ചിന്ത മറന്ന വാഴക്കുല, നാടുവിട്ട അരിക്കൊമ്പൻ, മറിയക്കുട്ടി ഫാൻസ്, നവകേരളം കാണാനിറങ്ങിയ പിണറായിയും സംഘവും...: മറക്കാനാകുമോ ഈ 2023?

12) പുതുപ്പള്ളിയിൽ പുതുയുഗം

2023 രാജ്യത്ത് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുടെ വർഷമായിരുന്നെങ്കിൽ കേരളത്തിൽ പുതുപ്പള്ളിയിലാണ് തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നത്. പുതുപ്പള്ളിയെ 53 വർഷം പ്രതിനിധാനം ചെയ്ത ഉമ്മൻചാണ്ടിയുടെ നിര്യാണത്തെ തുടർന്നായിരുന്നു മണ്ഡലത്തിൽ ഉപതിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടന്നത്. വാശിയേറിയ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണത്തിനൊടുവിൽ സെപ്റ്റംബറിൽ പുതുപ്പള്ളി, ഉമ്മൻചാണ്ടിയുടെ മകൻ ചാണ്ടി ഉമ്മനെ തങ്ങളുടെ പ്രതിനിധിയായി തിരഞ്ഞെടുത്തു. 37,719 വോട്ടുകളുടെ ഭൂരിപക്ഷത്തോടെയാണ് പുതുപ്പള്ളിയിൽ കുഞ്ഞൂഞ്ഞിന് പിൻഗാമി എത്തിയത്. 

13) വീണ്ടും നിപ്പ, പ്രതിരോധം വിജയം

രണ്ട് വര്‍ഷത്തെ ഇടവേളയ്ക്ക് ശേഷം കോഴിക്കോട്  വീണ്ടും നിപ്പയെത്തി. സെപ്റ്റംബർ 12 നാണ് ജില്ലയിൽ നിപ്പ സ്ഥിരീകരിച്ചത്. മരിച്ച രണ്ട് പേരിൽ നിപ്പ സ്ഥിരീകരിച്ചതോടെ സംസ്ഥാനം ജാഗ്രതയിലായി. മുൻപ് നിപ്പയെ നേരിട്ട അനുഭവ പാഠം ആരോഗ്യപ്രവർത്തകർക്ക് കരുത്തായി. കോവിഡ്കാ‌ലത്തെ പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ ജനത്തിനും കാണാപ്പാഠം. അതോടെ അധികം വൈകാതെ നിപ്പയെ കേരളം ഒന്നായി  കീഴടക്കി. 

14) കരുവന്നൂർ‍, കണ്ടല;  ഇടതിനെ വിറപ്പിക്കാൻ ഇഡി

ഒരു സഹകരണ ബാങ്കിന്റെ പേരു ചോദിച്ചാൽ കൊച്ചു കുട്ടികൾ വരെ കരുവന്നൂർ എന്നു പറയുന്ന കാലം. അതായിരുന്നു 2023 ൽ സഹകരണ മേഖലയിലെ ബാങ്കുകൾ നേരിട്ട പ്രതിസന്ധി. സ്വര്‍ണക്കടത്ത്, ഡോളർ കടത്ത് കേസുകളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച ഇഡി സഹകരണ ബാങ്കുകളിലെ ക്രമക്കേടുകളിലേക്ക് അന്വേഷണം വ്യാപിപ്പിച്ച വര്‍ഷമാണ് കഴിഞ്ഞുപോകുന്നത്. കരുവന്നൂർ, കണ്ടല തുടങ്ങിയ ബാങ്കുകളിലെ കോടികളുടെ ക്രമക്കേടുകൾ പുറത്തെത്തിയത് കേരളത്തിലെ സഹകരണമേഖലയ്ക്കും ക്ഷീണമായി. ഒപ്പം ഭരണത്തിലുള്ള ഇടത് പാർട്ടിക്കും. തൃശൂർ കരുവന്നൂർ സഹകരണ ബാങ്കിലെ ക്രമക്കേടുകളിൽ ഇഡി ഇടതു നേതാക്കളിലേക്ക് അന്വേഷണം തിരിക്കുന്നു എന്ന സൂചനയാണ് 2023 അവസാനിക്കുമ്പോൾ ലഭിക്കുന്നത്.

