വിദേശ നിക്ഷേപകർ മടങ്ങിയെത്തി, സഞ്ചാരികൾ ഒഴുകുന്നു; കരകയറുന്ന ലങ്കയെ വീണ്ടും കടത്തിൽ മുക്കാൻ ചൈന; രക്ഷകരാകുമോ ഇന്ത്യ?

കൊളംബോയിൽ ഒരു ലീറ്റർ പെട്രോൾ കിട്ടാൻ 390 രൂപ (ശ്രീലങ്കൻ രൂപ) കൊടുക്കണം, ഒരു സാദാ ഊണ് കഴിച്ചിറങ്ങുമ്പോൾ 1000– 1500 രൂപ പോക്കറ്റിൽ നിന്നിറങ്ങും. എന്നിരുന്നാലും കാര്യങ്ങൾ ഒരു വർഷം മുൻപുണ്ടായിരുന്നതിലും എത്രയോ ഭേദം. ഒരു വർഷം മുൻപുണ്ടായിരുന്ന അരക്ഷിതാവസ്ഥയുടെ സൂചനപോലും ശ്രീലങ്കൻ തലസ്ഥാനത്തെ തെരുവുകളിൽ കാണാനില്ലെന്ന് അടുത്തയിടെ അവിടം സന്ദർശിച്ച സുഹൃത്ത് പറഞ്ഞു. 

വിനോദ സഞ്ചാരികളുടെ ഒഴുക്കാണ് എങ്ങും. പ്രധാനമായും ഇന്ത്യക്കാർ. കൊറിയ, ജപ്പാൻ, ചൈന, യുഎസ്, യൂറോപ്പ്... എന്നിവിടങ്ങളിൽനിന്നും ധാരാളം സഞ്ചാരികളെത്തുന്നു. പ്രകൃതിഭംഗിയും ഗ്രാമീണ ജീവിതവും അതിഥികൾക്കു മുന്നിൽ അണിനിരത്തി വിനോദസഞ്ചാരത്തെ രാജ്യത്തിന്റെ ഉയിർത്തെഴുന്നേൽപ്പിന്റെ പതാകവാഹക സ്ഥാനത്ത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുകയാണ് അധികൃതരും ജനവും.

ഇന്ധനത്തിനായി പെട്രോൾ ബങ്കുകളിൽ നെടുനീളൻ ക്യൂ, വരിനിൽക്കെ കുഴഞ്ഞുവീണു മരിച്ചവർ, തെരുവിലെ പ്രതിഷേധം, തീവയ്പ്, പ്രസിഡന്റിന്റെ കൊട്ടാരം കയ്യേറ്റം... വിദേശ കടത്തിൽപെട്ട് സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയിലായ ശ്രീലങ്കയിൽനിന്നുള്ള ഈ ചിത്രങ്ങൾ ആരും മറന്നിട്ടുണ്ടാകില്ല. ഭക്ഷണ സാധനങ്ങൾ ഇറക്കുമതി ചെയ്യാൻപോലും പണമില്ലാതെ ഞെരുങ്ങിയ ശ്രീലങ്കയ്ക്ക് വലിയൊരളവ് താങ്ങായത് ഇന്ത്യയാണ്. ഭക്ഷണ കിറ്റുകളും ഇന്ധനവും നേരിട്ട് എത്തിച്ച് ഇന്ത്യ ആപത്ഘട്ടത്തിൽ ലങ്കയ്ക്ക് കൈകൊടുത്തു. 

തകർന്നുതരിപ്പണമാകുമെന്ന് പല സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധരും വിധിയെഴുതിയ രാജ്യം പ്രസിഡന്റ് റനിൽ വിക്രമസിംഗെയുടെ ശക്തമായ നടപടികളിലൂടെയും പരിഷ്കാരങ്ങളിലൂടെയും ഉയിർത്തെഴുന്നേൽക്കുകയാണ്. വിലക്കയറ്റവും സാമ്പത്തിക ഞെരുക്കവും തുടരുന്നുണ്ടെങ്കിലും തകർച്ചാ സാധ്യത ഏതാണ്ട് ഒഴിവായ അവസ്ഥയിലാണ്. രാജ്യാന്തര നാണയ നിധിയുടെ (ഐഎംഎഫ്) പിന്തുണയോടെ പരിഷ്കാരങ്ങളും വായ്പാ പുനഃക്രമീകരണങ്ങളും വഴി സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ മുന്നോട്ട് ഉരുണ്ടുതുടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. കോവിഡിനു പിന്നാലെ, 2022ൽ 7.8 ശതമാനം തളർച്ച കാണിച്ച സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ 2024ൽ 1.7% വളർച്ച കാണിക്കുമെന്നാണ് ഐഎംഎഫ് കണക്കാക്കിയിരിക്കുന്നത്.

