∙ കർഷകത്തൊഴിലാളികളുടെ സഖാവ്, പൂഴ്ത്തിവച്ച നെല്ല് പുറത്തെടുത്ത സംഘം 

കുട്ടനാട്ടിലെ കർഷക തൊഴിലാളികളുടെ അടുത്തേക്ക് വിഎസ് പോകുമ്പോൾ, ‘‘ആലപ്പുഴയിൽ നിന്ന് ഏതോ ഒരു നേതാവു വന്നിരിക്കുന്നു, തമ്പ്രാനുമായുള്ള ബന്ധം ഇല്ലാതാക്കാന്‍’’ എന്നായിരുന്നു അവരുടെ ഭാവം എന്ന് വിഎസ് ആത്മകഥയിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, ഒരു കൊല്ലത്തെ പ്രവർത്തനം കൊണ്ട് കാര്യങ്ങൾ മാറി. കൂലി കൊടുക്കാതിരിക്കുകയും കള്ള അളവുപാത്രം ഉപയോഗിച്ച് തൊഴിലാളികളെ പറ്റിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്ന ജന്മിമാർക്ക് എതിരെയുള്ള സമരങ്ങൾ വിജയം കണ്ടു. അർഹമായ കൂലി വാങ്ങി, നെല്ലും ചുമന്ന് പാടവരമ്പത്തൂടെ നടന്നു പോകുന്ന തൊഴിലാളികൾ കുട്ടനാടിന്റെ കാഴ്ചയായി.

അച്യുതാനന്ദൻ ഒളിച്ചു താമസിച്ചിരുന്ന കർഷക തൊഴിലാളി കുടുംബത്തിലേക്ക് പാർട്ടി അംഗത്വം ചോദിച്ചെത്തിത്തുടങ്ങിയിരുന്നു തൊഴിലാളികൾ. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം വഴി തുറന്ന കടുത്ത ക്ഷാമം തിരുവിതാംകൂറിലും പട്ടിണി മരണത്തിന് ആക്കം കൂട്ടുന്ന സമയമായിരുന്നു അത്. റേഷൻ വിതരണം ഏതാണ്ട് നിലച്ചു. ഉള്ള ധാന്യങ്ങൾ ജന്മിമാർ പൂഴ്ത്തിവെച്ചു. അച്യുതാനന്ദൻ കൺവീനറായി രൂപീകരിച്ച ദുരിതാശ്വാസ സമിതിയുടെ പ്രധാന ചുമതല പൂഴ്ത്തിവെപ്പും കരിഞ്ചന്തയും തടയുക എന്നതായിരുന്നു. പുന്നപ്രയിലെ കൃഷി പ്രമാണിമാരുടെ ഷെഡിൽ നെല്ലും തേങ്ങയും പൂഴ്ത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന വിവരത്തെത്തുടർന്ന് അച്യുതാനന്ദന്റെ നേതൃത്തത്തിൽ അമ്പതോളം യുവാക്കൾ സംഘടിച്ചു.

ഷെഡിന് കാവൽ നിർത്തിയിരുന്ന ഗുണ്ടാ സംഘവുമായി അച്യുതാനന്ദന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ളവർ ഏറ്റുമുട്ടി. അവർക്ക് പിടിച്ചു നിൽക്കാനായില്ല. ആളും ബഹളവും കൂടിയതോടെ ഒളിപ്പിച്ചു വച്ചിരുന്ന ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങൾ ജനങ്ങൾക്ക് വിതരണം ചെയ്യാൻ ദിവാന് ഉത്തരവിടേണ്ടി വന്നു.