15) വിപ്ളവ സൂര്യന് 100 

ഒക്ടോബർ 20, കേരളത്തിന്റെ വിപ്ളവ സൂര്യൻ വിഎസ് അച്യുതാനന്ദന് വയസ്സ് നൂറു തികഞ്ഞു. ഇന്ത്യൻ കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ ആൾരൂപവും ആവേശവുമായി വിഎസിന്റെ പിറന്നാൾ ജനമനസ്സുകളിൽ നിലയ്ക്കാത്ത പോരാട്ടങ്ങളുടെ ഓര്‍മകൾ വീണ്ടും ഉണർത്തുന്നു. തൊഴിലാളി പ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെ കരുത്താർജിച്ച വിഎസ് അഴിമതിക്കെതിരെയും പ്രകൃതി ചൂഷണങ്ങൾക്കെതിരെയുമുള്ള  പോരാട്ടങ്ങളിലൂടെയാണ് സാധാരണക്കാരന്റെ മനസ്സിൽ ഇടം നേടിയത്. തിരുവനന്തപുരത്ത് മകന്റെ വീട്ടിൽ   വിശ്രമത്തിലാണ് ഇപ്പോൾ വിഎസ്. 

മലയാളത്തിന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട വാനമ്പാടി, കെ എസ് ചിത്രയ്ക്ക് 60 വയസ്സ് തികഞ്ഞതും 2023ലാണ്. വിവിധ ഭാഷകളില്‍ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആരാധകരുള്ള പ്രിയ ഗായികയ്ക്ക് ഒട്ടേറെപ്പേരാണ് ആശംസ അയച്ചത്. 

16) തലപ്പത്തേറിയ രാഹുൽ മാങ്കൂട്ടം, തിളക്കം കുറച്ച് വിവാദം 

യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് സംസ്ഥാന അധ്യക്ഷനായി രാഹുൽ മാങ്കൂട്ടത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തത് യുവ കോൺഗ്രസുകാർക്കിടയിൽ ആവേശമായി. മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ  ഇടത് നേതാക്കളെ ചാനൽ ചർച്ചകളില്‍ നേരിട്ട് ശ്രദ്ധേയനാണ് രാഹുൽ. 2,21,986 വോട്ട് നേടിയാണ് രാഹുൽ സംഘടനാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ഒന്നാമനായത്. എന്നാൽ ഈ വിജയത്തിളക്കത്തിന് മങ്ങലേറ്റ സംഭവങ്ങളാണ് പിന്നാലെ എത്തിയത്. തിരഞ്ഞെടുപ്പിനായി വ്യാജ ഇലക്‌ഷൻ കാർഡുകൾ നിർമിച്ചു എന്ന വെളിപ്പെടുത്തൽ പൊലീസ് അന്വേഷണത്തിൽ എത്തിനിൽക്കുകയാണ്. അതേസമയം നവകേരള സദസ്സിനിടെയുള്ള യൂത്ത് കോൺഗ്രസ് പ്രതിഷേധങ്ങളിൽ പുതിയ ഭാരവാഹികളുടെ പങ്കും ശ്രദ്ധിക്കപ്പെട്ടു. 

