നവ്യ നായര്‍ സാരി ‘വിറ്റത്’ ജീവിക്കാൻ വേണ്ടിയല്ല, ആ പണം എന്തു ചെയ്തു? വലിയ സന്ദേശമാണ് ‘ത്രിഫ്റ്റിങ്’

കാലം മാറിയിരിക്കുന്നു, ഫാഷനും. അതും ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ. ട്രെൻഡിനൊപ്പം സഞ്ചരിക്കുന്ന വിദ്യാർഥികളുടെ ഉൾപ്പെടെ ഡ്രസിങ് സ്റ്റൈൽ അനുനിമിഷമാണ് മാറിമറിയുന്നത്. യുവജനത ഇത്തരം ‘ഫാസ്റ്റ് ഫാഷന്റെ’ പിന്നാലെയാണ്. അതിനാൽത്തന്നെ അവരുടെ അലമാരകളിലും വസ്ത്രങ്ങൾ കുമിഞ്ഞുകൂടുന്നുണ്ട്. ഒരു പരിപാടിക്ക് ധരിച്ച വസ്ത്രം മറ്റൊരു പരിപാടിക്കു ധരിക്കാൻ മടിയുള്ളവരും ഏറെയുണ്ട്. അത്തരക്കാരും ഒറ്റത്തവണ ഉപയോഗിച്ച വസ്ത്രം മറിച്ചുവിൽക്കാൻ മുന്നോട്ടുവരുന്നുണ്ട്’’– ആൻ പറയുന്നു. ‘‘ഒരു ആന്റി മരിച്ചുപോയ തന്റെ ഭർത്താവിന്റെ അൻപതോളം ഷർട്ടുകളാണ് ഞങ്ങളെ ഏൽപിച്ചത്. ഇത് നിങ്ങൾ ആർക്കുവേണമെങ്കിലും കൊടുത്തോളൂ എന്നാണ് അവർ പറഞ്ഞത്’’.– കാരുണ്യത്തിന്റെ ഇഴയടുപ്പത്തിലുമാണ് ത്രിഫ്റ്റിങ് കേരളത്തിൽ പച്ചപിടിക്കുന്നതെന്നും ആനിന്റെ വാക്കുകൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു. 

∙ പണ്ട് ലേലം, ഇന്ന് ത്രിഫ്റ്റിങ്

പ്രമുഖ ബ്രാൻഡുകൾ പഴയ സ്റ്റോക്കുകൾ വിറ്റഴിക്കാനായി പകുതിവിലയ്ക്കും ഡിസ്കൗണ്ടോടെയും വസ്ത്രങ്ങൾ വിൽക്കുന്ന പതിവുമുണ്ട്. സമാനമാണ് ത്രിഫ്റ്റ് കൾചറിലും സംഭവിക്കുന്നത്. ഫാസ്റ്റ് ഫാഷൻ ബ്രാൻഡിൽനിന്ന് നേരിട്ട് വാങ്ങുന്നതിനുപകരം ഒരു ത്രിഫ്റ്റ് സ്റ്റോറിൽനിന്ന് കുറഞ്ഞ വിലയ്ക്ക് വാങ്ങുന്നത് ഉപഭോക്താവിനും ഗുണകരമാണെന്ന് ഈ മേഖലയിലുള്ളവർ പറയുന്നു. വലിച്ചെറിഞ്ഞു കളയുന്നതിനേക്കാൾ ആവശ്യക്കാർക്ക് ഇവയെല്ലാം ഉപയോഗിക്കാനാകുന്നത് പരിസ്ഥിതിക്കും ഗുണകരമാകുന്നു. 

എങ്ങനെയാണ് ത്രിഫ്റ്റിങ്ങിലെ വിൽപന? ലേലത്തിലൂടെയുള്ള വിൽപനയുമായി ഇതിനെ താരതമ്യപ്പെടുത്തുന്നവരുണ്ട്. ഉപയോഗിച്ച വസ്ത്രം, ആഭരണം, മറ്റ് വസ്തുക്കൾ എന്നിവയ്ക്ക് ഏറ്റവും കൂടുതൽ വില നൽകുന്നതാരാണോ അവർക്ക് സാധനങ്ങൾ കൈമാറുന്നു എന്നതാണ് ലേലത്തിന്റെ രീതി. 1985ൽ ബ്രിട്ടനിലെ ഡയാന രാജകുമാരി ധരിച്ച നീല നിറത്തിലുള്ള ഗൗൺ 9 കോടി രൂപയ്ക്കാണ് വിറ്റുപോയത്. 

