ഇന്ത്യയിൽ മസ്ക് കളി തുടങ്ങി; മണിപ്പൂരിൽ ഇന്റർനെറ്റ് ‘ഓൺ’?; വരുന്നത് ജിയോയെയും തകർക്കുന്ന ഫ്രീ വിപ്ലവം?

∙ മസ്കിന്റേത് ചെറിയ പദ്ധതിയല്ല

ഉപഭോക്താവ് എവിടെയായിരുന്നാലും അതിവേഗവും തടസ്സമില്ലാത്തതുമായ ഇന്റർനെറ്റ് ലഭ്യമാകുന്ന ഒരു നിമിഷത്തെക്കുറിച്ചാണ് ആധുനിക ജനത ചിന്തിക്കുന്നത്, ഒപ്പം ഇലോൺ മസ്കും. ആഴക്കടലിൽ, വിദൂര ദ്വീപുകളിൽ, മരുഭൂമികൾക്ക് നടുവിൽ, ഹിമാലയം പോലുള്ള പർവതങ്ങളുടെ മുകളിൽ, വിമാനങ്ങളിൽ പറക്കുമ്പോൾ, ദുരന്തങ്ങളോ യുദ്ധങ്ങളോ ബാധിച്ച സ്ഥലങ്ങളിൽ പോലും ആശയവിനിമയത്തിന് ഇന്റർനെറ്റ് എത്തിക്കുക എന്നതാണ് ലക്ഷ്യം. ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാൽ വ്യക്തമായ ആകാശമുള്ള എവിടെയും സാറ്റലൈറ്റ് ഇന്റർനെറ്റ്് ലഭിക്കും.

ഈ സാധ്യതകളെല്ലാം കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ സ്‌പേസ് എക്‌സിന് ഇന്ത്യ ഒരു പ്രധാന വിപണി തന്നെയാണ്. ഉപഗ്രഹ ഇന്റർനെറ്റിൽ സർക്കാരും സ്വകാര്യ മേഖലയുമായുള്ള പങ്കാളിത്തം വൻ മാറ്റംതന്നെ കൊണ്ടുവന്നേക്കും. ഇന്ത്യയുടെ ടെലികോം സംവിധാനവുമായി സ്റ്റാർലിങ്കിനെ വിജയകരമായി സംയോജിപ്പിച്ചാൽ വിദ്യാഭ്യാസം, ആരോഗ്യം, ഗ്രാമവികസനം എന്നീ മേഖലയിൽ അഭൂതപൂർവമായ അവസരങ്ങൾ കൊണ്ടുവരാൻ സാധിക്കും. ഇന്ത്യയുടെ മുക്കിലും മൂലയിലും ഡിജിറ്റൽ സേവനങ്ങൾ എത്തിക്കാൻ ലക്ഷ്യമിടുന്ന കേന്ദ്ര സർക്കാരിന് സ്റ്റാർലിങ്കിന്റെ വരവ് വലിയ നേട്ടമാകുമെന്നാണ് കരുതപ്പെടുന്നത്. എന്നാൽ ലോകവിപണി ഒന്നടങ്കം കീഴടക്കി ആഗോള ഡേറ്റയുടെ കുത്തക കൈവശപ്പടുത്തുക എന്നതാണ് മസ്കിന്റെ ലക്ഷ്യമെന്നും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്.

∙ സ്റ്റാർലിങ്ക് ഉടൻ ഇന്ത്യയിലേക്ക് വരുമോ?

ഇലോൺ മസ്‌കിന്റെ സ്റ്റാർലിങ്ക് ഉടൻതന്നെ ഇന്ത്യയുടെ ടെലികോം, ഇന്റർനെറ്റ് വിപണിയിലെ പുതിയ സംരംഭമായേക്കും. സാറ്റലൈറ്റ് ബ്രോഡ്‌ബാൻഡ് സ്പെക്‌ട്രം ലേലത്തിലൂടെ വിതരണം ചെയ്യുന്നതിന് പകരം നേരിട്ട് അനുവദിക്കുമെന്നാണ് കേന്ദ്രം അറിയിച്ചത്. വർഷങ്ങളായി ഇന്ത്യൻ വിപണിയിൽ പ്രവേശിക്കാൻ കാത്തിരിക്കുന്ന മസ്കിന് സർക്കാരിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ നീക്കം വലിയ തുണയായിട്ടുണ്ട്. മസ്‌കിന്റെ ആഗ്രഹവും ഇതുതന്നെയായിരുന്നു. അതേസമയം, ഡേറ്റ സുരക്ഷയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ മാനദണ്ഡങ്ങളും പാലിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ മാത്രമേ ഇന്ത്യയിൽ പ്രവർത്തിക്കാനുള്ള ലൈസൻസ് നൽകൂവെന്ന് കേന്ദ്ര വാർത്താവിനിമയ മന്ത്രി ജ്യോതിരാദിത്യ സിന്ധ്യ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