17)  'അടി' വച്ച്  'അടി' വച്ച് നവകേരള സദസ്സ്

കേരളത്തിന് പരിചിതമല്ലാത്ത രണ്ട് സർക്കാർ പരിപാടികൾ 2023ലുണ്ടായി. കേരളീയവും, നവകേരളസ സദസ്സുമായിരുന്നു അത്. കേരളപ്പിറവിയോട് അനുബന്ധിച്ച് തലസ്ഥാനത്ത് അരങ്ങേറിയ കേരളീയം വരും വർഷങ്ങളിലും തുടരുമെന്നാണ് സർക്കാർ അറിയിപ്പ്. മന്ത്രിസഭയൊന്നാകെ ബസില്‍ കേരളത്തിൽ സന്ദര്‍ശനം നടത്തുന്ന നവകേരള സദസ്സ് വർഷാന്ത്യത്തിലെ വിസ്മയക്കാഴ്ചയായി. നവംബർ 18 ന് ആരംഭിച്ച യാത്ര ഡിസംബർ 23 ഓടെയാണ് തലസ്ഥാനത്ത് എത്തി സമാപിച്ചത്. ശുചിമുറിയുൾപ്പെടെ ഘടിപ്പിച്ച്  നവകേരള സദസ് യാത്രയ്ക്ക് ഉപയോഗിച്ച ബസും വാർത്താതാരമായി. ധൂർത്തിന്റെ പേരിൽ തുടങ്ങിയ സംവാദം സ്കൂള്‍ മതിലിടിച്ചുള്ള ബസിന്റെ പ്രവേശനങ്ങളാലും പ്രതിഷേധിക്കുന്നവരെ ക്രൂരമായി മർദിച്ച സിപിഎം–പൊലീസ് പ്രവൃത്തികളാലും വാർത്തകളിൽ നിറഞ്ഞു നിന്നു. നവകേരള ബസ് യാത്ര ആരംഭിച്ച ആഴ്ചകളിൽ പത്തനംതിട്ടയിൽനിന്ന് കോയമ്പത്തൂരിലേക്ക് സർവീസ് നടത്തിയ റോബിൻ ബസിനെ മോട്ടർ വാഹന വകുപ്പ് തുടരെത്തുടരെ പിഴയിട്ട് പിടികൂടിയതും ജനശ്രദ്ധ ആകർഷിച്ചിരുന്നു. 

18) മറിയക്കുട്ടിക്ക് ഫാൻസുണ്ടോ?

സാധാരണക്കാർക്കിടയിൽനിന്ന് പൊടുന്നനെ പ്രശസ്തരായി മാറുന്നവർ എക്കാലവും ഉണ്ടാവും. 2023 ൽ ഈ  സ്ഥാനത്തിന് അർഹത എന്തുകൊണ്ടും ഇടുക്കി ഇരുനൂറേക്കർ സ്വദേശിനി മറിയക്കുട്ടിയാണ്. ക്ഷേമ പെൻഷൻ കിട്ടാത്തതിനെ തുടർന്ന് ഭിക്ഷ യാചിക്കാൻ മൺചട്ടിയുമായി ഇറങ്ങിയ മറിയക്കുട്ടി മുട്ടുകുത്തിച്ചത് സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങളെ ഒന്നാകെയും, പാർട്ടി മുഖപത്രത്തെയുമാണ്. മറിയക്കുട്ടിയുടെ സമരം നാലാളറിഞ്ഞപ്പോഴാണ് അവർ ഒന്നരയേക്കർ സ്ഥലത്തിന് ഉടമയാണെന്ന തരത്തിൽ സിപിഎം മുഖപത്രം വാർത്ത എഴുതിയത്. എങ്കിൽ ആ ഒന്നരയേക്കർ എവിടെയാണെന്ന് കണ്ടെത്തി നൽകൂ എന്ന് മറിയക്കുട്ടിയും ആവശ്യപ്പെട്ടു. ഈ ചോദ്യത്തിന് മുന്നിൽ വില്ലേജ് ഓഫിസർ കൈമലർത്തി. ഹൈക്കോടതിയെ സമീപിക്കുമെന്ന് മറിയക്കുട്ടി പറഞ്ഞതോടെ പത്രം ഖേദം പ്രകടിപ്പിച്ച് തലയൂരി. 

19) മലയാളിത്തിളക്കമുള്ള പത്മശ്രീയും കേരളജ്യോതിയും

2023 ൽ നാല് മലയാളികൾക്കാണ് പത്മശ്രീയുടെ തിളക്കം ലഭിച്ചത്. വയനാട്ടിലെ ജൈവകൃഷി പ്രചാരകനായ ആദിവാസി കർഷകൻ ചെറുവയൽ രാമൻ, കണ്ണൂരിലെ ഭാരതി കളരിയിലെ എസ്.ആർ.ഡി പ്രസാദ് ഗുരുക്കൾ, ചരിത്രകാരൻ സി. ഐ. ഐസക്, കണ്ണൂർ ഗാന്ധി എന്നറിയപ്പെടുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യ സമര സേനാനി വി.പി. അപ്പുക്കുട്ടൻപൊതുവാൾ എന്നിവരെയാണ് പത്മശ്രീ തേടിയെത്തിയത്. 

