പാരിസ്ഥിതിക ചട്ടങ്ങളുടെ പേരിൽ അനുമതി നിഷേധിക്കരുതെന്ന് മോദി; മേധ ചോദിക്കുന്നു: ജനമാണോ പരിസ്ഥിതിയാണോ മുന്നിൽ?

ഹിമാലയത്തിലും ഒഡീഷയിലും നർമദയിലും നടന്നിരുന്നതു പോലുള്ള പ്രളയം 2018ൽ കേരളത്തിലുമുണ്ടായി. അതിനുശേഷം, ദുരന്തത്തെ കുറിച്ച് പഠിക്കാൻ നിലവിൽ വന്ന വിദഗ്ധരുൾപ്പെട്ട സമിതികൾ, വികസനത്തിലെ പിഴവുകളെയും പോരായ്മകളെയും സ്വയം വിമർശനാത്മകമായിതന്നെ കണ്ടതിനു ശേഷമാണ്, ഒരു ബദൽ എന്ന നിലയിൽ ‘നവ കേരളം’ എന്ന പദ്ധതി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നത്. വികസനത്തിൽ, എല്ലാ സെക്ടറുകളുടെയും പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പുവരുത്തുന്ന നയമാണ് അത് വിഭാവനം ചെയ്തിരുന്നത്. ഒരുതരത്തിൽ മാധവ് ഗാഡ്ഗിൽ മുന്നോട്ടുവച്ചതും അതേ നിർദേശങ്ങളായിരുന്നു. 

∙ പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ പുതിയ തലമുറ പിന്നാക്കം പോകുന്നതായി തോന്നുന്നുണ്ടോ? ഇതിനെന്താണ് പരിഹാരം?

മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കേരളത്തിലെ യുവതലമുറ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിൽ കുറേക്കൂടി ‘സെൻസിറ്റീവ്’ ആണെന്നാണ് തോന്നിയിട്ടുള്ളത്. സ്കൂളുകളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടക്കുന്ന പരിപാടികൾ പലതും മികച്ചതാണ്. പ്രളയബാധിത മേഖലയിലും പ്ലാച്ചിമട സമരത്തിലും നർമദ തീരത്തേയ്ക്കും എൻഡോസൾഫാൻ സമരമുഖത്തേയ്ക്കും ഒക്കെ മടിയില്ലാതെ കേരളത്തിലെ ചെറുപ്പക്കാർ കടന്നുവരുന്നു. പക്ഷേ, രാജ്യത്ത് പൊതുവായും കേരളത്തിലും കണ്ടുവരുന്ന പുതിയ പ്രവണതയാണ് ചെറുപ്പക്കാർ ഒന്നാകെ വിദേശരാജ്യങ്ങളിലേക്ക് പോകുന്നു എന്നത്. എന്ത് പഠിക്കണം, എന്ത് ജോലി ചെയ്യണം എന്ന് തീരുമാനമെടുക്കാൻ കോർപറേറ്റുവൽക്കരണം അവരെ സമ്മർദപ്പെടുത്തുന്ന നിലയിലാണ്.

മാതാപിതാക്കളെ നാട്ടിലാക്കി മറ്റൊരു നാട്ടിലേക്ക് കുടിയേറുന്നവർ ഒരു പൗരൻ എന്ന നിലയിൽ സമൂഹത്തോടും പ്രകൃതിയോടുമുള്ള ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ കൂടി പിന്നിലുപേക്ഷിച്ചു പോകുകയാണ്. മൗലികാവകാശങ്ങളും പൗരൻ എന്ന നിലയിൽ ഭരണഘടന മുന്നോട്ടുവയ്ക്കുന്ന കടമകളും മുൻനിർത്തിയാവണം വികസനപദ്ധതികൾ മുന്നോട്ടുവയ്ക്കേണ്ടതും നടപ്പിലാക്കേണ്ടതും. അങ്ങനെയല്ലാത്ത പക്ഷം അതിൽ ഇടപെടാനും മാറ്റങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കാനും സ്റ്റേറ്റിനോട് സമ്മർദം ചെലുത്താനും യുവജനത മുന്നോട്ടുവരണം. വനിതകൾ നിർബന്ധമായും അതിൽ ഇടപെടണം. ബോധപൂർവമായ അത്തരം ഇടപെടലുകൾ ഉണ്ടായാലേ കേരളവും ഇന്ത്യയും രക്ഷപ്പെടൂ. മലയാള മനോരമയുടെ ‘നല്ലപാഠം’ പോലുള്ള പദ്ധതികൾ ഇക്കാര്യത്തിൽ മാതൃകയാണ്.

