‘ക്യാഷ്‌ലെസ് ഇന്ത്യ'യിൽ ഇനി ‘ഡിജിറ്റൽ റുപ്പി’യും, പ്രഖ്യാപനവുമായി ധനമന്ത്രി

രാജ്യത്ത് ‘ഡിജിറ്റൽ റുപ്പി’ നടപ്പാക്കും. 2022–23 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ തന്നെ ഇത് അവതരിപ്പിക്കും. ഇതിനായി ബ്ലോക് ചെയിൻ സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിക്കുമെന്നും കേന്ദ്രധനമന്ത്രി നിർമലാ സീതാരാമൻ പറഞ്ഞു. 2022–23 സാമ്പത്തിക വർഷത്തെ ബജറ്റ് അവതരണത്തിലാണ് ധനമന്ത്രി ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കിയത്.

∙ ഇന്ത്യയിലും ‘ഡിജിറ്റൽ റുപ്പി’

ഡിജിറ്റൽ ഇന്ത്യ എന്ന സ്വപ്ന പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി രാജ്യത്ത് ഡിജിറ്റൽ കറന്‍സിയും അവതിരിപ്പിക്കാൻ പോകുകയാണ്. ഇന്ത്യൻ സെൻട്രൽ ബാങ്കിന്റെ ഡെപ്യൂട്ടി ഗവർണർ തന്നെ ഇക്കാര്യത്തില്‍ സൂചന നൽകിയിരുന്നു. വിദേശ ഡിജിറ്റൽ കറൻസികൾ രാജ്യത്ത് നിരോധിക്കാനും നീക്കമുണ്ട്. സെൻട്രൽ ബാങ്ക് ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുടെ (സിബിഡിസി) വികസന മാതൃക സംബന്ധിച്ച് വൈകാതെ തന്നെ ഔദ്യോഗിക പ്രഖ്യാപനമുണ്ടാകുന്നാണ് കരുതുന്നത്. 2022-23 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിൽ ബ്ലോക്ക്‌ചെയിൻ സാങ്കേതികവിദ്യ ഉപയോഗിച്ച് ഡിജിറ്റൽ റുപ്പി പുറത്തിറക്കുമെന്നാണ് നിർമല സീതാരാമൻ പറഞ്ഞത്.

ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പ്രധാന സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളും അതത് സെൻ‌ട്രൽ ബാങ്കുകളും സിബി‌ഡി‌സി പദ്ധതികൾ‌ക്കായി എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുവെന്ന് ആർബിഐ നേരത്തേ തന്നെ നിരീക്ഷിച്ചുവരികയായിരുന്നു. ഔദ്യോഗിക ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള തീരുമാനത്തിൽ സെൻട്രൽ ബാങ്ക് ഏകദേശം തീരുമാനമെടുത്തിട്ടുണ്ട്.

ധനനയ സമിതി കുറച്ചുകാലമായി ഡിജിറ്റൽ കറൻസിക്കു പിന്നാലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് വർഷങ്ങളായി ഇന്ത്യയിലെ ക്രിപ്റ്റോ സംഭവവികാസങ്ങൾ വളരെ മന്ദഗതിയിലാണ്. 2018 ൽ, റിസർവ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ എല്ലാ ദേശസാൽകൃത ബാങ്കുകളെയും ക്രിപ്റ്റോ എക്സ്ചേഞ്ചുമായി ബിസിനസ് ചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് വിലക്കിയിരുന്നു. ഇത് നിക്ഷേപകരുടെ അടിത്തറയിൽ വൻ ഇടിവുണ്ടാക്കി. പല ക്രിപ്റ്റോ എക്സ്ചേഞ്ചുകളും ബിസിനസിൽ നിന്ന് പുറത്തുപോകാൻ നിർബന്ധിതരാകുകയും ചെയ്തു.