പത്മ പുരസ്കാരങ്ങളുടെ മാതൃകയിൽ കേരളസർക്കാർ ഏർപ്പെടുത്തിയ അവാർഡുകളാണ് കേരളജ്യോതി പുരസ്കാരം. കേരളപ്പിറവി ദിനത്തിൽ പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന ഈ പുരസ്കാരങ്ങള്‍ക്ക് ഇക്കുറി ഒട്ടേറെ പ്രശസ്തരാണ് അർഹരായത്. കേരള ജ്യോതി പുരസ്‌കാരം സാഹിത്യകാരൻ ടി. പത്മനാഭനാണ് ലഭിച്ചത്.  ഇതിന് പുറമേ ജസ്റ്റിസ് എം. ഫാത്തിമ ബീവി, സൂര്യ കൃഷ്ണമൂർത്തി എന്നിവർ കേരള പ്രഭ പുരസ്‌കാരത്തിന് അർഹരായി. കേരള ശ്രീ പുരസ്‌കാരത്തിന് പണ്ഡിറ്റ് രമേശ് നാരായൺ, കെ.എം. ചന്ദ്രശേഖർ, രവി ഡി.സി, ഡോ. വി.പി. ഗംഗാധരൻ, പുനലൂർ സോമരാജൻ തുടങ്ങിയവരാണ് അർഹരായത്. 

20) ഇങ്ങനെയും സംഭവിച്ചു കേരളത്തിൽ

2023 ൽ കേരളത്തിൽ ചില അനിഷ്ട സംഭവങ്ങളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഇതിലൊന്നായിരുന്നു കോഴിക്കോട് ഏലത്തൂരിലെ ട്രെയിൻ തീവയ്പ്. ഏപ്രില്‍ 2 നാണ് ആലപ്പുഴ- കണ്ണൂർ എക്സിക്യൂട്ടിവ് എക്സ്‌പ്രസിൽ തീവയ്പുണ്ടായത്. മൂന്ന് യാത്രക്കാർ തീവയ്പിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടു. ഒൻപത് പേർക്ക് പൊള്ളലുമേറ്റു. ഈ സംഭവത്തിലെ പ്രതിയെ മഹാരാഷ്ട്രയിലെ രത്നഗിരിയിൽനിന്നുമാണ് പിടികൂടിയത്. ന്യൂഡൽഹി സ്വദേശി ഷാരൂഖ് സെയ്ഫിയാണ് അറസ്റ്റിലായത്. എന്നാൽ ഇതേ ട്രെയിനിന്റെ ബോഗിക്ക് വീണ്ടും തീ പിടിച്ച സംഭവം ഏറെ ഞെട്ടലുണ്ടാക്കി. കണ്ണൂർ സ്റ്റേഷൻ യാർഡിൽ യാത്ര കഴിഞ്ഞ് നിർത്തിയിട്ടിരിക്കവേയാണ് ട്രെയിനിന്റെ ഒരു ബോഗി കത്തി നശിച്ചത്. 

സുരക്ഷിതമെന്ന് കരുതിയ കേരളത്തിൽ ബോംബ് സ്ഫോടനത്തിനും 2023 സാക്ഷിയായി.  കളമശ്ശേരി ബോംബ് സ്ഫോടനത്തില്‍ 8 പേർക്കാണ് ജീവൻ നഷ്ടമായത്. യഹോവയുടെ സാക്ഷികൾ നടത്തിയ കൺവൻഷനിടെയാണ് ബോംബ് പൊട്ടിത്തെറിച്ചത്. ബോംബാക്രമണത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ഏറ്റെടുത്ത് ഡോമിനിക് എന്നയാൾ താമസിയാതെ പൊലീസിൽ കീഴടങ്ങുകയായിരുന്നു. 

