകൂറിൽ വ്യാപകമായി വസൂരി പടർന്നു പിടിച്ചു. ആയിരക്കണക്കിന് പേർ വസൂരിബാധയേറ്റ്‌ മരിച്ചു. രോഗബാധിതരായ കുടുംബാംഗങ്ങളെ ഉപേക്ഷിച്ച് അവശേഷിക്കുന്നവർ പലായനം ചെയ്യുകയോ രോഗികളെ വിജനമായ സ്ഥലങ്ങളിൽ ഉപേക്ഷിക്കുകയോ ചെയ്തു.

രാജ്യത്തിലെ ജനത്തിന്റെ ജീവൻ രക്ഷിക്കുക എന്നത് തിരുവിതാംകൂർ രാജകുടുംബത്തിന്റെ ആവശ്യമായിരുന്നു. യൂറോപ്യന്മാരുടെ ചികിത്സയാണ് വസൂരിയെ പ്രതിരോധിക്കാൻ ഫലപ്രദമെന്ന് മനസിലാക്കിയ തിരുവിതാംകൂറിലെ മഹാറാണി ആയില്യം തിരുനാൾ റാണി ഗൗരി ലക്ഷ്മി ഭായി വസൂരിക്കെതിരെയുള്ള പ്രതിരോധമരുന്ന് തിരുവിതാംകൂറിൽ ഇറക്കുമതി ചെയ്യാൻ തീരുമാനിച്ചു.

വസൂരിയുടെ പ്രതിരോധമരുന്നിന്റെ കുത്തിവയ്പ്പായിരുന്നു ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി. തിരുവിതാംകൂറിലെ ജനം പാശ്ചാത്യരീതിയിലുള്ള ചികിത്സയോട് വിമുഖത കാണിച്ചു. കുത്തിവയ്പ് സമ്പ്രദായം അവർക്ക് ശീലമുള്ള ഒന്നായിരുന്നില്ല. അവിശ്വാസത്തോടെയും ഭയത്തോടെയും ജനങ്ങൾ കുത്തിവയ്‌പിനെതിരെ നിലകൊണ്ടപ്പോൾ രാജകുടുംബാംഗങ്ങൾ തന്നെ ആദ്യമായി പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്‌പ്പെടുത്തുകൊണ്ട് പ്രജകൾക്കു ധൈര്യം പകർന്നു. തുടർന്ന് നടന്ന ബോധവൽക്കരണങ്ങളുടെ ഫലമായി പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്‌പ്പെടുക്കുവാൻ ജനം മുന്നോട്ട് വരികയായിരുന്നു.

സമാനമായ സാഹചര്യം 1819-ന് ശേഷവും ഉണ്ടായി. അന്ന് ജനങ്ങളെ കൊന്നൊടുക്കുവാൻ വന്നത് കോളറ എന്ന മഹാമാരിയായിരുന്നു. ബംഗാളിൽ പടർന്നു പിടിച്ച കോളറ ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാന നാട്ടുരാജ്യങ്ങളിലെല്ലാം വ്യാപകമായ മരണങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ച് ആഞ്ഞടിച്ചപ്പോൾ വരാനിരിക്കുന്ന അപകടം മുന്നിൽ കണ്ട് പ്രതിരോധത്തിനായി തയ്യാറെടുപ്പുകൾ നടത്തിയത് അന്നത്തെ തിരുവിതാംകൂറിലെ മഹാറാണി ഗൗരി പാർവതി ഭായി ആയിരുന്നു.

