കർണാടകയിലെ ചിത്രദുർഗ, കാവദിഗാരെഹട്ടി തുടങ്ങിയ ഗ്രാമീണ ജില്ലകളിൽ ചെന്നാൽ വെള്ളം കുടിച്ച് അവശരായവരെ കാണാം. ഗ്രാമത്തിലെ പൊതു പൈപ്പുകളിൽനിന്നും കുഴൽക്കിണറുകളിൽനിന്നുമെത്തുന്ന വെള്ളം കുടിച്ച് അവർ തളർന്നു വീഴാനും മരിച്ചു പോകാനും തുടങ്ങിയിട്ട് വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞു. ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരിൽ പലരുടെയും മുതുകു വളഞ്ഞു, കാൽ മരവിച്ചു, ഗുരുതരമായ മറ്റ് ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ വേറെ. 2023 ജൂൺ, ജൂലൈ കാലയളവിൽ മാത്രം വിവിധ ജില്ലകളിലായി മലിനജലം കുടിച്ച് മരണത്തിന് കീഴടങ്ങിയത് പത്തിലധികം പേരാണ്.

ഇതു കർണാടകയുടെ മാത്രം കാര്യമല്ല. രാജ്യത്ത് പ്രതിവർഷം എട്ടു ലക്ഷം പേരാണ് മലിനജലം കുടിക്കുന്നതു മൂലം മരിക്കുന്നതെന്നാണ് കണക്കുകൾ. ശുദ്ധജല ലഭ്യതയുടെ കാര്യത്തിൽ രാജ്യാന്തര തലത്തിൽ 122 രാജ്യങ്ങളിൽ 120–ാം സ്ഥാനത്താണ് ഇന്ത്യയുടെ സ്ഥാനം. എന്താണ് കർണാടകയിൽ സംഭവിക്കുന്നത്? അയൽസംസ്ഥാനത്ത് മലിനജലം ജീവനെടുക്കുമ്പോൾ കേരളവും പേടിക്കേണ്ടതുണ്ടോ? ഉയർന്ന തോതിൽ കോളിഫോം ബാക്ടീരിയകളുടെയും പല രാസവസ്തുക്കളുടെയും സാന്നിധ്യമുള്ള കേരളത്തിലെ വെള്ളം എത്രത്തോളം സുരക്ഷിതമാണ്? ഈ വെള്ളം കുടിച്ചാൽ എന്തു സംഭവിക്കും? 

∙ രണ്ട് വർഷം, 40 മരണം

ഏതെങ്കിലും അപകടങ്ങളിൽ മരിച്ചു എന്നു പറയുംപോലെ സാധാരണമാണ് കർണാടകയിലെ ജനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച് വെള്ളം കുടിച്ചു മരിച്ചു എന്നത്. ഏറ്റവും ഒടുവിൽ ‌ഒൻപതും അഞ്ചും വയസ്സ് പ്രായമുള്ള കുട്ടികൾ ഉൾപ്പെടെ 2022–23 കാലഘട്ടത്തിൽ കർണാടകയിലെ വിവിധ ജില്ലകളിലായി മലിനജലം കുടിച്ചു മരിച്ചത് 40 ൽ അധികം പേരാണ്. ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളിൽ ചികിത്സ തേടിയവരുടെ എണ്ണം ആയിരം കടക്കും. ചിത്രദുർഗ, കോപ്പൽ തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലാവട്ടെ മലിനജലത്തിന്റെ ഉപയോഗം മൂലം ഗർഭം അലസുകയും ഗർഭസ്ഥശിശുക്കൾക്ക് ഗുരുതര ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുള്ളതായും പഠനങ്ങൾ പറയുന്നു.

നിരന്തരം മലിനജലം കുടിക്കേണ്ടി വന്ന് മരിച്ചു ജീവിക്കുന്നവരാണ് കർണാടകയുടെ ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ ഏറെയും. കൈകാലുകൾക്ക് വേദനയും ത്വക്ക് രോഗങ്ങളും ഉൾപ്പെടെ കല്യാണ കർണാടകയിലെ (ഹൈദരാബാദിന്റെയും മദ്രാസ് പ്രവിശ്യയുടെയും ഭാഗമായിരുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർത്ത കർണാടക. ഹൈദരാബാദ്–കർണാടക എന്ന പേര് 2019ൽ കല്യാണ–കർണാടക എന്നാക്കി)  ജനങ്ങൾക്ക് പറയാൻ ദുരിതങ്ങൾ ഏറെയുണ്ട്.