‘‘സ്റ്റാർലിങ്ക് എല്ലാ വ്യവസ്ഥകളും പാലിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ ലൈസൻസ് നൽകുന്നതിൽ സന്തോഷമുണ്ട്. എല്ലാ സുരക്ഷാ ആശങ്കകളും പരിഹരിച്ചിട്ടുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പാക്കിയാൽ അനുമതി നൽകും’’– എന്നായിരുന്നു മന്ത്രിയുടെ വാക്കുകൾ. സാറ്റലൈറ്റ് ബ്രോഡ്‌ബാൻഡ് സേവന ലൈസൻസിന്റെ മറ്റൊരു പേര് ജിഎംപിസിഎസ് (GMPCS) എന്നാണ്. 2022 ഒക്ടോബറിലാണ് സ്റ്റാർലിങ്ക് ആദ്യമായി ലൈസൻസിന് അപേക്ഷ നൽകിയത് കൂടുതൽ അനുമതികൾ ലഭിക്കുന്നതിന് സ്റ്റാർലിങ്ക് ഇന്ത്യൻ നാഷനൽ സ്‌പേസ് പ്രമോഷൻ ആൻഡ് ഓതറൈസേഷൻ സെന്ററുമായി (IN-SPAce) സഹകരിച്ചും പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.

∙ ഇന്ത്യയിൽ സാറ്റലൈറ്റ് ഇന്റർനെറ്റിന് കടമ്പകളെറേ

ഇന്ത്യൻ ഉപയോക്താക്കളുടെ ഡേറ്റ എവിടെയാണ് സംഭരിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്നതിലാണ് സർക്കാർ ഇപ്പോൾ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. സ്റ്റാർലിങ്കിന്റെ സേവനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുകയാണെങ്കിൽ ഡേറ്റ, വ്യക്തിഗത വിവരങ്ങൾ, ബ്രൗസിങ് ശീലങ്ങൾ തുടങ്ങിയ വിവരങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ തന്നെ നിലനിർത്തണം. ലളിതമായി പറഞ്ഞാൽ ഇത് ഇന്ത്യയ്ക്കുള്ളിലെ സെർവറുകളിൽ പ്രോസസ് ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്, മറ്റൊരു രാജ്യത്തേക്ക് അയയ്ക്കരുത്. സെർവറുകൾ, ഡേറ്റ സംഭരണം, സൈബർ സുരക്ഷ എന്നിവ സംബന്ധിച്ചുള്ള ഇന്ത്യൻ നിയന്ത്രണങ്ങൾ പാലിക്കാൻ സ്റ്റാർലിങ്ക് സജീവമായി ശ്രമിക്കുന്നുണ്ട്. ടെലികമ്യൂണിക്കേഷൻസ് വകുപ്പ് നിരവധി പ്രധാന ആശങ്കകളിൽ വിശദീകരണം നൽകാൻ സ്റ്റാർലിങ്കിനോട് നേരത്തേ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തിരുന്നു. സ്റ്റാർലിങ്കിന്റെ ഓഹരി ഉടമകളെക്കുറിച്ചും ഡേറ്റ സ്റ്റോറേജ് രീതികളെക്കുറിച്ചും, പ്രത്യേകിച്ച് യുഎസ് സുരക്ഷാ ഏജൻസികളിൽ നിന്നുള്ള കരാറുകളോ നിക്ഷേപങ്ങളോ സംബന്ധിച്ചുള്ള വിവരങ്ങളുണ്ടെങ്കിൽ അത്, ടെലികോം നിയന്ത്രണ ബോർഡ് ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്നു.

ഇന്ത്യയുമായി കര അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന ചൈനയോ പാക്കിസ്ഥാനോ പോലുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിക്ഷേപകരോ ഓഹരി ഉടമകളോ സ്റ്റാർലിങ്കിൽ ഉണ്ടാകരുതെന്നും നിർദേശമുണ്ട്. ഈ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള നിക്ഷേപകർ ഉള്ളത് അവർക്ക് ഡേറ്റയിലേക്കുള്ള ആക്‌സസ് ലഭിക്കാനും കമ്പനി തീരുമാനങ്ങളിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്താനും ഇടയാക്കുമെന്ന സാഹചര്യത്തിലാണിത്. ഇതോടൊപ്പംതന്നെ ഗ്രൗണ്ട് സ്റ്റേഷനുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്ന കൃത്യമായ അക്ഷാംശ, രേഖാംശ വിവരങ്ങൾ ഉൾപ്പെട ഇന്ത്യയിലെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ കവറേജിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രമായ വിശദാംശങ്ങളും കമ്പനി നൽകണം. ദുരുപയോഗം ഒഴിവാക്കാൻ സ്റ്റാർലിങ്ക് ടെർമിനലുകളുടെ ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ സ്ഥാനം കൃത്യമായി അധികൃതരെ അറിയിക്കുകയും വേണം.