നാട്ടുവൈദ്യത്തിനൊപ്പം അലോപ്പതി

വിരലിലെണ്ണാവുന്ന അലോപ്പതി ഡോക്ടർമാരായിരുന്നു അന്ന് തിരുവിതാംകൂറിൽ ഉണ്ടായിരുന്നത്. പ്രതിരോധ മരുന്നും രാജ്യത്ത് ലഭ്യമായിരുന്നില്ല. ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയുടെ സഹായത്തോടെ പ്രതിരോധ മരുന്ന് നാട്ടിലെത്തിച്ചെങ്കിലും പരിചയസമ്പന്നരായ അലോപ്പതി ഡോക്ടർമാരുടെ അഭാവം വലിയ വൈതരണിയായി. അത് മറികടക്കാനായി ഒരു വിളംബരം ദിവാൻ ജനാർദ്ദനരായർ വെങ്കിട്ടരായർ പുറത്തിറക്കി. ആ വിളംബര പ്രകാരം തിരുവിതാംകൂറിലെ അലോപ്പതി ഡോക്ടർമാരിലൊരാളായ ഡോക്ടർ ബ്രൗണിനെ കോളറ പ്രതിരോധത്തിന്റെ പ്രധാന ചുമതല ഏൽപ്പിച്ചു. അലോപ്പതി ഡോക്ടർമാരുടെ അഭാവമെന്ന പോരായ്മ പരിഹരിക്കാനായി നാട്ടുവൈദ്യന്മാരെ പ്രതിരോധ ചികിത്സാരീതി പരിശീലിപ്പിച്ചെടുക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഡോ: ബ്രൗണിനെ രാജഭരണം ഏൽപ്പിച്ച പ്രധാന ദൗത്യം. തുടർന്ന് ഡോ: ബ്രൗണിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന ആസൂത്രിത പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഫലമായി പ്രതിരോധ മരുന്ന് നൽകുന്നതിലെ പരിശീലനം നാട്ടുവൈദ്യന്മാർക്ക് നൽകുകയും ബോധവൽക്കരണങ്ങളിലൂടെ ജനങ്ങളെ മരുന്ന് ഉപയോഗിക്കുവാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.

ശുചിത്വം എന്ന പ്രതിരോധമന്ത്രം

കോളറ, വസൂരി, പ്ലേഗ്, മലേറിയ, ക്ഷയം, കുഷ്ഠം തുടങ്ങിയ പകർച്ചവ്യാധികൾ നിരന്തരമായി വേട്ടയാടിയിരുന്ന രാജ്യമായിരുന്നു തിരുവിതാംകൂർ. ഇവയെ തിരുവിതാംകൂറിന് നിയന്ത്രിക്കുവാനായത് ചികിത്സയെക്കാൾ  അഭികാമ്യം പ്രതിരോധമാണ് എന്ന തിരിച്ചറിവ് ആ രാജ്യം ആർജ്ജിച്ചതുകൊണ്ടാണ്.  പ്രതിരോധമരുന്ന് ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ട്  ഒരു പകർച്ചവ്യാധിയെ ഒരു പരിധിവരെ നിയന്ത്രിച്ചു തുടങ്ങുമ്പോൾ അടുത്ത പകർച്ചവ്യാധി തലയുയർത്തും. ഇതൊരു തുടർക്കഥയായപ്പോൾ ശുചിത്വത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം രാജ്യത്തിന് ബോധ്യപ്പെട്ടു.

പകർച്ചവ്യാധികൾ ആവർത്തിക്കുന്നതിന്റെ പ്രധാന കാരണം ശുചിത്വത്തിന്റെ അഭാവവും മുൻകരുതലില്ലായ്മയും കൊണ്ടാണെന്ന റിപ്പോർട്ടാണ് കൊട്ടാരം ഡോക്ടറായ ഡോ. റോസ് രാജാവിന് നൽകിയത്. ജനത്തിന്റെ ജീവൻ എടുക്കുന്ന പകർച്ചവ്യാധികൾ പകർന്നുപടരാതിരിക്കാനുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗ്ഗം ശുചിത്വമാണെന്ന തിരിച്ചറിവ് രാജ്യം ആർജ്ജിച്ചതോടെ തുടർന്നുള്ള പ്രതിരോധ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ശുചിത്വത്തിനും ശുചിത്വവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബോധവൽക്കരണത്തിനും സർക്കാർ പ്രാധാന്യം നൽകി.പകർച്ചവ്യാധികൾ പകരുന്നതിന്റെ പ്രധാന കാരണങ്ങളിലൊന്ന്  പൊതുഇടങ്ങളിലെ ഒത്തുചേരലാണെന്ന് മനസിലാക്കിയ അധികൃതർ 1879-ൽ വിദ്യാർഥികൾക്കും സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും ജയിലിലെ ജീവനക്കാർക്കും അന്തേവാസികൾക്കും പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ് നിർബന്ധമാക്കി.