9 വയസ്സുള്ള പെൺകുട്ടിയും 5 വയസ്സുള്ള ആൺകുട്ടിയും മലിനജലം കുടിച്ച് മരിച്ചതിനെത്തുടർന്ന് വലിയ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കുതന്നെ കർണാടകയിലെ ഗ്രാമീണ മേഖലകൾ സാക്ഷിയായിരുന്നു. അന്വേഷണവും താൽക്കാലിക നടപടികളും ഉണ്ടായെങ്കിലും പൊതുടാപ്പുകളിലൂടെ ശുദ്ധജലം മാത്രം എത്തുക എന്ന ശാശ്വത നടപടി കർണാടകയ്ക്ക് ഏറെ അകലെയാണ്. ‘‘പൈപ്പിലൂടെ എത്തുന്ന വെള്ളം പേടിച്ചു പേടിച്ചാണ് കുടിക്കുന്നത്. വയറുവേദനയും ഛർദ്ദിയും വന്ന് എത്രയോ പേർ ഉടനടി മരിക്കുന്നത് ഞങ്ങൾ കാലങ്ങളായി കാണുന്നു. ഈ കുടിക്കുന്നത് വിഷമാണോ എന്ന് എങ്ങനെ അറിയും?’’, മരണം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യാനെത്തിയ ഉദ്യോഗസ്ഥരോട് കർണാടകയിലെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ കഴിയുന്ന ജനങ്ങൾ ചോദിച്ച ചോദ്യമാണിത്.

∙ കർണാടകയിൽ നടക്കുന്നതെന്ത്? 

കർണാടകയിലെ 17 നദികളിൽ ഒഴുകുന്നത് ഒരുതരത്തിലും കുടിക്കാൻ യോഗ്യമല്ലാത്ത മലിനജലം ആണെന്നാണ് രണ്ടുവർഷം മുൻപ് കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ്ത‌ന്നെ പുറത്തുവിട്ട റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നത്. എല്ലാ പരിധികളും ലംഘിക്കുന്ന മാലിന്യം! നദികളെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ പദ്ധതികൾ പ്രഖ്യാപിച്ചെങ്കിലും ഒന്നും മുന്നോട്ടു പോയില്ല. നേരിട്ട് പുഴയിൽ തള്ളുന്ന ജൈവ, അജൈവ മാലിന്യങ്ങൾ, ഫാക്ടറികളിൽനിന്നും മറ്റുമെത്തുന്ന രാസമാലിന്യങ്ങൾ എന്നിവയുടെ അളവ് പരിധിക്ക് അപ്പുറമായിരുന്നു.

സുവിജ് ട്രീറ്റ്മെന്റ് പ്ലാന്റുകളുടെ (Sewage Treatement Plants) അഭാവവും പ്രശ്നത്തിന്റെ ആഴം കൂട്ടി. ഗ്രാമീണ മേഖലകളിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും ആശ്രയിക്കുന്ന കുഴൽക്കിണറുകളിലേക്കും, കുഴിച്ചുമൂടുന്ന രാസമാലിന്യങ്ങളിലെ വിഷാംശം എത്തുന്നുണ്ടെന്ന് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ആഴ്‌സനിക്, യുറേനിയം എന്നിവയുടെ സാന്നിധ്യം കർണാടകയിലെ കുഴൽകിണറുകളിലുണ്ടെന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾ പുറത്തുവന്നിരുന്നു. കഴിഞ്ഞ 12 വർഷത്തിനിടെ 112 ഫാക്ടറികളാണ് ഇക്കാരണത്താൽ അടച്ചു പൂട്ടാൻ കർണാടക ഉത്തരവിട്ടത്.

2022 ൽ കർണാടക മലിനീകരണ നിയന്ത്രണ ബോർഡ് പുറത്തുവിട്ട കണക്കുകൾ അനുസരിച്ച് ബെംഗളൂരുവിലെ 106 തടാകങ്ങളിൽ ഒരെണ്ണത്തിലെ പോലും വെള്ളം കുടിക്കാൻ കഴിയുന്നതല്ല. വെള്ളത്തിന്റെ ഗുണനിലവാരം അനുസരിച്ച് എ മുതൽ ഇ വരെ അഞ്ച് വിഭാഗങ്ങളായാണ് തിരിക്കുക. ഇതിൽ എ വിഭാഗത്തിലെ വെള്ളം മാത്രമാണ് നേരിട്ട് ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയുക. മൃഗങ്ങളെ കുളിപ്പിക്കാനും മറ്റും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ഡി വിഭാഗത്തിലായിരുന്നു 65 തടാകങ്ങളുടെ സ്ഥാനം. ബാക്കിയുള്ളവ അതിനും താഴെ ഇ വിഭാഗത്തിലും.

