‘ഭരണകൂടം അത്ര ഇടപെടേണ്ട: സ്ത്രീകൾക്കും യുവാക്കൾക്കും പിന്തുണ’: ഇറാന്റെ ഈ പ്രസിഡന്റ് വ്യത്യസ്തനാണ്

ഇറാന്റെ ഈ ചലനാത്മക രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ആശയതലത്തിലുള്ള പ്രതിഫലനമാണ് യാഥാസ്ഥിതികവാദം, പരിഷ്കരണവാദം എന്നിങ്ങനെ വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്ന നിലപാടുകൾ. മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരായ മുഹമ്മദ് ഖാത്തമിയും ഹസൻ റൂഹാനിയുമൊക്കെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന പരിഷ്കരണവാദ പക്ഷത്താണ് മസൂദ് പെസഷ്കിയാൻ നിലകൊള്ളുന്നത്. ഖാത്തമി ഭരണകാലത്ത് ആരോഗ്യമന്ത്രിയായിരുന്നു ഹൃദയശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധനായ പെസഷ്കിയാൻ. ഖാത്തമിയുടെ പരിഷ്കരണവാദത്തിന്റെ പ്രധാന ഊന്നൽ സ്ത്രീകളുടെയും ചെറുപ്പക്കാരുടെയും മേലുള്ള ഭരണകൂട ഇടപെടലുകൾ കുറയ്ക്കുക എന്നതിനാണ്.

പെസഷ്കിയാന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പു വാഗ്ദാനങ്ങളിലൊന്നും ഇതുതന്നെയായിരുന്നു. 2022ൽ മഹ്സ അമിനി പൊലീസ് കസ്റ്റഡിയിൽ കൊല്ലപ്പെട്ടപ്പോൾ, ഭരണകൂടത്തെ വിമർശിക്കുകയും തുടർന്ന് സ്ത്രീകളുടെ നേതൃത്വത്തിലുയർന്നുവന്ന രാജ്യവ്യാപക പ്രതിഷേധം കൈകാര്യം ചെയ്ത രീതി ശരിയല്ലെന്നു പ്രസ്താവനയിറക്കുകയും ചെയ്തയാളാണ് പെസഷ്കിയാൻ. ദീർഘകാലമായി പാർലമെന്റ് അംഗമായ അദ്ദേഹം 2016– 20 കാലഘട്ടത്തിൽ ഒന്നാം ഡപ്യൂട്ടി സ്പീക്കറുമായിരുന്നു. ഖാത്തമിയുടെ സഹപ്രവർത്തകനെന്ന നിലയിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ‘സംസ്കാരങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സംവാദം’ എന്ന ആശയത്തെ പെസഷ്കിയാനും പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.

പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളുമായി സംഭാഷണങ്ങൾ നടത്തി, ഇറാനുമേലുള്ള സാമ്പത്തിക ഉപരോധം ഒഴിവാക്കിയെടുക്കാൻ പരിശ്രമിക്കുമെന്നതാണ് പെസഷ്കിയാന്റെ മറ്റൊരു വാഗ്ദാനം. 2015ൽ ഒപ്പിട്ട ആണവകരാറിൽനിന്ന് അമേരിക്കൻ ഭരണകൂടം ട്രംപിന്റെ കാലത്തു പിന്മാറിയതും അതിനുശേഷം കൂടുതൽ ഉപരോധം ഇറാനുമേൽ അടിച്ചേൽപിച്ചതും ഉണ്ടാക്കിയ ആഘാതത്തിൽനിന്നു കരകയറുക രാജ്യത്തിന് എളുപ്പമാവില്ല. മുൻ പ്രസിഡന്റുമാരായ അഹ്മദി നിജാദിന്റെയും ഇബ്രാഹിം റഈസിയുടെയും നേതൃത്വത്തിൽ സ്വീകരിച്ച കടുത്ത നിലപാടുകൾക്കു പകരം, പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള ഇടപെടൽ കൂടുതൽ സംഘർഷത്തിലേക്കു നീങ്ങാതിരിക്കാനുള്ള മുൻകരുതലെടുക്കുമെന്നാണ് പെസഷ്കിയാൻ പറയുന്നത്.

ഈ ജൂലൈ അവസാനമോ ഓഗസ്റ്റ് ആദ്യമോ ആയിരിക്കും പെസഷ്കിയാൻ അധികാരമേൽക്കുക. സൗദി അറേബ്യയുമായി കഴിഞ്ഞ വർഷമുണ്ടാക്കിയ സമാധാന ഉടമ്പടി ഗൾഫ് മേഖലയിൽ തുടരേണ്ട നയങ്ങൾ സംബന്ധിച്ചു പുതിയ സർക്കാരിനു മാർഗനിർദേശം നൽകുന്നതാണ്. പശ്ചിമേഷ്യൻ മേഖലയിലെ സംഘർഷങ്ങളിൽ റഈസിയുടെ കാലത്തെപ്പോലെ കടുത്ത നിലപാടെടുക്കാൻ പെസഷ്കിയാനു താൽപര്യമില്ല. എങ്കിലും, പരമോന്നത നേതാവ് ആയത്തുല്ല ഖമനയിയുമായി ഉണ്ടാക്കുന്ന തന്ത്രപരമായ നീക്കുപോക്കുകളെ ആശ്രയിച്ചായിരിക്കും മേഖലയിലെ പ്രശ്നങ്ങളിലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഇടപെടലുകൾ.

ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, ഇന്ത്യയും ഇറാനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിൽ വലിയമാറ്റം ഉണ്ടാവാനുള്ള സാധ്യത കുറവാണ്. ഇസ്‌ലാമിക റിപ്പബ്ലിക്കിന്റെ ആദ്യകാലം തൊട്ടേ ഇന്ത്യയുമായും ചേരിചേരാ പ്രസ്ഥാനവുമായുമൊക്കെ നല്ല ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ ഇറാൻ ശ്രമിച്ചിരുന്നു. അമേരിക്കയുടെ ഉപരോധം ഇറാനിൽനിന്ന് ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള എണ്ണ കയറ്റുമതിയെ ബാധിച്ചത് ചരിത്രപരമായ ഇന്ത്യ–ഇറാൻ ബന്ധത്തിൽ വന്ന കരടായിട്ടാണ് ഇറാൻ കാണുന്നത്. ചാബഹാർ തുറമുഖ പദ്ധതിയുമായി മുന്നോട്ടുപോകാൻ ഇന്ത്യയും ഇറാനും കഴിഞ്ഞ മേയിൽ ഒപ്പിട്ട ദീർഘകാല കരാറുമായി പുതിയ ഭരണകൂടം മുന്നോട്ടുപോകുമെന്നു തന്നെയാണ് പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്.