∙ മനുഷ്യ–മൃഗ സംഘർഷം വലിയ പ്രതിസന്ധിയായി മാറുകയാണ് കേരളത്തിൽ. എന്താണ് ഇതിന് പരിഹാരം?

കേരളം ഉൾപ്പെടെ രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധഭാഗങ്ങളിൽ വന്യജീവി ആക്രമണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വാർത്തകൾ വരുന്നുണ്ട്. ആന മുതൽ കടുവ വരെ കാടിറങ്ങുന്നു. ആദിവാസികളെയും അല്ലാത്തവരെയും ആക്രമിക്കുന്നു, ആക്രമണത്തിൽ ജീവൻ നഷ്ടപ്പെടുന്നു. ഒരുകാലത്ത് കാടും മനുഷ്യരും തമ്മിലുണ്ടായിരുന്ന പാരസ്പര്യം എവിടെയാണ് നഷ്ടപ്പെട്ടത്? എല്ലാ ജീവജാലങ്ങൾക്കും തുല്യതയോടെ സുരക്ഷിതമായി ജീവിക്കാനാവണം എന്നാണ് ഗാന്ധിയൻ ഐഡിയോളജി വിഭാവനം ചെയ്യുന്നത്. എന്നാൽ ഇക്കാര്യത്തിൽ തദ്ദേശീയരായ ആളുകളെ, ആദിവാസികളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കുക എന്നതല്ല പരിഹാരം. മധ്യപ്രദേശിൽ സർക്കാർ അതാണ് ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്. കാടും മനുഷ്യരും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം കുറയ്ക്കാനുള്ള നടപടികളാണു വേണ്ടത്. 

∙ മലിനീകരണം, അനധികൃതമായ ക്വാറികളുടെ നിർമാണം എന്നിവയും കേരളത്തിന് വെല്ലുവിളിയാകുന്നുണ്ട്?

കേരളത്തിലെ 44 നദികളിൽ പെരിയാർ ഉൾപ്പെടെ മാലിന്യത്തിന്റെ പിടിയിലാണ്. പൊല്യൂഷൻ കൺട്രോൾ ബോർഡ് ഉള്ളപ്പോൾ എന്തുകൊണ്ടാണിത് നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാതെ വരുന്നത്? രാഷ്ട്രീയ ഇടപെടലുകൾ ഇല്ലെങ്കിൽ മാലിന്യം തള്ളുന്നതിന് അറുതി വരുത്താനാകും. പക്ഷേ, ക്വാറികളുടെയും മൈനിങ്ങിന്റെയും കാര്യത്തിൽ അതല്ല സ്ഥിതി. സുപ്രീം കോടതിയുടെയും ഹരിത ട്രൈബ്യൂണലിന്റെയും ഒട്ടേറെ വിധികളും നിർദേശങ്ങളും അനുസരിച്ച് കൃത്യമായ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിച്ചു മാത്രമേ ക്വാറികൾക്ക് പ്രവർത്തിക്കാനാവൂ. 

∙ മാലിന്യസംസ്കരണം എങ്ങനെ നമുക്ക് ഫലപ്രദമായി നടപ്പിലാക്കാനാകും?

മാലിന്യം എങ്ങനെ കൈകാര്യം ചെയ്യണമെന്നതിന്റെ ആദ്യപടി മാലിന്യത്തിന്റെ അളവ് കുറയ്ക്കുക എന്നതാണ്. ഉപഭോഗസംസ്കാരം വർധിക്കുന്നതിന്റെ മറുവശമാണ് മാലിന്യവും വർധിക്കുന്നു എന്നത്. ഉപയോഗിക്കുക, വലിച്ചെറിയുക എന്നത് ആളുകളുടെ ശീലങ്ങളിലുടനീളം കാണാം. രണ്ടാമതായി, മാലിന്യ സംസ്കരണം പ്രാദേശികമായിത്തന്നെ നടപ്പിലാക്കാനുള്ള പദ്ധതികൾ വേണം. സർക്കാർ ഇതിനെ സാമ്പത്തികമായി പിന്തുണയ്ക്കണം. മാലിന്യം എങ്ങനെയെങ്കിലും സംസ്കരിക്കുക എന്നതിനപ്പുറത്ത് അതിനെ എങ്ങനെ പുനരുപയോഗിക്കാം എന്ന ചിന്തയ്ക്കും പ്രാധാന്യം നൽകണം. കൃഷിക്ക് വളമായും കടലാസ് ആയും ഒക്കെ മാലിന്യം മാറ്റാനാവും. സാങ്കേതികവിദ്യ അതിന് പ്രയോജനപ്പെടുത്താം.