എന്നാൽ, ക്രിപ്റ്റോ ഉപയോഗത്തിനുള്ള റിസർവ് ബാങ്കിന്റെ വിലക്ക് നീക്കി സുപ്രീം കോടതി വിധി പുറപ്പെടുവിച്ചിരുന്നു. ഇത് ഇന്ത്യൻ നിക്ഷേപകരിൽ‌ പുതിയ തരംഗം സൃഷ്ടിക്കുകയും ചില്ലറ വ്യാപാരം അതിവേഗം ഉയരുകയും ചെയ്തു. ഇതോടൊപ്പം തന്നെ സെൻ‌ട്രൽ ബാങ്കും ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുമായി രംഗത്തുവരുന്നതിൽ നിക്ഷേപകർക്ക് ശുഭാപ്തിവിശ്വാസം ഉണ്ടെന്നാണ് റിപ്പോർട്ട്.

ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഞങ്ങൾ ഇതിനകം പ്രമാണം പുറത്തിറക്കിയിട്ടുണ്ട്. ആർ‌ബി‌ഐയുടെ കീഴിലുള്ള ഡിജിറ്റൽ കറൻസി പുരോഗമിക്കുകയാണെന്ന് ഞങ്ങളുടെ ഡിജിറ്റൽ പേയ്‌മെന്റ് പ്രമാണം വ്യക്തമാക്കുന്നുവെന്നും ഗവർണർ ശക്തികാന്ത ദാസ് കഴിഞ്ഞ വർഷം പറഞ്ഞിരുന്നു.

∙ സ്വന്തം ഡിജിറ്റൽ കറൻസി വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി സർക്കാരും പ്രവർത്തിക്കുന്നു

റിസർവ് ബാങ്ക് ഓഫ് ഇന്ത്യ (ആർ‌ബി‌ഐ) യുടെ പിന്തുണയുള്ള സ്വന്തം ഡിജിറ്റൽ കറൻസി വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായി സർക്കാർ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് നേരത്തെ തന്നെ റിപ്പോർട്ട് വന്നിരുന്നു. ഇത്തരമൊരു ശ്രമത്തെക്കുറിച്ച് സെൻട്രൽ ബാങ്കും സർക്കാരും സംസാരിക്കുന്നത് ഇതാദ്യമല്ല. മുൻകാലങ്ങളിൽ, ആർ‌ബി‌ഐയുടെ സ്വന്തം ക്രിപ്‌റ്റോകറൻസി കൊണ്ടുവരുന്നതിനെക്കുറിച്ച് നിരവധി പ്രസ്താവനകൾ വന്നിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, ബാങ്കിന്റെ ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പരാമർശങ്ങൾ ഒഴികെ കാര്യമായ ഒന്നും ഈ വിഷയത്തിൽ സംഭവിച്ചിരുന്നില്ല എന്നതാണ് വസ്തുത.

സെൻട്രൽ ബാങ്ക് ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുടെ (സിബിഡിസി) ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് റിസർവ് ബാങ്ക് പരാമർശിക്കുമ്പോൾ തന്നെ മറ്റു ക്രിപ്റ്റോകറൻസിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള അപകടസാധ്യതകളെക്കുറിച്ച് സർക്കാർ ആശങ്കാകുലരാണെന്നും ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നു. എന്തുകൊണ്ടാണ് സർക്കാർ ഇതുവരെ ഔദ്യോഗികമായി ഇത്തരം കറൻസികൾ നിരോധിക്കാതിരുന്നത്? ക്രിപ്റ്റോ എക്സ്ചേഞ്ചുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന ബാങ്കുകൾക്കുള്ള വിലക്ക് സുപ്രീം കോടതി റദ്ദാക്കിയത് എന്തുകൊണ്ടായിരിക്കും? ചോദ്യങ്ങൾ നിരവധിയാണ്.

