ജനസംഘം ജനതയായി, ‘സഹായ’ത്തിന് മോദിയെ പറഞ്ഞുവിട്ട് ആർഎസ്എസ്; ഇന്നും ബിജെപിയിൽ ‘ജുഗൽബന്ധി’

ശ്യാമപ്രസാദ് മുഖർജിയുടെ അപ്രതീക്ഷിത മരണത്തോടെ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ  വിയോഗം പാർട്ടിയിൽ ഉണ്ടാക്കിയ വിടവു നികത്താനുള്ള നിയോഗം  അടൽബിഹാരി വാജ്പേയിയിലേക്കു വന്നു ചേർന്നു. ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടനയിലെ സ്ഥിരാംഗമാകുന്നതിനായി ജവാഹർലാൽ നെഹ്റുവിന്റെ സഹോദരി വിജയ ലക്ഷ്മി പണ്ഡിറ്റ് ലക്‌നൗ ലോക്സഭാ മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് രാജിവച്ച ഒഴിവിലേക്ക് 1954ൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പു നടന്നു. അതിൽ ജനസംഘത്തിന്റെ സ്ഥാനാർഥിയായി പാർട്ടി ജനറൽ സെക്രട്ടറി ദീൻദയാൽ ഉപാധ്യായ വാജ്പേയിയെ നിയോഗിച്ചു. കന്നിയങ്കത്തിൽ പരാജയമാണ് വാജ്പേയിയെ കാത്തിരുന്നത്. മൂന്നാം സ്ഥാനത്താവുകയും ചെയ്തു. തിരഞ്ഞെടുപ്പു ഫലം അറിഞ്ഞ വാജ്പേയി സൈക്കിളുമെടുത്ത് സിനിമ കാണാൻ പോയി. 

1957ൽ ലോക്സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ യുപിയിലെ മൂന്നു മണ്ഡലങ്ങളിൽ നിന്ന് വാജ്പേയി ജനവിധി തേടി– ബാരംപുർ, ലക്നൗ, മഥുര. ബാരംപൂരിൽ മാത്രമായിരുന്നു വിജയം. പാർലമെന്റിലെ വാജ്പേയിയുടെ പ്രകടനം  ജവാഹർലാൽ നെഹ്റുവിന് ഇഷ്ടപ്പെട്ടു. വിദേശകാര്യ രംഗത്തായിരുന്നു അദ്ദേഹം കൂടുതൽ തിളങ്ങിയത്. സോവിയറ്റ് നേതാവ് നികിത ക്രൂഷ്ചേവ് ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ അവരെ സ്വീകരിച്ച പ്രതിനിധി സംഘത്തിൽ നെഹ്റു വാജ്പേയിയേയും ഉൾപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. 

പാർലമെന്റംഗമെന്ന നിലയിൽ വാജ്പേയിയെ സഹായിക്കാനായി എൽ.കെ. അഡ്വാനിയെ ആർഎസ്എസ് നിയോഗിച്ചു. അദ്ദേഹം  ഡൽഹിയിലെത്തി. പിന്നീടുള്ള ജനസംഘത്തിന്റെയും ബിജെപിയുടെയും ചരിത്രം ഇവരുടെ ജീവിത കഥകൂടിയാണ്. ഇതിനിടയിൽ രണ്ടു പേരും പാർട്ടി അധ്യക്ഷ സ്ഥാനത്തേക്കും പാർലമെന്ററി വേദികളിലേക്കും കടന്നു വന്നു. ‘വാജ്പേയി പൊതുവേ വ്യക്തിപൂജയിൽ അഭിരമിച്ചിരുന്നില്ല. എങ്കിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓഫിസിൽ മേശപ്പുറത്ത് ഒരു ചിത്രമുണ്ടായി‌രുന്നു. തന്നെ പാർലമെന്ററി രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്കു കൈപിടിച്ചു നടത്തിയ ദീൻദയാൽ ഉപാധ്യായയുടെ ചിത്രമായിരുന്നു അതെന്ന് പത്രപ്രവർത്തകൻ സപൻദാസ് ഗുപ്ത എഴുതിയിട്ടുണ്ട്.

∙ ജനസംഘത്തിൽനിന്ന് ജനതയിലേക്ക്

1972വരെയുള്ള  തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലെല്ലാം ‘എരിയുന്ന ദീപ’വുമായി ഭാരതീയ ജനസംഘം ജനവിധി തേടി. ഡൽഹി മുനിസിപ്പൽ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പട്ടാപ്പകൽ കത്തിച്ചു പിടിച്ച വിളക്കുമായി ജനസംഘം പ്രവ‌‌ർത്തകർ പ്രചാരണം നടത്തിയ കഥ മുതിർന്ന പത്രപ്രവർത്തകൻ ബി.ആർ.പി. ഭാസ്‌കർ ഓർമിക്കുന്നു. ഇന്ത്യൻ സാഹചര്യങ്ങളിൽ നട്ടുച്ചയ്ക്കും ഇരുട്ടാണെന്നു സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള നീക്കമായിരുന്നു അത്.    