വെൽവെറ്റ് തുണിയിൽ തീർത്ത ഈവനിങ് പാർട്ടി ഡ്രസ് ആണ് ഇത്തരത്തിൽ വൻ തുകയ്ക്ക് വിറ്റത്. ഒരു ലക്ഷം ഡോളർ (ഏകദേശം 80 ലക്ഷം രൂപ) ആണ് ഈ വസ്ത്രത്തിന്റെ യഥാർഥ മൂല്യം. ബോളിവുഡിൽ ദീപിക പദുക്കോൺ, സൊനാക്ഷി സിൻഹ, ആദിത്യ ഷെട്ടി തുടങ്ങിയവരും തങ്ങളുടെ വസ്തുക്കൾ ലേലത്തിൽ വയ്ക്കാറുണ്ട്. ഇതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന തുക ചാരിറ്റി പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായാണ് ഇവർ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത്. ചാരിറ്റിക്കു വേണ്ടി വസ്ത്രങ്ങളും സൺ ഗ്ലാസുമെല്ലാം ലേലത്തിലൂടെ വിറ്റ കഥകൾ മലയാളത്തിനും പറയാനുണ്ട്.

∙ പരിസ്ഥിതിയെ ദ്രോഹിക്കാതെ...

സ്റ്റൈലിഷാണ്, എന്നാല്‍ വില കുറവാണ്. അത്തരം വസ്ത്രങ്ങൾ അതിവേഗം ഡിസൈൻ ചെയ്ത് സ്റ്റോറുകളിലേയ്ക്ക് എത്തിക്കുന്നതിനെയാണ് ഫാസ്റ്റ് ഫാഷൻ എന്നു പറയുന്നത്. അതിവേഗം മാറുന്ന ട്രെൻഡിന് അനുസരിച്ച് ഉൽപന്നങ്ങൾ വിപണിയിൽ എത്തിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി ഗുണമേന്മ പോലും നോക്കാതെ ഉൽപാദനം നടത്തുന്ന രീതിയാണിത്. പരിസ്ഥിതിക്ക് ഏറെ ദോഷകരമാകുന്ന ഒരു രീതിയായി ഇതു മാറുന്നതും അതുകൊണ്ടാണ്. ത്രിഫ്റ്റിങ് രീതിയിലൂടെ വസ്ത്രം കണ്ടെത്തുന്നതാകട്ടെ പരിസ്ഥിതിക്കും ഏറെ ഗുണകരമാണ്. ഫാസ്റ്റ് ഫാഷന്റെ മറ്റു ചില പ്രതിസന്ധികൾ ഇങ്ങനെയാണ്:

∙ ലോകത്തെ ഹരിതഗൃഹവാതക ഉദ്ഭവത്തിന്റെ 10 ശതമാനം ഫാഷൻ വ്യവസായത്തിന്റെ സംഭാവനയാണ്. പ്രതിവർഷം 120 കോടി ടൺ ഹരിതഗൃഹ വാതകമാണ് പുറന്തള്ളുന്നത്.

∙ ഒരു ജോഡി ജീൻസ് നിർമിക്കാൻ 10,000 ലീറ്റർ വരെ വെള്ളമാണ് ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വരുന്നത്.

∙ ബംഗ്ലദേശ്, ചൈന, ഇന്ത്യ, വിയറ്റ്‌നാം തുടങ്ങിയ വികസ്വര രാജ്യങ്ങളിലെ ഫാക്ടറികളിലാണ് തുണിത്തരങ്ങൾ കൂടുതലായും ഉൽപാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്. കുറഞ്ഞ എണ്ണം തൊഴിലാളികളെ വച്ച് കൂടുതൽ ഉൽപാദനം ലക്ഷ്യമിടുന്നവരാണ് ഏറെയും. ഇത്തരം ഫാക്ടറികൾ തൊഴിൽ നിയമങ്ങളൊന്നും പാലിക്കാതെയാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. ചിലയിടങ്ങളിൽ ബാലവേലയും അടിമവേലയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതായും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്.

∙ ഒരു വർഷത്തിൽ നിർമിക്കപ്പെടുന്ന എല്ലാ തുണിത്തരങ്ങളുടെയും 85% പാഴാകുകയും അവ മാലിന്യക്കൂമ്പാരങ്ങളിലേയ്ക്ക് തള്ളപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്നാണ് കണക്ക്. ജലാശയങ്ങളിലെ മൈക്രോപ്ലാസ്റ്റിക് മലിനീകരണത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണവും തുണിമാലിന്യങ്ങൾ തന്നെയാണ്. തുണി ദ്രവിച്ചുണ്ടാകുന്ന നേർത്ത നാരുകൾ വരെ പല ജീവികളുടെയും ശരീരത്തിൽനിന്നു കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. വസ്ത്രങ്ങൾ അലക്കുന്നതിലൂടെയും പ്രതിവർഷം അഞ്ചു ലക്ഷം ടൺ മൈക്രോ ഫൈബറാണ് ജലാശയത്തിൽ കലരുന്നത്. ഇതിനെല്ലാം ഒരു പരിധി വരെ പരിഹാരമാകുകയാണ് ‘ത്രിഫ്റ്റിങ്’.