∙ ഇലക്ട്രോണിക് വാഹനങ്ങൾ കാലഘട്ടത്തിന്റെ ആവശ്യമായാണല്ലോ പ്രചരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്? ഇതിനെ പരിസ്ഥിതി സൗഹാർദപരമെന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാനാകുമോ?

ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങൾ ഒരു തരത്തിൽ തീവ്രമായ ഊർജ ഉപയോഗത്തെക്കൂടി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. പുനരുപയോഗിക്കാനാവാത്ത പെട്രോളിയത്തിൽ നിന്ന് പുനരുപയോഗിക്കാനാവുന്ന വൈദ്യുതിയിലേക്ക് മാറുന്നു എന്നതു ശരി തന്നെ. പക്ഷേ, ഈ വൈദ്യുതി എങ്ങനെയാണ് ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്നത്? താപവൈദ്യുതനിലയങ്ങൾ വഴിയാണ് നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ 60 ശതമാനത്തോളം വൈദ്യതിയും ഉൽപാദിപ്പിക്കുന്നതെന്നിരിക്കെ കൂടുതൽ വാഹനങ്ങൾ ൈവദ്യുത മാർഗത്തിലേക്കു മാറുന്നത് വലിയ പ്രത്യാഘാതങ്ങളുണ്ടാക്കില്ലേ? ജലവൈദ്യുതനിലയങ്ങളുടെ കാര്യമെടുത്താലും സ്ഥിതിയിൽ മാറ്റമില്ല. പെട്രോളിയം വാഹനങ്ങളിൽനിന്ന് ഇലക്ട്രിക് വാഹനങ്ങളിലേക്ക് മാറുക എന്നതിനപ്പുറത്ത് ആയിരക്കണക്കിന് സ്വകാര്യവാഹനങ്ങൾ വഴിയുണ്ടാകുന്ന കാർബൺ ബഹിർഗമനം കുറയ്ക്കുക എന്നതിനാണ് കൂടുതൽ പ്രാധാന്യം നൽകേണ്ടത്. പൊതുഗതാഗതത്തെ പരമാവധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനാവണം നമുക്ക്. 

∙ സുസ്ഥിര വികസനം, വ്യവസായം, നഗരവൽക്കരണം എന്നിവയെ എങ്ങനെ ബാലൻസ് ചെയ്തു മുന്നോട്ടു കൊണ്ടുപോകാനാവും? എന്താണ് പരിഹാരം?

കേരളത്തെ സംബന്ധിച്ച് എന്താണ് റൂറൽ, എന്താണ് അർബൻ അങ്ങനെയൊരു തരംതിരിവിൽ തീരെ കാര്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല. പക്ഷേ, ഗ്രാമീണ മേഖലകൾക്ക് സ്വയംപര്യാപ്തമാകാൻ കഴിയാത്തതുകൊണ്ടാണ് മെച്ചപ്പെട്ട ചികിത്സയ്ക്കും മെച്ചപ്പെട്ട വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും ഒക്കെയായി അവർക്ക് നഗരങ്ങളിലേക്ക് വരേണ്ടി വരുന്നു. നഗരവൽക്കരണം എന്നത് ജോലി, ജീവിത സൗകര്യങ്ങൾ എന്നതൊക്കെയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് കിടക്കുന്നതാണല്ലോ. തദ്ദേശീയ കമ്യൂണിറ്റികളെ സ്വയംപര്യാപ്തരാക്കുക എന്നതാണ് ഗാന്ധിയൻ ഐഡിയോളജി. പക്ഷേ, നമ്മുടെ ശ്രദ്ധ അതിൽനിന്നു മാറി വ്യവസായവൽക്കരണത്തെയും നഗരവൽക്കരണത്തെയും വികസനത്തിലേക്ക് സമീകരിക്കുക എന്നതിലെത്തി.