∙ കാടിന് കൊടുക്കാതെ കാത്ത കള്ളൻ കോലപ്പൻ

പുന്നപ്ര വയലാർ സമരം ആളിപ്പടർന്ന സമയം. എണ്ണമില്ലാത്ത തൊഴിലാളികളാണ് അന്ന് വെടിവെപ്പിൽ മരിച്ചു വീണത്. ‘അമേരിക്കൻ മോഡൽ അറബിക്കടലിൽ’ എന്ന് ഇടിമുഴക്കത്തോടെ പ്രസംഗിച്ചു നിർത്തിയ വിഎസിനെ വീടു വീടാന്തരം പൊലീസ് തിരഞ്ഞു നടന്നു. ഒടുവിൽ ഒക്ടോബർ 28 ന് പൂഞ്ഞാറിൽ നിന്നായിരുന്നു അറസ്റ്റ്. ലോക്കപ്പിൽ നേരിടേണ്ടി വന്നത് ക്രൂര മർദ്ദനം. ‘‘രണ്ടു കാലുകളും ലോക്കപ്പിന്റെ അഴികളിലൂടെ അവർ പുറത്തെടുത്തു. അഴികൾക്ക് വിലങ്ങനെ രണ്ടു കാലിലും ലാത്തി വെച്ചു കെട്ടി. എന്നിട്ട് ലോക്കപ്പ് പൂട്ടി.

കാലുകളും പാദങ്ങളും ലോക്കപ്പ് അഴികൾക്കു പുറത്തും ബാക്കി ശരീര ഭാഗങ്ങൾ ലോക്കപ്പിനകത്തും. അകത്തു നിൽക്കുന്ന പൊലീസുകാർ തോക്കിന്റെ പാത്തി കൊണ്ട് എന്നെ ഇടിച്ചു. ഉരലിലിട്ട് നെല്ല് ഇടിക്കും പോലെ. പുറത്തുള്ള പൊലീസുകാർ രണ്ടു കാൽപാദങ്ങൾക്കകത്തും ചൂരൽ കൊണ്ട് മാറി മാറി തല്ലി.’’ എന്നാണ് ആത്മകഥയിൽ വിഎസ് എഴുതിയിരിക്കുന്നത്.

വിഎസിൽ നിന്ന് വിവരങ്ങളൊന്നും കിട്ടാഞ്ഞതോടെ മർദ്ദനത്തിന്റെ രീതി മാറി. ബയണറ്റ് പിടിപ്പിച്ച തോക്ക് ഉള്ളംകാലിലേക്ക് കുത്തിയിറക്കി. കാൽപാദം തുളഞ്ഞ് ബയണറ്റ് അപ്പുറത്തെത്തി. മരിച്ചെന്ന് കരുതിയ വിഎസിനെ കാട്ടിലുപേക്ഷിക്കാൻ പൊലീസുകാർ തീരുമാനിച്ചു. സ്റ്റേഷനിലുണ്ടായിരുന്ന കള്ളന്മാരെയും ഒപ്പം കൂട്ടി. കാട്ടിലെത്തുമ്പോൾ വിഎസിന് നേരിയ ശ്വാസമുണ്ടെന്ന് കള്ളൻ കോലപ്പന് മനസ്സിലായി. ജീവനുള്ളയാളെ കാട്ടിലുപേക്ഷിക്കാൻ ആവില്ലെന്ന് കോലപ്പൻ നിർബന്ധം പിടിച്ചതോടെയാണ് മൃതപ്രായനായ വിഎസിനെ പാലാ ജനറൽ ആശുപത്രിയില്‍ എത്തിക്കുന്നത്. ബയണറ്റ് തറഞ്ഞു കയറിയ ആ കാല് നിലത്തുകുത്താൻ ഒൻപത് മാസം വേണ്ടി വന്നു.

രാജവാഴ്ചയ്ക്കെതിരെ നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിന്റെ പേരിൽ ഒരു വർഷം തടവ് ആദ്യം തന്നെ കോടതി വിധിച്ചിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഇന്ത്യ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിലേക്ക് ഉണരുന്ന പുലരി അഴികൾക്കിടയിലൂടെയാണ് വിഎസ് കണ്ടത്. 