21) കണ്ണീരണിഞ്ഞ ദുരന്തങ്ങൾ

കേരളത്തെ കണ്ണീരണിയിച്ച ഒട്ടേറെ അപകടങ്ങളും 2023ലുണ്ടായി. ഇതിൽ മേയ് 7ന് താനൂരിലുണ്ടായ ബോട്ടപകടവും നവംബർ 27ന് കുസാറ്റിൽ ഗാനമേളയ്ക്ക് എത്തിച്ചേർന്നവർ തിക്കിലും തിരക്കിലും പെട്ടു സംഭവിച്ച  അപകടവും കേരളത്തിന്റെ കണ്ണീരായി. താനൂർ തൂവൽതീരം ബീച്ചിൽ വിനോദയാത്രാ ബോട്ട് മറിഞ്ഞ് 22 പേർക്കാണ് ജീവൻ നഷ്ടമായത്. ഈ മേഖലയിൽ നടപ്പിലാക്കേണ്ട സുരക്ഷ മാനദണ്ഡങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾക്കും പതിവുപോലെ താനൂർ നിമിത്തമായി. കുസാറ്റ് സ്കൂൾ ഓഫ് എൻജിനീയറിങ്ങിന്റെ ടെക് ഫെസ്റ്റിന്റെ ഭാഗമായി നടന്ന ഗാനസന്ധ്യയ്ക്ക് തൊട്ടുമുൻപാണ് തിക്കും തിരക്കുമുണ്ടായത്. നാലു പേരാണ് തിരക്കിൽ മരിച്ചത്. 

22) കുരുന്നുകളെ വേദനിപ്പിക്കുന്ന കേരളം

കുരുന്നു ഹൃദയങ്ങള്‍ ഇത്രയും വേദനിച്ച വർഷം കേരളത്തിലുണ്ടായിട്ടുണ്ടോ? ആലുവയിൽ 5 വയസ്സുകാരിയെ ഇതരസംസ്ഥാന തൊഴിലാളി പീഡിപ്പിച്ച് കൊലപ്പെടുത്തി കുഴിച്ചിട്ട സംഭവം അതിലൊന്നാണ്. ബിഹാർ സ്വദേശി അസ്ഫാക്ക് ആലം പൊലീസ് പിടിയിലായതിന് പിന്നാലെയാണ് കുഞ്ഞിനെ കൊലപ്പെടുത്തിയ സംഭവം നാടറിഞ്ഞത്. 28 കാരനായ പ്രതിക്ക് മരണം വരെ തൂക്കിലേറ്റാൻ എറണാകുളം പോക്സോ കോടതി യുടെ വിധി വന്നത് നവംബർ 14ന്. 5 വയസ്സുകാരിയെ ദാരുണമായി കൊലപ്പെടുത്തിയ സംഭവം നടന്ന് 41 ദിവസം കഴിഞ്ഞ് ഇതേ പട്ടണത്തിൽ‍ സെപ്റ്റംബർ 7 നും എട്ടുവയസ്സുകാരി പീഡനത്തിന് ഇരയായി. ബിഹാർ സ്വദേശിയായ എട്ടുവയസുകാരിയെ തിരുവനന്തപുരം സ്വദേശിയായ ക്രിസ്റ്റിൽ രാജാണ് പീഡിപ്പിച്ചത്. നാട്ടുകാരുടെ സഹായത്തോടെ പ്രതിയെ പൊലീസ് പിടികൂടുകയായിരുന്നു.

നവംബർ 27 വൈകുന്നേരം മുതൽ കേരളം ഒന്നായി തിരഞ്ഞത് ഒരു 6 വയസ്സുകാരിയെ! കൊല്ലം ജില്ലയിലെ ഓയൂരിൽ, സഹോദരനൊപ്പം നടന്നുപോകവേയാണ് പെൺകുട്ടിയെ കാറിലെത്തിയ സംഘം തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയത്. നാടാകെ ഒന്നായി തിരച്ചിലിന് ഇറങ്ങിയതോടെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയ സംഘം കുട്ടിയെ സുരക്ഷിതമായി ഉപേക്ഷിച്ചു കടന്നു. ദിവസങ്ങൾ നീണ്ട അന്വേഷണത്തിനൊടുവിലാണ് പൊലീസ് തമിഴ്നാട്ടിൽനിന്ന് പ്രതികളെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. കൊല്ലം സ്വദേശി പത്മകുമാറിനെയും ഭാര്യയെയും മകളെയുമാണ് പൊലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. കോടികളുടെ കടബാധ്യതയാണ് തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകലിന് പിന്നിലെന്നാണ് പൊലീസ് പറയുന്നത്.  