∙ കോവിഡിനു പിന്നാലെ ലങ്കയ്ക്ക് സംഭവിച്ചതെന്ത്?

കോവിഡിനു പിന്നാലെയാണ് ശ്രീലങ്ക സാമ്പത്തിക– രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയുടെ പടുകുഴിയിലേക്ക് വീണത്. വിനോദ സഞ്ചാരമേഖലയെ വലുതായി ആശ്രയിച്ചിരുന്ന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ തകർന്നു തരിപ്പണമായി. ചൈനയിൽനിന്നും മറ്റും വൻതോതിൽ കടമെടുത്തതോടെ വിദേശ കടബാധ്യത താങ്ങാവുന്നതിലും അധികമായി മാറി. 2022 അവസാനം രാജ്യത്തിന്റെ പൊതുകടം മൊത്ത ആഭ്യന്തര ഉൽപാദനത്തിന്റെ (ജിഡിപി) 122.5 ശതമാനം എന്ന അതീവ അപകട നിലയിലെത്തി (ഏകദേശം 1081 കോടി ഡോളർ). 

2022 ഏപ്രിലിൽ ലങ്കയുടെ ചരിത്രത്തിൽ ആദ്യമായി വിദേശ വായ്പ തിരിച്ചടവ് മുടങ്ങി. ഇന്ധനവും ഭക്ഷണസാധനങ്ങളും ഇറക്കുമതി ചെയ്യാൻ പോലും ആവശ്യമായ വിദേശനാണ്യ ശേഖരമില്ലാതെ രാജ്യം ഞെരുങ്ങി. സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിക്കു പിന്നാലെ രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയും തലപൊക്കിയത് സ്ഥിതി ഗുരുതരമാക്കി. കെടുകാര്യസ്ഥതയും ധൂർത്തും ആരോപിച്ച് ജനം ഗോട്ടബയ രാജപക്സെ സർക്കാരിനെതിരെ തെരുവിലിറങ്ങി. അധികാരം വിട്ടൊഴിഞ്ഞ് ഗോട്ടബയ രാജ്യം വിട്ടതോടെയാണ് പ്രക്ഷോഭകർ അടങ്ങിയത്. റനിൽ വിക്രമസിംഗെയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഇടക്കാല സർക്കാർ അധികാരമേറ്റതോടെ രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധിക്ക് താൽക്കാലികമായെങ്കിലും ശമനവുമുണ്ടായി.

∙ കടുത്ത നടപടികൾ

രാജ്യാന്തര നാണയ നിധി മുന്നോട്ടുവച്ച 290 കോടി ഡോളറിന്റെ വായ്പാ പദ്ധതിയായിരുന്നു ശ്രീലങ്കയ്ക്കു മുന്നിലുള്ള ഏക പിടിവള്ളി. ഇതിനായി കടുത്ത സാമ്പത്തിക അച്ചടക്ക നടപടികളും പരിഷ്കാരങ്ങളുമാണ് ഐഎംഎഫ് മുന്നോട്ടുവച്ചത്. പണപ്പെരുപ്പം നിയന്ത്രിക്കാൻ പലിശ നിരക്ക് വർധിപ്പിക്കുക, ഇന്ധന സബ്‌സിഡികൾ നീക്കം ചെയ്യുക, നികുതി വർധിപ്പിക്കുക, ശ്രീലങ്കൻ സെൻട്രൽ ബാങ്കിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യവും ഉത്തരവാദിത്തവും മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനു നിയമം പാസാക്കുക തുടങ്ങിയ കർശന നിബന്ധനകളാണ് ഐഎംഎഫ് മുന്നോട്ടുവച്ചത്.