ശുചിത്വവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു പ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ചതിലുമേറേ വിജയം കണ്ടപ്പോൾ  1895 ആയതോടെ ശുചിത്വ വകുപ്പും സ്ഥാപിച്ചു. ഈ വകുപ്പിന്റെ കീഴിൽ നഗര ഗ്രാമീണ സമിതികൾ രൂപീകരിച്ച്  നടപ്പിലാക്കിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ മുൻകാല പ്രതിരോധങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഏറെ ഫലപ്രദമായിരുന്നു. വിസർജ്യ, മാലിന്യ നിർമാർജനം, ജലശുദ്ധീകരണം, നിരത്തുകളുടെ ശുദ്ധീകരണം, മാംസ്യ സസ്യ ഭക്ഷ്യ വസ്തുക്കളുടെ വിൽപ്പന സ്ഥലങ്ങളുടെ ശുദ്ധീകരണം തുടങ്ങിയ പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ പകർച്ചവ്യാധി വ്യാപനത്തെ ഒരു പരിധിവരെ തടഞ്ഞുനിർത്താൻ പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനകാലത്തോടെ തിരുവിതാംകൂറിന് കഴിഞ്ഞു.

ശുചിത്വ വകുപ്പിൽ നിന്ന് പൊതുജനാരോഗ്യ വകുപ്പിലേക്ക്

പകർച്ചവ്യാധി നിർമാർജനത്തിനൊപ്പം സമ്പൂർണ്ണ ആരോഗ്യ സംരക്ഷണത്തിനും തിരുവിതാംകൂർ പ്രാധാന്യം നൽകി. ഒരു ആരോഗ്യ വിദഗ്ധന്റെ സേവനം ലഭിക്കുവാനായി ദി റോക് ഫെല്ലർ ഫൗണ്ടേഷനെ തിരുവിതാംകൂർ സമീപിക്കുകയും അവർ ഡോ. ജക്കോക് എന്ന വിദഗ്ധന്റെ സേവനം വിട്ടു നൽകുകയും ചെയ്തു. ജക്കോകിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ആരോഗ്യ രംഗത്തെ പ്രശ്നങ്ങൾ പഠിക്കുവാൻ വിശദമായ പഠന സർവ്വേ തന്നെ നടന്നു.മാത്രവുമല്ല, ആരോഗ്യമേഖലയിലെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ മികവുറ്റതാക്കാനുള്ള പരിശീലനത്തിനായി രണ്ട് ഡോക്ടർമാരെ അമേരിക്കയിൽ അയച്ച് പഠിപ്പിച്ചു.

രോഗങ്ങൾ പരത്തുന്ന ജീവജാലങ്ങളിൽ തുടങ്ങി പൊതുജനാരോഗ്യ  വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ആവശ്യകത, ശിശുക്ഷേമം, പ്രസവവും പ്രസവാനന്തര പരിചരണവും, പകർച്ച വ്യാധികൾ തുടങ്ങിയ നിരവധി ജനകീയ ആരോഗ്യ പ്രശ്നങ്ങളെ പറ്റി പഠിക്കുകയും അവയ്ക്ക് പരിഹാരം കാണുവാനായി മുൻപ് സ്ഥാപിച്ച ശുചിത്വവകുപ്പ് പുനഃസംഘടിപ്പിച്ച് 1933-ൽ പൊതുജനാരോഗ്യവകുപ്പ് സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത്തരം ഒരു വകുപ്പ് സൃഷ്ടിക്കുന്നതിന് മുന്നോടിയായി 1924 മുതൽ 1933 വരെയുള്ള കാലഘട്ടങ്ങളിലായി തിരുവിതാംകൂർ ഭീമമായ തുകയാണ് ആരോഗ്യരംഗത്തെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി ചെലവഴിച്ചതെന്നു കാണാം.

രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പത്തു മുഴുവൻ രാജാക്കന്മാരുടെയും കുടുംബാംഗങ്ങളുടെയും സുഖലോലുപതയ്ക്കായി ചെലവഴിച്ചു വന്ന പല ഇന്ത്യൻ നാട്ടുരാജാക്കന്മാരിൽനിന്നും തികച്ചും വ്യത്യസ്തരായിരുന്നു തിരുവിതാംകൂറിലെ ഭരണാധികാരികൾ. രാജ്യം ഭരിച്ചവർക്ക് ജനത്തോടുള്ള സ്നേഹവും ഉത്തരവാദിത്തബോധവുമായിരുന്നു തിരുവിതാംകൂറിൽ ശുചിത്വവകുപ്പും ആരോഗ്യവകുപ്പും രൂപം കൊടുക്കാനുള്ള പ്രധാന കാരണം. പകർച്ചവ്യാധികളുടെ നിർമാർജനത്തിനായി തിരുവിതാംകൂറിൽ നിരവധി ഡിസ്പൻസറികളും ആശുപത്രികളും നഗര ഗ്രാമീണ മേഖലകളിൽ ആരംഭിച്ചു. അവയിൽ പലതിനും സ്ഥലസൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കാൻ ജനവും ഒത്തുചേർന്നു. ‌