ബെംഗളൂരു മാത്രം പ്രതിദിനം 1456.56 എംഎൽഡി (മിനിമം ലിക്വിഡ് വേസ്റ്റ്) മലിനജലം പുറത്തുവിടുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്. (എംഎൽഡി പൂജ്യത്തിലോ അതിനു സമീപമോ ആണു നിർത്തേണ്ടത്) അതിൽ സുവിജ് ട്രീറ്റ്മെന്റ് പ്ലാന്റുകൾ വഴി കടന്നു പോകുന്നതാവട്ടെ 50 ശതമാനത്തിൽ താഴെയും. തലസ്ഥാനമായ ബെംഗളൂരു നഗരത്തിന്റെ ഗതി ഇതാവുമ്പോൾ അതിലും ദാരുണമാണ് കർണാടകയിലെ ഗ്രാമീണ മേഖലകളുടെ അവസ്ഥ. 

∙ പ്രതിസ്ഥാനത്ത് ജലജീവൻ മിഷനും

മലിനജലം ഉള്ളിൽച്ചെന്നുള്ള മരണങ്ങൾ കർണാടകയിൽ വ്യാപകമായതിനെത്തുടർന്ന് നടന്ന പരിശോധനകളിൽ പൈപ്പ് കണക്‌ഷനുകൾ പലതും പൊട്ടിയിരുന്നെന്നും ഇത് മലിനജലവുമായി കലരുന്ന സാഹചര്യമുണ്ടായെന്നും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. ജലജീവൻ മിഷൻ പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി സ്ഥാപിച്ച പൈപ്പ് കണക്‌ഷനുകളാണ് ഇത്തരത്തിൽ പൊട്ടിയത്. ഗ്രാമീണ മേഖലകളിൽ ‘ശുദ്ധജലം’ എത്തിക്കാൻ 2019 മുതലാണ് ജലജീവൻ മിഷൻ മുഖേന പൈപ്പുകൾ സ്ഥാപിച്ചു തുടങ്ങിയത്. കർണാടകയിലെ 68.96 ശതമാനം വീടുകളിലും പൈപ്പ് കണക്‌ഷൻ മുഖേന ശുദ്ധജലം എത്തുന്നുണ്ടെന്നാണ് ജലജീവൻ മിഷന്റെ ഇതുവരെയുള്ള കണക്കുകൾ. പൈപ്പുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിലുള്ള അശ്രദ്ധയും ഗുണമേന്മയുള്ള ഉൽപന്നങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാത്തതും പദ്ധതിക്ക് വിപരീത ഫലം ഉണ്ടാക്കുന്നു എന്നാണ് ആരോപണം.

ചിത്രദുർഗ, കോപ്പൽ, ബസാരിഹൽ തുടങ്ങിയ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നൂറിലധികം ആളുകൾ രോഗബാധിതരായതും ചെറിയ കുട്ടികൾ ഉൾപ്പെടെ മരിച്ചതും ജലജീവൻ മിഷൻ പൈപ്പ് കണക്‌ഷൻ വഴി എത്തിയ വെള്ളം കുടിച്ചതിനു ശേഷമാണ്. ഫ്ലൂറോ‍യിഡ്, ആഴ്സനിക് തുടങ്ങിയ വിഷാംശങ്ങൾ അടങ്ങിയ വെള്ളം സ്ഥിരമായി ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വരുന്ന ഈ ഗ്രാമങ്ങളിലെ വയോധികരിൽ പലരുടെയും മുതുക് വളഞ്ഞു തുടങ്ങി. പേശീവേദന, കാലുകൾ മരവിക്കുക, ത്വക്ക് രോഗങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ മലിനജലം സ്ഥിരമായി കുടിക്കേണ്ടി വരുന്നതു മൂലമാണെന്ന് ആരോഗ്യപ്രവർത്തകരും പറയുന്നു.

