അദാനിയെ അതിസമ്പന്നനാക്കുന്ന ഐഎംഇസി; ഇടനാഴിയിൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് കാലിടറുമോ? ആശങ്കയായി ‘പൈശാചികതയുടെ അച്ചുതണ്ടും’

പിന്നാലെ ഇറാൻ വിദേശകാര്യമന്ത്രി ഹൊസൈൻ അമിർ-അബ്ദുള്ളയാൻ നടത്തിയ ഗൾഫ് പര്യടനം സ്പർശിച്ചത് യുഎഇ, ഒമാൻ, കുവൈത്ത് എന്നീ രാജ്യങ്ങളെയായിരുന്നു. ഗൾഫിൽ പുതിയൊരു ശാക്തിക ചേരി ഉദയം കൊള്ളുന്നുവെന്നും അത് രാജ്യാന്തരതലത്തിൽ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുണ്ടാക്കുമെന്നും ആയിരുന്നു വിലയിരുത്തൽ. ‘ഏബ്രഹാം അക്കോഡ്’ എന്ന കരാറുണ്ടാക്കി ഇസ്രയേലിനെയും സൗദി അറേബ്യ അടക്കമുള്ള രാജ്യങ്ങളെയും ഒന്നിച്ചുകൊണ്ടുവരാൻ യുഎസ് ശ്രമിക്കുമ്പോഴാണ് 2023 മാർച്ചിൽ ഇറാൻ- സൗദി അറേബ്യ-ചൈന സംയുക്ത പ്രസ്താവന ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ചത്. ആഗോള വൈരികളായ സൗദി അറേബ്യയും ഇറാനും ഷിയ-സുന്നി പോരാട്ടത്തിൽ രക്തച്ചൊരിച്ചിൽ നടത്തുമ്പോഴാണ് ഈ പ്രസ്താവന സമാധാനത്തിന്റെ രജതരേഖയായി മാറിയത്. 

യുഎഇ, യുഎസ്, ഇസ്രയേൽ, ഇന്ത്യ എന്നിവയുടെ കൂട്ടായ്മയായ ഐ2യു2വിലൂടെ ഏബ്രഹാം ഉടമ്പടിയിലേക്ക് യുഎസ് നടന്നടുക്കുമ്പോഴാണ് പുത്തൻ തിരിച്ചടിയുണ്ടാകുന്നത്. പാകിസ്ഥാനും ചൈനയും തമ്മിലുള്ള ‘മച്ചാൻ ബന്ധം’ സൗദി- ഇറാൻ- ചൈന ബാന്ധവത്തിലൂടെ ശക്തി പ്രാപിക്കുമോ എന്നാണ് ഇന്ത്യ ഉറ്റുനോക്കുന്നത്. യുഎഇ, സൗദി അറേബ്യ, ഇറാൻ എന്നീ രാഷ്ട്രങ്ങളെ ഒരു വശത്തും ഇസ്രയേൽ, യുഎസ് തുടങ്ങിയ രാഷ്ട്രങ്ങളെ മറുവശത്തും ഇഷ്ടക്കാരായി നിലനിർത്തുക എന്നത് ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം കീറാമുട്ടിയാണ്. അത് തരണം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ ഇടങ്കോലിടാൻ ചൈന ശ്രമിക്കുന്നത് കുറച്ചൊന്നുമല്ല ഇന്ത്യയ്ക്ക് പ്രശ്നമുണ്ടാക്കുന്നത്. 

∙ ഇന്ത്യ-ഇറാൻ- സൗദി ചരിത്രബന്ധം

ഇറാന്റെ പിന്തുണയോടെയാണ് ഹമാസ് ഇസ്രയേലിൽ കടന്നുകയറിയതെന്ന ശക്തമായ ആരോപണം നിലനിൽക്കുമ്പോഴും ഇന്ത്യ അതിനോട് പ്രതികരിച്ചിട്ടില്ല. ഇന്ത്യ- പശ്ചിമേഷ്യ- യൂറോപ്യൻ ഇടനാഴി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിന് ഏറെ മുൻപുതന്നെ ഇന്റർനാഷനൽ നോർത്ത് സൗത്ത് ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോറിഡോറിലൂ‍ടെ (ഐൻഎസ് ടിസി) ഇന്ത്യ-ഇറാൻ വാണിജ്യബന്ധങ്ങൾ ശക്തിപ്പെട്ടിരുന്നു. 13 രാജ്യങ്ങളാണ് ഈ ഇടനാഴിയിലുള്ളത്. ഇറാന്റെ ചബഹർ തുറമുഖത്തിൽ ഇന്ത്യ വൻതോതിൽ നിക്ഷേപവും നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. പാകിസ്ഥാനെ ഒഴിവാക്കി മധ്യേഷ്യയിലേക്കും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലേക്കുമുള്ള ഇന്ത്യയുടെ കവാടമാണ് ഈ തുറമുഖം. 