∙ കൂരിരുട്ടിലും മുനിഞ്ഞു കത്തിയ കുടുംബം

 ‘‘പുസ്തകവും ബുക്കുമൊക്കെ ഇല്ലാതിരുന്നത് എങ്ങനെയെങ്കിലും പരിഹരിക്കാമായിരുന്നു, ഒരു നേരമെങ്കിലും എന്തെങ്കിലും കഴിച്ചു കൊണ്ടു പോകണ്ടേ...’’, എന്നാണ് താൻ കടന്നു വന്ന ദാരിദ്ര്യകാലത്തെപ്പറ്റി വിഎസ് ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞത്. പഠനം നിർത്തി തൊഴിലാളിയായ വിഎസിനോട് മുഴുവൻ സമയ പാർട്ടിപ്രവർത്തകനാവാൻ പി. കൃഷ്ണപിള്ള ആവശ്യപ്പെടുമ്പോൾ എന്റെ വരുമാനം കൊണ്ടു കൂടിയാണ് കുടുംബം കഴിഞ്ഞു പോകുന്നത് എന്നായിരുന്നു വിഎസിന്റെ ആദ്യ മറുപടി. അത് യാഥാർഥ്യവുമായിരുന്നു. പക്ഷേ, അനുജന്റെ മനസ്സു കണ്ട ഏട്ടൻ ഗംഗാധരൻ കുടുംബത്തെ മുഴുവൻ തന്റെ തോളിലേക്ക് ചാരിവച്ച് അനുജനെ തൊഴിലാളി ലോകത്തിന് വിട്ടു കൊടുത്തു.

പൊലീസിനെ പേടിച്ച് ഒളിച്ചു കഴിഞ്ഞിരുന്ന കാലത്ത് ആരെങ്കിലും വഴി വിഎസ് വീട്ടിലേക്ക് സന്ദേശയമക്കും– ‘‘രാത്രി രണ്ടു പേരുണ്ടാവും കഴിക്കാൻ.’’ അനുജത്തി ആഴിക്കുട്ടി ഭക്ഷണം തയാറാക്കി വെക്കും. അടുക്കളയുടെ വാതിൽ പാതി ചാരിയിടും. രാത്രി ശബ്ദം കേട്ടുണർന്നാൽ ഒരു പാത്രത്തിൽ നിന്ന് മൂന്നോ നാലോ പേർ കഴിക്കുന്നത് കാണാം. അതിൽ കൊച്ചണ്ണനുമുണ്ടാവും എന്നാണ് ആഴിക്കുട്ടി ആ കാലത്തെ ഓർത്തെടുത്തിരുന്നത്. പുന്നപ്ര വയലാർ സമരം കൊടുമ്പിരി കൊണ്ട സമയത്ത് വിഎസിന്റെ വെന്തലത്തറ വീട്ടിൽ പൊലീസ് രാജമുദ്ര പതിച്ചു. ഉടുതുണിയോടെ വീട് ഒഴിഞ്ഞു കൊടുക്കണം എന്നാവശ്യപ്പെട്ടു. വീട്ടിലുണ്ടായിരുന്നത് ആഴിക്കുട്ടി മാത്രമാണ്. ഇത് അച്യുതാനന്ദന്റെ വീടല്ല, ഗംഗാധരന്റെ വീടാണെന്ന് ആഴിക്കുട്ടി പൊലീസിനോട് മറുപടി പറഞ്ഞു.