∙ പ്രതിവർഷം 22 ലക്ഷം മരണം, ഇന്ത്യയിൽ 8 ലക്ഷം

ലോകത്താകമാനം പ്രതിവർഷം 22 ലക്ഷത്തോളം ആളുകൾ മലിനജലം കുടിക്കുന്നതു മൂലമുണ്ടാകുന്ന അസുഖങ്ങൾ കാരണം മരിക്കുന്നുണ്ടെന്നാണ് കണക്ക്. 8 ലക്ഷത്തോളം പേർ അതിസാരം (Diarrhea) ബാധിച്ച് മാത്രം ഓരോ വർഷവും മരിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് യുനിസെഫിന്റെ കണക്കുകളും പറയുന്നു. 2018 ലെ നിതി ആയോഗ് റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം, ഇന്ത്യയില്‍ മലിനജലം വഴിയുണ്ടാകുന്ന അസുഖങ്ങൾ മൂലം പ്രതിവർഷം മരിക്കുന്നത് രണ്ട് ലക്ഷത്തിലധികം പേരാണ്. അനൗദ്യോഗിക കണക്കുകൾ നോക്കിയാൽ മരണസംഖ്യ വീണ്ടും ഉയരും. 2030 ആകുമ്പോഴേക്കും ജനസംഖ്യയുടെ 40 ശതമാനത്തോളം ശുദ്ധജലദൗർലഭ്യത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾ നേരിടേണ്ടി വരുമെന്നും അതേ റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു.

2020 ലെ ‘വാട്ടർ എയ്ഡ് ഇന്ത്യ’യുടെ റിപ്പോർട്ട് അനുസരിച്ച് ഇന്ത്യയിലെ 10 ൽ ഒരാൾക്ക് ശുദ്ധജലം ലഭിക്കുന്നില്ല. മലിനജലം മൂലമുണ്ടാകുന്ന അസുഖങ്ങളുടെ ചികിത്സയ്ക്കായി ചെലവഴിക്കേണ്ടി വരുന്നതാവട്ടെ 60 കോടി രൂപയിലധികവും. ലോകത്താകമാനം ശുദ്ധജലത്തിന്റെ ദൗർലഭ്യം മൂലം മരിക്കുന്നവരിൽ ഏറെയും 5 വയസ്സിൽ താഴെയുള്ള കുട്ടികളാണ്. പ്രതിദിനം ഇത്തരത്തിൽ മരണപ്പെടുന്നത് രണ്ടായിരത്തോളം കുട്ടികളാണെന്നാണ് ഐക്യരാഷ്ട്രസംഘടന പുറത്തുവിടുന്ന കണക്ക്. അതിന്റെ 24% സംഭവിക്കുന്നത് ഇന്ത്യയിലും. നൈജീരിയയാണ് രണ്ടാം സ്ഥാനത്ത്– 11%. ഇന്ത്യയിൽ പ്രതിവർഷം മരണപ്പെടുന്ന കുട്ടികളിൽ മൂന്നിലൊന്നും മരിക്കുന്നത് അതിസാരമോ ന്യുമോണിയയോ ബാധിച്ചാണ്. ലോകത്താകമാനം കുടിവെള്ളത്തിന് ബുദ്ധിമുട്ട് നേരിടുന്ന 78.3 കോടി ജനങ്ങളിൽ 9.7 കോടിയും ഇന്ത്യക്കാരാണെന്നും ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടനയുടെ റിപ്പോർട്ടിൽ പറയുന്നു.

∙ എന്താണ് കേരളത്തിന്റെ സ്ഥിതി?

ശുചിത്വമിഷൻ 2022 ൽ നടത്തിയ പഠനത്തിൽ, കേരളത്തിലെ ജലസ്രോതസ്സുകളിൽ 79 ശതമാനത്തിലും ഉള്ളത് മലിനജലമാണെന്നും ഗുരുതരമായ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കുന്ന തരത്തിൽ കോളിഫോം ബാക്ടീരിയയുടെ സാന്നിധ്യം ഈ ജലാശയങ്ങളിൽ ഉണ്ടെന്നും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. സെപ്റ്റിക് ടാങ്ക് മാലിന്യം വെള്ളത്തിൽ കലരുന്നതാണ് ഇതിന്റെ പ്രധാന കാരണം. തൃശൂർ ജില്ലയാണ് മലിനീകരണത്തിൽ മുന്നിൽ– 89%. തിരുവനന്തപുരം, ആലപ്പുഴ ജില്ലകളിൽ 88 ശതമാനവും കൊല്ലത്ത് 85 ശതമാനവുമായിരുന്നു മലിനീകരണത്തിന്റെ നിരക്ക്. സംസ്ഥാനത്തെ 8 ജില്ലകളിലും മലിനീകരണ നിരക്ക് 80 ശതമാനത്തിന് മുകളിൽ പോയി. 54 ശതമാനവുമായി കാസർകോട് ആയിരുന്നു മലിനീകരണത്തിൽ ഏറ്റവും പിന്നിൽ.