1975ൽ ഇന്ദിര ഗാന്ധി ആഭ്യന്തര അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിച്ചു. അലഹബാദിലെ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പു കേസുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടായ തിരിച്ചടി, ജയപ്രകാശ് നാരായണന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ശക്തമായ പ്രതിപക്ഷ സമരം എന്നിവയൊക്കെയാണ് അതിനു പശ്ചാത്തലമായത്. പാർലമെന്റിന്റെ കാലാവധിയും തിരഞ്ഞെടുപ്പും ദീർഘിപ്പിച്ചു. 1977ൽ അടിയന്തരാവസ്ഥ പി‍ൻ‌വലിച്ച് തിരഞ്ഞെടുപ്പു പ്രഖ്യാപിച്ചു. കോൺഗ്രസിനെ നേരിടാൻ പ്രതിപക്ഷ ഐക്യം വേണമെന്ന ധാരണ ശക്തിപ്പെട്ടിരുന്നു. അങ്ങനെയാണ് ജയപ്രകാശ് നാരായണന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ ജനതാ പാർട്ടി രൂപികരിക്കുന്നത്. ഭാരതീയ ജനസംഘം, ഇന്ത്യൻ ലോക്ദൾ, സോഷ്യലിസ്റ്റ് പാർട്ടി, സംഘടനാ കോൺഗ്രസ് എന്നീ പാർട്ടികൾ ലയിച്ചാണ് ജനതാപാർട്ടിയായിത്തീർന്നത്. അതോടെ കത്തുന്ന ദീപമെന്ന ചിഹ്നം ഇല്ലാതായി. 

ജനതാ പാർട്ടിക്ക് പുതിയ പതാകയും ചിഹ്നവും സ്വീകരിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ സജീവമായി. അതിനെപ്പറ്റി എൽകെ അഡ്വാനി ആത്മകഥയിൽ വിവരിക്കുന്നു: ‘ പാർട്ടി അധ്യക്ഷൻ മൊറാർജി ദേശായിയുടെ വീട്ടിൽ ചേർന്ന യോഗത്തിലാണ് ഇതു സംബന്ധിച്ച ചർച്ച നടന്നത്. പാർട്ടിയുടെ  പതാക നീലയായിരിക്കണമെന്ന് സ്വതന്ത്ര പാർട്ടിയിലെ പീലു മോദി നിർദേശിച്ചു. അതിനെ ചരൺസിങ്ങ് എതിർത്തു. പതാകയ്ക്ക് ഒറ്റ നിറം മതിയെന്ന നിർദേശത്തോട്  യോജിപ്പാണെങ്കിലും കർഷകരെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന പച്ച നിറം സ്വീകരിക്കണമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. അതിനെതിരെ  സംഘടനാ കോൺഗ്രസിലെ  സിക്കന്തർ ഭക്ത് മുന്നോട്ടു വന്നു. (അദ്ദേഹം പിൽക്കാലത്ത് ബിജെപിയിലെത്തി. കേരള ഗവർണറായിരിക്കെയാണ് അന്തരിച്ചത്).   

പച്ച നിറം പാക്കിസ്ഥാന്റെ പതാകയുടേതാണെന്നായിരുന്നു സിക്കന്തർ ഭക്തിന്റെ നിലപാട്.  ജനതാ പാർട്ടി കാവി നിറം സ്വീകരിക്കണമെന്നും അദ്ദേഹം നിർദേശിച്ചു. ‘പകുതി ഭാഗം പച്ചയും മറുപകുതി കാവിയും വരുന്ന തര‌‌‌ത്തിലുള്ള പതാക സ്വീകരിക്കാമെന്നു മൊറാർജി ദേശായി പറഞ്ഞു. പതാകയുടെ നടുക്കായി കലപ്പയേന്തിയ കർഷകനെന്ന ചിഹ്നവും ഉപയോഗിക്കാനും തീരുമാനിച്ചു. അങ്ങനെ കലപ്പയേന്തിയ കർഷകനെന്ന ചിഹ്നം പ്രാബല്യത്തിൽ വന്നു. തുടർന്നു നടന്ന ‌തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വൻ വിജയമാണ് ജനതാപാർട്ടി നേടിയത്. 295 സീറ്റുകൾ, മൊറാർജി ദേശായിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ആദ്യത്തെ കോൺഗ്രസിതര സർക്കാർ അധികാരത്തിൽ വന്നു. ജനസംഘത്തിന്റെ പ്രതിനിധികളായിരുന്ന എ.ബി. വാജ്പേയിയും എൽ.കെ. അഡ്വാനിയും  മന്ത്രിമാരായി. വാജ്പേയിക്കു  വിദേശകാര്യവും  അഡ്വാനിക്കു വാർത്താവിതരണ, പ്രക്ഷേപണ കാര്യവുമായിരുന്നു വകുപ്പുകൾ.