ഇറാനും ചൈനയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ശക്തിപ്പെടുമ്പോൾ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരിക്കലും ഇറാനെ മറികടന്ന് മധ്യേഷ്യയിൽ സ്വാധീനമുറപ്പിക്കാനാവില്ല. ഇന്ത്യ- ചൈന- റഷ്യ- ബ്രസീൽ- ദക്ഷിണാഫ്രിക്ക കൂട്ടായ്മയായ ബ്രിക്സ് ഏറെ പ്രാധാന്യം കൽപിക്കുന്ന ആറു രാജ്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇറാൻ. മാത്രമല്ല ഇന്ത്യയും ചൈനയും അംഗമായ ഷാങ്ഹായ് കോഓപറേഷൻ ഓർഗനൈസേഷനിലെ സ്ഥിരാംഗവുമാണ് ഇറാൻ. അമേരിക്കൻ ഉപരോധത്തെത്തുടർന്നും റഷ്യ-യുക്രെയ്ൻ യുദ്ധം പ്രമാണിച്ചും ഇന്ത്യ ക്രൂഡ് ഓയിൽ ഇറക്കുമതിയിൽനിന്ന് ഇറാനെ ഒഴിവാക്കുകയായിരുന്നു. എന്നാൽപോലും ഇന്ത്യയും ഇറാനും തമ്മിൽ ദീർഘകാല വാണിജ്യകരാറിന്റെ ആവശ്യം ഇരു രാജ്യങ്ങളും അംഗീകരിച്ചത് 2023 ഓഗസ്റ്റിലാണ്. 

ഷിയാ ഭൂരിപക്ഷമുള്ള ഇറാനും സുന്നി രാഷ്ട്രമായ സൗദി അറേബ്യയും ബദ്ധവൈരികളാണെങ്കിലും ഇരു രാജ്യങ്ങളെയും കൂട്ടിയോജിപ്പിച്ച് പശ്ചിമേഷ്യയിൽ മേധാവിത്വം നേടാൻ ചൈന നടത്തുന്ന നീക്കങ്ങളെ മറികടക്കണമെങ്കിൽ രണ്ടു രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ബന്ധം ഇന്ത്യ കൂടുതൽ മെച്ചപ്പെടുത്തേണ്ടിവരും. ഒക്ടോബർ 24ന് സൗദിയിൽ നടന്ന ഫ്യൂച്ചർ ഇൻവെസ്റ്റ്മെൻറ് ഇനിഷ്യേറ്റിവിൽ ഇന്ത്യ സഹ അധ്യക്ഷനായിരുന്നു. സൗദിയാണ് ഈ ഉച്ചകോടിക്ക് മുൻകൈയെടുത്തത്. സൗദിയടക്കമുള്ള രാജ്യങ്ങളിൽനിന്നുള്ള നിക്ഷേപകരുമായുള്ള ചർച്ചകളാണ് അവിടെ നടന്നത്. സംഘർഷമുണ്ടായാലും മുന്നോട്ടു പോകാനായിരുന്നു ഇവരുടെ തീരുമാനം. ഇന്ത്യയും സൗദിയും തമ്മിലുള്ള വ്യാപാരം 2022-23 ൽ റെക്കോഡിട്ട് 5275 കോടി ഡോളറിലെത്തിയ പശ്ചാത്തലത്തിൽ അത് അവഗണിച്ച് മുന്നോട്ടുപോകാൻ ഇന്ത്യയ്ക്കാവില്ല. 

∙ അമേരിക്ക- ചൈന സാമ്പത്തിക പോര് 

ഐഎംഇസിയെ ചൈന അത്രയ്ക്കങ്ങ് എതിർക്കുന്നില്ല. ചൈനയുടെ കരാറുകളും മുന്നൊരുക്കങ്ങളും ഏറെക്കുറെ സാമ്പത്തികമാണ്. ഐഎംഇസി വന്നാലും കുറേ കരാറുകൾ ചൈനീസ് കമ്പനികൾക്ക് ലഭിക്കും. കമ്യൂണിസം പ്രചരിപ്പിക്കുന്നതിൽ ചൈനയ്ക്ക് താൽപര്യമില്ല. യുഎസിനെ വെല്ലുവിളിച്ച് ലോകത്തിലെ ഒന്നാംകിട സാമ്പത്തിക ശക്തിയാകുക എന്നതാണ് ചൈനയുടെ ഇപ്പോഴത്തെ ലക്ഷ്യം. അവിടെ മതത്തിനോ രാഷ്ട്രീയത്തിനോ പ്രസക്തിയില്ല. പക്ഷേ ചൈനയുടെ സാമ്പത്തിക മേൽക്കോയ്മ മറ്റു മേഖലകളിലേക്കും പടരുമെന്നാണ് യുഎസിന്റെയും യൂറോപ്യൻ യൂണിയന്റെയും ഉറച്ച വിശ്വാസം. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാണ് പുത്തൻ കരാറുകളിലേക്കും ഇടനാഴികളിലേക്കും അവർ കാലുകുത്തുന്നത്. 