ലോകമെമ്പാടും വിവിധ രാജ്യങ്ങളിൽ പ്രചാരത്തിലുള്ള സാധാരണ കറൻസികൾക്ക് വിരുദ്ധമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ക്രിപ്റ്റോകറൻസി. ഇതിനെ സ്വകാര്യ കറൻസി എന്നും വിശേഷിപ്പിക്കാം. ഇവയെല്ലാം പരമാധികാര ഗ്യാരണ്ടികളുടെ പിന്തുണയോടെയാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ഒരു രാജ്യവും സുരക്ഷ നൽകുന്നില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, 500 രൂപ നോട്ടിന് റിസർവ് ബാങ്ക് ഗവർണർ ഉറപ്പുനൽകുന്നുണ്ട്. അതായത് ഒരു പേപ്പർ ആണെങ്കിൽ പോലും അതിന് വില നൽകുന്നത് ആർബിഐ ആണ്. എന്നാൽ, ബിറ്റ്കോയിൻ പോലുള്ള ഡിജിറ്റൽ കറൻസികൾക്ക് സർക്കാരുകൾ ഒരു ഉറപ്പും നൽകുന്നില്ല.

എന്നാൽ, ബിറ്റ്കോയിൻ പോലുള്ള ക്രിപ്റ്റോയുടെ മൂല്യം സങ്കീർണമായ പ്രോഗ്രാമിങ്ങിന്റെ പിന്തുണയുള്ളതാണ്. അത് ആർക്കും വ്യക്തിഗതമായി മാറ്റാൻ കഴിയില്ല, ഒപ്പം മൂല്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഒന്നിലധികം പരിശോധനകളും ഉൾപ്പെട്ടതാണ്. ക്രിപ്റ്റോയെ മനസ്സിലാക്കാനുള്ള ഏറ്റവും എളുപ്പ മാർഗം അത് ഒരു തരത്തിലുള്ള ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയാണ്, അത് ഒരു വ്യക്തിയിൽ നിന്ന് മറ്റൊരാളിലേക്ക് ഇന്റർനെറ്റ് വഴി മാത്രമെ കൈമാറാൻ കഴിയൂ.

ലഭ്യമായ റിപ്പോർട്ടുകൾ പ്രകാരം സ്വന്തമായി ഡിജിറ്റൽ കറൻസി വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയാണ് ആർബിഐ ചെയ്യുക. സ്വകാര്യമായി കൈവശം വച്ചിരിക്കുന്ന ക്രിപ്റ്റോകറൻസികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഒരു സിബിഡിസിക്ക് റിസർവ് ബാങ്കിന്റെ പിന്തുണയുണ്ടാകും. ഇത് ഇന്ത്യയെ മാറ്റിമറിക്കുന്ന മറ്റൊരു സംഭവമാകും. സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലെ മൊത്തം രൂപയുടെ ഒരു വിഹിതം പൂർണമായും ഡിജിറ്റൽ ഫോർ‌മാറ്റിലേക്ക് പരിവർത്തനം ചെയ്യും. അവിടെ ബാക്കപ്പ് ചെയ്യുന്നതിന് കറൻസി ബില്ലുകളുണ്ടായിരിക്കില്ല. ഇത് ഒരു ഡിജിറ്റൽ രൂപത്തിലായിരിക്കും. സെൻട്രൽ ബാങ്കിന്റെ പിന്തുണയോടെയാണ് ഇഷ്യൂ ചെയ്യുക എന്നാൽ, ഈ രംഗത്ത് നമ്മുടെ റിസർവ് ബാങ്ക് എത്രത്തോളം പുരോഗമിച്ചുവെന്നത് പരിശോധിക്കേണ്ട കാര്യമാണ്. പ്രസ്സിൽ കറൻസികൾ അച്ചടിച്ച് ഇറക്കുന്നത് പോലെയാകില്ല ഡിജിറ്റൽ കറൻസി പുറത്തിറക്കൽ. സൈബർ സുരക്ഷ ശക്തമാക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇല്ലെങ്കിൽ പദ്ധതി പ്രതിസന്ധിയിലാകും.