രാജ്യദ്രോഹം ചെയ്തു നടക്കുന്ന ആളുമായി ഈ വീടിന് ബന്ധമില്ലെന്നും അച്യുതാനന്ദൻ ഇവിടെ വരാറില്ലെന്നും ആഴിക്കുട്ടി തീർത്തു പറഞ്ഞതോടെ സംശയമില്ലാതെ പൊലീസ് മടങ്ങി. ഈ പാർട്ടിയും പ്രവർത്തനവും മതിയാക്കിക്കൂടേ എന്ന് ഏട്ടൻ ഗംഗാധരൻ ഒരു തവണയേ അച്യുതനോട് ചോദിച്ചിട്ടുള്ളൂ. ബയണറ്റ് കുത്തിയിറക്കിയ കാൽ നിലത്തു തൊടാനാവാതെ അവശനും ക്ഷീണിതനുമായി മാറിയ അനുജനെ പൊലീസ് ജീപ്പിൽ നിലത്തിരുത്തി ഷൂസ് കൊണ്ട് ആഞ്ഞു ചവിട്ടുന്നത് കണ്ട വേദനയിലാരുന്നു അത്. നീട്ടിയൊരു മൂളൽ മാത്രമായിരുന്നു മറുപടി. എന്നത്തെയും പോലെ അനുജന്റെ മനസ്സ് തൊട്ടറിഞ്ഞ ഏട്ടൻ പിന്നെയൊരിക്കലും അതാവർത്തിച്ചുമില്ല.

∙ വസുമതി ആദ്യം എത്തിയത് ശുപാർശയ്ക്കായി

പാർട്ടിയും കുടുംബവും ഒന്നിച്ചു പോകില്ലെന്നും അതുകൊണ്ട് വിവാഹം കഴിക്കാനില്ല എന്നുമായിരുന്നു വിഎസിന്റെ തീരുമാനം. ഒടുവിൽ തീരുമാനം തിരുത്തി വിഎസ് വിവാഹിതനായത് 44–ാം വയസ്സിലാണ്. ജീവിതസഖിയായി മാറിയ വസുമതിയും സജീവ പാർട്ടി പ്രവർത്തക. വസുമതി ആദ്യം വിഎസിനെ കാണാനെത്തിയതാവട്ടെ സ്കൂളിലെ അധ്യാപികയുടെ ഒഴിവിലേക്ക് തന്നെ ശുപാർശ ചെയ്യണം എന്ന ആവശ്യമായാണ്.

ഒപ്പമെത്തിയ പാർട്ടി പ്രവർത്തകനാണ് വസുമതിക്ക് വേണ്ടി അന്ന് എംഎൽഎ ആയിരുന്ന വിഎസിനോട് കാര്യങ്ങൾ പറഞ്ഞത്. ജാള്യത കാരണം വസുമതി ഒന്നും മിണ്ടിയില്ല. എന്തായാലും ആ ജോലി വസുമതിക്ക് കിട്ടിയില്ല. നഴ്സിങ് പഠനം കഴിഞ്ഞ് സെക്കന്തരാബാദിൽ ജോലി ചെയ്യുമ്പോഴാണ് വസുമതിയെ നേടി സന്ദേശമെത്തുന്നത്. ഉടൻ നാട്ടിലെത്തുക. വിവാഹം നിശ്ചയിച്ചിരിക്കുന്നു. വരൻ വി.എസ്.അച്യുതാനന്ദൻ എംഎൽഎ. ലളിതമായിരുന്നു പാർട്ടി നടത്തിയ വിവാഹം. വിവാഹപ്പിറ്റേന്ന് വധുവിനെ വീട്ടിൽ തനിച്ചാക്കി വരൻ തിരുവനന്തപുരത്തേക്ക് പാഞ്ഞു.

നിയമസഭ സമ്മേളനമുണ്ട്. മൂത്തമകൾ ആശയെ പ്രസവിക്കാൻ ആശുപത്രിയിലേക്ക് വസുമതി തനിച്ചാണ് പോയത്. മൂന്നു ദിവസത്തിനു ശേഷം പ്രസവം നടന്നു. അന്ന് ആലപ്പുഴ കലക്ടറേറ്റിൽ എന്തോ യോഗത്തിന് വന്ന വിഎസ് തനിക്ക് മകൾ ജനിച്ചതറിഞ്ഞ് ആശുപത്രിയിൽ പോയി. മകളെ കണ്ടു, മടങ്ങി. ഒരാഴ്ചയ്ക്കു ശേഷം പാർട്ടി പ്രവർത്തകർ എത്തിയാണ് വസുമതിയെയും മകളെയും ഡിസ്ചാർജ് ചെയ്യുന്നത്.