ഐഎംഇസിയെ ചൈന പിന്തുണച്ചിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ അതേ നാണയത്തിൽതന്നെ അത് രാഷ്ട്രീയായുധമാക്കരുതെന്ന് യുഎസിനു മുന്നറിയിപ്പു നൽകുന്നുമുണ്ട്. തങ്ങളുടെ ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡ് ഇനിഷ്യേറ്റിവിന് ബദലാകാൻ ഐഎംഇസിക്ക് കഴിയില്ലെന്ന് ചൈനീസ് മാധ്യമങ്ങൾ ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇസ്രയേലിനെയും സൗദിയെയും കൂട്ടിക്കെട്ടി നയതന്ത്രപരമായ മെച്ചങ്ങളുണ്ടാക്കാനുള്ള യുഎസിന്റെ ശ്രമം മാത്രമാണതെന്ന് അവർ പറയുന്നു. ബ്രിക്സ് അംഗരാജ്യമായ ഇന്ത്യയും അംഗരാജ്യങ്ങളാകാൻ ശ്രമിക്കുന്ന യുഎഇയും സൗദി അറേബ്യയും യുഎസുമായി ചേർന്ന് തങ്ങൾക്ക് വെല്ലുവിളി സൃഷ്ടിക്കുകയില്ലെന്ന് ചൈന ഉറച്ചു വിശ്വസിക്കുന്നു. 

ഐഎംഇസിയുടെ ധനാഗമ മാർഗങ്ങൾ, വ്യാവസായിക ഉൽപാദനം എന്നിവയൊന്നും ആസൂത്രിതമേയല്ലെന്നാണ് ചൈനയുടെ നിലപാട്. അങ്ങനെ സംഭവിച്ചാൽ ചൈനയിൽ ആശങ്ക പടരും. ലോകത്തിന്റെ ഫാക്ടറിയായ ചൈനയിൽനിന്ന് വ്യാവസായിക ഉൽപാദനം പിന്മാറിയാൽ അത് രാജ്യത്തിന്റെ തകർച്ചയിലേക്ക് വഴിവയ്ക്കും. കോവിഡിനു ശേഷം പല കമ്പനികളും ചൈനയിൽനിന്ന് വിയറ്റ്നാം, ഇന്ത്യ, തായ്‌ലൻഡ് എന്നിവിടങ്ങിലേക്ക് മാറിയത് ചൈനയുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ ബാധിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഗൾഫിലെ അരക്ഷിതാവസ്ഥ ചൈനയ്ക്ക് അനുകൂലമാകുന്നത് ഇതൊക്കെക്കൊണ്ടാണ്. ആ സാഹചര്യം അങ്ങനെ നിലനിൽക്കുകയോ വളരുകയോ ചെയ്യുന്നത് പക്ഷേ യുഎസിൽ ആശങ്കയുണ്ടാക്കും. 

കാരണം, ഗൾഫിൽ ശ്രദ്ധിക്കുമ്പോൾ യുക്രെയ്ൻ, ആഫ്രിക്ക, തെക്കുകിഴക്കനേഷ്യ എന്നിവിടങ്ങളിൽ തങ്ങളുടെ സ്വാധീനം കുറയുമെന്ന് യുഎസ് വിശ്വസിക്കുന്നു. ആ സാഹചര്യം ചൈന ചൂഷണം ചെയ്തേയ്ക്കാം. ആഫ്രിക്കയുമായുള്ള ചൈനയുടെ വ്യാപാരം 28,200 കോടി ഡോളറിന്റേതാണെന്ന് ഗാർഡിയൻ ദിനപ്പത്രം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. അറബി രാഷ്ട്രങ്ങളുമായുള്ള വ്യാപാരം പതിനായിരം കോടിയിലേക്ക് വളർന്നിരിക്കുന്നു. യുഎസ് തരംപോലെ പുത്തൻ ഇടനാഴികളും കരാറുകളും സൃഷ്ടിച്ചശേഷം പിന്മാറാൻ മിടുക്കരാണെന്ന് ചൈനീസ് മാധ്യമങ്ങൾ പരിഹസിക്കുന്നു. പല കാലങ്ങളിലായി ഒപ്പിട്ട ഏഷ്യ-ആഫ്രിക്ക ഗ്രോത്ത് കോറിഡോർ, ഇന്തോ–പസിഫിക് ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചർ ഫോറം, ബിൽഡ് ബാക്ക് ബെറ്റർ വേൾഡ്, ഇയു ഗ്ലോബൽ ഗേറ്റ്‌വേ സ്ട്രാറ്റജി, എന്നിവയെല്ലാം ഇപ്പോഴും കടലാസിലാണത്രേ.