എന്നാൽ, ഇത്തരമൊരു നീക്കം നടത്തുന്ന ലോകത്തെ ആദ്യ പണമിടപാട് സ്ഥാപനമല്ല ആർബിഐ. ക്രിപ്റ്റോയുടെ നിയന്ത്രണങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ഇന്ത്യ വളരെ പിന്നിലാണെന്നാണ് റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഇക്കാര്യത്തിൽ ചൈന വർഷങ്ങളായി പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിന് ചൈനീസ് സെൻട്രൽ ബാങ്കിന്റെ പിന്തുണയും സർക്കാരിന്റെ അംഗീകാരവുമുണ്ട്. സ്മാർട് ഫോണുകളിലൂടെയുള്ള ഇടപാടുകൾക്കായി ചൈനക്കാർ ഡിജിറ്റൽ കറൻസി വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഇത് ഇ-കൊമേഴ്‌സ് പോർട്ടലുകൾ, ഓഫ്‌ലൈൻ ഷോപ്പുകൾ, മറ്റ് ഔട്ട്‌ലെറ്റുകൾ എന്നിവയിൽ സ്വീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

എന്നാൽ, സിബിഡിസിയും ക്രിപ്റ്റോകറൻസിയും തമ്മിൽ വേർതിരിച്ചവുണ്ട്. കാരണം രണ്ടാമത്തേതിൽ ചില അടിസ്ഥാന സവിശേഷതകളുണ്ട്. അവ ഒരിക്കലും ഡിജിറ്റൽ കറൻസികൾക്ക് പകർത്താൻ കഴിയില്ല. ക്രിപ്റ്റോ, സ്വഭാവമനുസരിച്ച്, അജ്ഞാതതയുടെ അടിസ്ഥാന തത്വത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു. അതായത് വിറ്റവരുടെയും വാങ്ങിയവരുടെയും വിവരങ്ങൾ ട്രാക്ക് ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല. ഒരു ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുടെ കാര്യത്തിലാണെങ്കിൽ സാധാരണ കറൻസി പോലെ തന്നെ സെൻട്രൽ ബാങ്കിന്റെ പൂർണ ട്രാക്കിങ് ഉണ്ടാകും. ഇത്തരം ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയാണ് ചൈനയിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അതായത് സർക്കാരിന്റെ നിരീക്ഷണത്തിലായിരിക്കും ഇടപാടുകൾ നടക്കുക.

എന്നാൽ ക്രിപ്റ്റോകറൻസി വികേന്ദ്രീകൃതമാണ്. കറൻസിയുടെ മേൽ അധികാരമുള്ള ഒരു വ്യക്തിയും ഇല്ല. ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ആയിരക്കണക്കിന് ടെക്കികളും വ്യാപാരികളും ഇത് ഉപയോഗിച്ച് വ്യാപാരം നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒപ്പം ബ്ലോക്ക്ചെയിൻ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ പിന്തുണയുമുണ്ട്. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ ഡിജിറ്റൽ കറൻസി ഒരു കേന്ദ്രീകൃത ടെൻഡറിന്റെ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്ത ഫോർമാറ്റ് മാത്രമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, ചൈന തങ്ങളുടെ യുവാൻ നിക്ഷേപത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം ഡിജിറ്റൽ ഫോർമാറ്റാക്കി പരിവർത്തനം ചെയ്യുകയും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നു മാത്രം.

നിലവിൽ ക്രിപ്‌റ്റോയെ ഇന്ത്യയിൽ നിരോധിച്ചിട്ടില്ല, നിയമവിധേയമാക്കിയിട്ടില്ല എന്നതാണ് വസ്തുത. വൈകാതെ നിരോധിക്കാൻ നിയമം കൊണ്ടുവന്നേക്കും. ക്രിപ്റ്റോ എക്സ്ചേഞ്ചുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ നിന്ന് ബാങ്കുകളെ റിസർവ് ബാങ്ക് വിലക്കിയിരുന്നുവെങ്കിലും 2020 മാർച്ചിൽ ആ വിലക്ക് സുപ്രീം കോടതി അസാധുവാക്കുകയായിരുന്നു. അതിനാൽ സാങ്കേതികമായി ക്രിപ്റ്റോ എക്സ്ചേഞ്ചുകൾ രാജ്യത്തുടനീളം സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്.

English Summary: Digital Rupee to be issued by RBI in 2022-23: FM Sitharaman