ആരോഗ്യരംഗത്ത് പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഡോക്ടർമാർ, വൈദ്യന്മാർ, മിഷനറി പ്രവർത്തകർ തുടങ്ങിയവർക്ക് തിരുവിതാംകൂർ മികച്ച ധനസഹായമാണ് അക്കാലത്ത് നൽകിയത്. ഇതിൽ ക്രിസ്ത്യൻ മിഷനറിമാരുടെ സേവന പ്രവർത്തനങ്ങളും നിർണായകമായി. അടിസ്ഥാന ജനവിഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ ബോധവൽക്കരണവും ആരോഗ്യക്ഷേമ പ്രവർത്തനങ്ങളും കാര്യക്ഷമതയോടെ നിർവഹിക്കാൻ ക്രിസ്ത്യൻ മിഷനറിമാർക്കായി. ആതുരസേവന രംഗത്ത് ആദ്യമായി എത്തിയ സംഘങ്ങളിൽ പ്രമുഖ സ്ഥാനം ലണ്ടൻ മിഷനറി സൊസൈറ്റിക്കായിരുന്നു. സർക്കാർ തലത്തിൽ മാത്രം ആശുപത്രികൾ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന അക്കാലത്ത് നെയ്യൂരിൽ ഒരു ആശുപത്രി 1838-ൽ ലണ്ടൻ മിഷനറി സൊസൈറ്റി സ്ഥാപിച്ചു.

നാട്ടുരാജ്യത്തിൽ നിന്ന് സേവനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ലഭിച്ച പിന്തുണ വിവിധ മിഷനറി സംഘങ്ങളെ തിരുവിതാംകൂറിലെത്താൻ പ്രേരിപ്പിച്ചു. ലൂർദ്ദ് മിഷനറിമാരും സാൽവേഷൻ ആർമിയും തിരുവിതാംകൂറിൽ പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു. സർക്കാരിന്റെയും സന്നദ്ധസംഘടനകളുടെയും കൂട്ടായ പ്രവർത്തനം ആരോഗ്യമേഖലയിലെ പ്രശ്നങ്ങളും, പകർച്ചവ്യാധിവ്യാപനവും തടയുവാൻ മുതൽക്കൂട്ടാകുമെന്ന ആധുനിക ചിന്താഗതിയാണ് മിഷനറിമാരെ സ്വാഗതം ചെയ്യുവാൻ പ്രേരിപ്പിച്ച പ്രധാന ഘടകം. ഉൾനാടൻ ഗ്രാമങ്ങളിൽപ്പോലും ജനസമ്പർക്ക, ആരോഗ്യസേവന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തിക്കൊണ്ട് തിരുവിതാംകൂറിലെ പല ഭാഗങ്ങളിലും പകർച്ചവ്യാധിവ്യാപനത്തിനെതിരെ പ്രതിരോധ മറ തീർക്കുവാൻ ഇവർക്ക് കഴിഞ്ഞു.

പാരമ്പര്യ വൈദ്യശാലകൾ ധാരാളമുണ്ടായിരുന്ന തിരുവിതാംകൂറിൽ ആധുനിക ചികിത്സ സമ്പ്രദായത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം മനസിലാക്കി നിരവധി ആശുപത്രികൾ സ്ഥാപിച്ചതോടെ പാശ്ചാത്യ രീതിയിലുള്ള ചികിത്സാസേവനം തിരുവിതാംകൂറിലെ ജനത്തിനും പ്രാപ്യമായി. തിരുവിതാംകൂറിലെ രാജകുടുംബാംഗംപോലും അലോപ്പതി ചികിത്സ പഠിച്ചിരുന്നു. സ്വാതിതിരുനാൾ മഹാരാജാവിന്റെ അനുജൻ ഉത്രം തിരുനാൾ തിരുവിതാംകൂറിലെ പ്രമുഖ അലോപ്പതി ഡോക്ടർമാരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. സമ്പൂർണ്ണ ആരോഗ്യമുള്ള ജനതയ്ക്കുവേണ്ടി ഏതു സേവനവും നൽകുവാൻ രാജകുടുംബം എക്കാലവും സജ്ജമായി നിലകൊണ്ടു.

(തുടരും – രാജാവിന്റെ മെഡിക്കൽ കോളജ്, ഡച്ചുകാരുടെ ‘മരുന്നുകട്ടിൽ’, ദുർബലാരോഗ്യവുമായി മലബാർ)