∙ പാക്കിസ്ഥാന്റെ കണ്ണുകടി

ഐഎംഇസി എന്ന ഇടനാഴി ചൈന-പാക്കിസ്ഥാൻ സാമ്പത്തിക ഇടനാഴിക്ക് (സിപിഇസി) ബദലാണെന്നാണ് പാക്കിസ്ഥാന്റെ ഭയം. ചൈനയും പാക്കിസ്ഥാനും കൈവശം വച്ചിരിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലൂടെ ഇന്ത്യയെ ചുറ്റി പാക്കിസ്ഥാന്റെ ഗ്വദർ തുറമുഖം വഴി അറബിക്കടലിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാൻ ചൈനയ്ക്ക് വഴിയൊരുക്കുന്നതാണ് ഈ ഇടനാഴി. ഇത് നിലവിൽ വന്നാൽ തങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക പ്രശ്നങ്ങളെല്ലാം അവസാനിക്കുമെന്നും 23 ലക്ഷം തൊഴിലവസരങ്ങൾ 2030ന് മുൻപ് പാക്കിസ്ഥാനിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുമെന്നും ആ രാജ്യം വിശ്വസിക്കുന്നു. സാമ്പത്തിക വളർച്ചയാകട്ടെ രണ്ടര ശതമാനം വർധിക്കുമത്രേ. 

6500 കോടി ഡോളറാണ് ഇതിനോടകം ചൈന പാക്കിസ്ഥാനിൽ നിക്ഷേപിച്ചിരിക്കുന്നത്. പക്ഷേ ഈ നിക്ഷേപത്തെക്കുറിച്ച് ഇതിനോടകം പാക്കിസ്ഥാനിൽത്തന്നെ ആശങ്കയുണ്ട്. അവിടുത്തെ സെൻട്രൽ ബാങ്ക് പറയുന്നത് ഈ തുകയിൽ എത്രയാണ് ഓഹരിമൂല്യം, എത്രയാണ് ഗ്രാന്റ്, എത്രയാണ് കടം എന്നൊന്നും നിശ്ചയമില്ലെന്നാണ്. ഇതുതന്നെയാണ് ലോകബാങ്കും പറയുന്നത്. ഇന്നത്തെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയനുസരിച്ചാണെങ്കിൽ ഗ്വദർ തുറമുഖവും ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളും പാക്കിസ്ഥാൻ ചൈനയ്ക്ക് പണയം വയ്ക്കേണ്ടിവരുമെന്ന വിമർശനം ഉള്ളിൽനിന്നുതന്നെയുണ്ട്. ശ്രീലങ്കയുടെ ഹംബൻതോട്ട തുറമുഖത്തിനു സംഭവിച്ച അതേ ഗതിതന്നെ. 

ഐഎംഇസി പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെട്ടപ്പോൾതന്നെ പാകിസ്ഥാൻ പറഞ്ഞത് ഈ ഇടനാഴി കടന്നുപോകുന്നത് സംഘർഷബാധിത പ്രദേശങ്ങളിലൂടെയാണെന്നാണ്. ആ വാദം സാധൂകരിക്കുന്നതാണ് ഇപ്പോഴത്തെ സംഘർഷം. വാലും തുമ്പുമില്ലാത്ത ഐഎംഇസിയുടെ സ്ഥാനത്ത് 150 രാജ്യങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തമുള്ള ചൈനയുടെ ബെൽറ്റ് ആൻഡ് റോഡ് ഇനിഷ്യേറ്റിവിനെ പാക്കിസ്ഥാൻ വാനോളം പുകഴ്ത്തുന്നുണ്ട്. സിപിഇസി കടക്കെണിയാകുമെന്ന ഇന്ത്യയുടെ വിമർശനത്തിനും മറുപടിയുണ്ട്. തങ്ങളുടെ കടത്തിന്റെ 5.6 ശതമാനം മാത്രമാണ് സിപിഇസി വഴിയുള്ള കടമെന്ന് പാക്കിസ്ഥാൻ വാദിക്കുന്നു.