വണ്ടിപ്പെരിയാർ ചുരക്കുളം എസ്റ്റേറ്റിൽ ആറു വയസ്സുകാരിയെ പീഡിപ്പിച്ച കേസിൽ പ്രതിയെ വെറുതെ വിട്ട കോടതി വിധിയും ഏറെ വാർത്താ പ്രാധാന്യം നേടി. കേസ് അന്വേഷണത്തിൽ പൊലീസിന് ഗുരുതര വീഴ്ചപറ്റിയതായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയാണ് പ്രതിയെ കോടതി വെറുതെ വിട്ടത്. തെളിവുകളുടെ അഭാവമാണ് ഈ വിധിയിലേക്ക്  വഴിതെളിച്ചത്. 2023ൽ കടബാധ്യതയുൾപ്പെടെയുള്ള കാരണങ്ങളാൽ നിരവധി കൂട്ട ആത്മഹത്യകളാണ് സംസ്ഥാനത്തുണ്ടായത്. ഇവയിൽ പലതിലും നിരപരാധികളായ കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ ജീവൻ കവർന്ന ശേഷമാണ് രക്ഷിതാക്കൾ മരണം വരിച്ചത്. ആത്മഹത്യ ഒന്നിനും പരിഹാരമല്ലെന്ന് കേരളത്തെ വീണ്ടും വീണ്ടും ഓർമിപ്പിക്കുന്നു ഈ സംഭവങ്ങള്‍.

23) നമ്മെ വിട്ടുപോയവരേ, നിങ്ങൾക്ക് ആദരാഞ്‍ജലികൾ

2023 ൽ എത്ര പേരെയാണ് മരണം നമുക്കിടയിൽനിന്ന് കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോയത്. വിട പറഞ്ഞ് പോയ ആ  മുഖങ്ങളെ നാം ഇന്നും ഓർക്കുന്നുണ്ട്. 2023 ലെ വലിയ നഷ്ടങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ മുൻമുഖ്യമന്ത്രി ഉമ്മൻ ചാണ്ടിയുണ്ട്. ദിവസങ്ങളെടുത്താണ് കേരളം അദ്ദേഹത്തിന് യാത്രാമൊഴി നൽകിയത്. രാഷ്ട്രീയ രംഗത്തെ പ്രമുഖരായ വക്കം പുരുഷോത്തമൻ, ആനത്തലവട്ടം ആനന്ദൻ, കാനം രാജേന്ദ്രന്‍ തുടങ്ങിയവർ നമ്മെ വിട്ടുപോയതും 2023ലാണ്. സിനിമാ ലോകത്തെ വെള്ളിവെളിച്ചത്തിലും രാഷ്ട്രീയത്തിലും തിളങ്ങിയ ഇന്നസെന്റ് 2023 മാർച്ച് മാസമാണ് വിട പറഞ്ഞത്. മാമൂക്കോയ, സംവിധായൻ കെ. ജി. ജോർജ്, സിദ്ദീഖ് തുടങ്ങിയവരും ഒരിക്കലും മരിക്കാത്ത സിനിമകള്‍ ബാക്കിയാക്കി യാത്ര പറഞ്ഞു. സാഹിത്യകാരി പി. വത്സല, ഹരിത വിപ്ളവത്തിന്റെ പിതാവ് എം.എസ്. സ്വാമിനാഥൻ, സുപ്രീം കോടതിയിലെ ആദ്യ വനിതാ ജഡ്ജി ജസ്റ്റിസ് ഫാത്തിമാബീവി തുടങ്ങിയവരും 2023 ൽ‍ വിടവാങ്ങി.