∙ സാറ്റലൈറ്റ് ഇന്റർനെറ്റിനെ നിയന്ത്രിക്കുക ട്രായ്

സാറ്റലൈറ്റ് സ്പെക്ട്രത്തിന്റെ വില നിർണയിക്കുക എന്ന നിർണായക വിഷയത്തിൽ ടെലികോം റെഗുലേറ്ററി അതോറിറ്റി ഓഫ് ഇന്ത്യ (ട്രായ്) വ്യക്തത നൽകുമെന്ന് മന്ത്രി സിന്ധ്യ അറിയിച്ചിരുന്നു. സാറ്റലൈറ്റ് ഇന്റർനെറ്റ് കമ്പനികളും പരമ്പരാഗത ടെലികോം ഓപ്പറേറ്റർമാരും ഇക്കാര്യത്തിൽ ഭിന്നതയിലാണ്. ഇന്റർനാഷനൽ ടെലികമ്യൂണിക്കേഷൻസ് യൂണിയൻ (ഐടിയു) ചട്ടങ്ങൾക്കും രാജ്യാന്തര മാനദണ്ഡങ്ങൾക്കും അനുസൃതമായി സാറ്റലൈറ്റ് ബ്രോഡ്ബാൻഡ് സ്പെക്ട്രം ലേലത്തിലൂടെ നൽകാതെ ഭരണപരമായാണ് അനുവദിക്കുന്നതെന്നാണ് സിന്ധ്യ നേരത്തേ വ്യക്തമാക്കിയത്.

സ്പെക്ട്രം ലേലം ചെയ്യുന്നതിനെ മസ്‌കും വിമർശിച്ചു. നിലവിൽ ഒരു രാജ്യത്തും അനുമതി നൽകിയത് ലേലം ചെയ്തിട്ടല്ല. ഉപഗ്രഹ ഇന്റർനെറ്റിനായി സ്പെക്ട്രം ലേലം ചെയ്യുന്ന ഒരു രാജ്യത്തെക്കുറിച്ച് തനിക്ക് ചിന്തിക്കാൻ പോലും കഴിയില്ല എന്നാണ് മസക് പറഞ്ഞത്. സിന്ധ്യ പറയുന്നതനുസരിച്ച്, ഡിസംബറിൽ പാസാക്കിയ 2023ലെ ടെലികോം നിയമത്തിന്റെ ‘ഷെഡ്യൂൾ 1’ൽ വിഷയം ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇതിനർഥം സാറ്റ്കോം സ്പെക്ട്രം ലേലം ചെയ്യാതെ വിതരണം ചെയ്യപ്പെടും എന്നാണ്.

∙ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത് 190 കോടി ഡോളറിന്റെ വിപണി

ഇന്ത്യയിൽ ഇതുവരെ സാറ്റലൈറ്റ് ബ്രോഡ്‌ബാൻഡ് സേവനങ്ങൾ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടില്ല. ഇത് സംബന്ധിച്ചുള്ള ട്രായ്‌യുടെ ശുപാർശകൾക്കായി സർക്കാർ കാത്തിരിക്കുകയാണ്. ലഭ്യമായ കണക്കുകൾ പ്രകാരം ഇതിന്റെ വിപണി അതിവേഗം വളരുമെന്നാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. 2030ൽ രാജ്യത്തെ സാറ്റലൈറ്റ് ഇന്റർനെറ്റ് വിപണി 190 കോടി ഡോളറിലെത്തുമെന്നാണ് (ഏകദേശം 16,000 കോടി രൂപ) പ്രതീക്ഷ. മസ്‌കിന്റെ സ്‌പേസ് എക്‌സ് വികസിപ്പിച്ചെടുത്ത സ്റ്റാർലിങ്ക് ഉപഗ്രഹങ്ങളെല്ലാം ഭൂമിക്കടുത്തുള്ള ഭ്രമണപഥത്തിലാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. വിദൂര സ്ഥലങ്ങളിലേക്ക് കുറഞ്ഞ നിരക്കിൽ ഇന്റർനെറ്റ് ലഭ്യമാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് ഇത് വികസിപ്പിച്ചെടുത്തത്. ഏകദേശം അഞ്ച് വർഷമാണ് ഉപഗ്രഹത്തിന്റെ ആയുസ്സ്. ഈ മെഗാ പദ്ധതിക്ക് കീഴിൽ ഭാവിയിൽ 42,000 ഉപഗ്രഹങ്ങൾ ഉണ്ടാകുമെന്നാണ് സ്പേസ്എക്സ് വ്യക്തമാക്കുന്നത്.