ലിയോ ടോൾസ്റ്റോയിയുടെ 'ഇവാൻ ഇലിച്ചിന്റെ മരണം' ജീവിതത്തിന്റെ അർഥം പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്ന ഒരു ദാർശനിക കൃതിയാണ്. റഷ്യയിലെ സെന്റ് പീറ്റേഴ്‌സ്ബർഗിലെ ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥനായ ഇവാൻ ഇലിച്ചിന്റെ കഥയാണ് ടോൾസ്റ്റോയി പറയുന്നത്. സഹപ്രവർത്തകരെയും പരിചയക്കാരെയും ഞെട്ടിക്കുന്ന ഇവാന്റെ മരണവാർത്തയോടെയാണ് കഥ ആരംഭിക്കുന്നത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വിയോഗത്തിൽ എല്ലാവരും വിലപിക്കുന്ന സമയത്ത്, ടോൾസ്റ്റോയി ഇവാന്റെ ജീവിതത്തിലേക്ക് കടന്നുചെല്ലുന്നു. 

ആദരണീയ മനുഷ്യനായി കരുതപ്പെട്ടിരുന്ന ഇവാൻ, ഭൗതിക സുഖങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും തന്റെ സാമൂഹികപദവിയും തൊഴിൽപരമായ നേട്ടങ്ങളും കൊണ്ട് സ്വന്തം മൂല്യം അളക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രോഗബാധിതനാകുമ്പോൾ, ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഇവാന്റെ കാഴ്ചപ്പാട് മാറാൻ തുടങ്ങുന്നു. ആസന്നമായ മരണത്തിന്റെ യാഥാർഥ്യത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ നിർബന്ധിതനാകുന്ന അയാൾ അനുഭവിക്കുന്ന ശാരീരികവേദന കഠിനമായ വൈകാരിക വേദനയ്ക്ക് സമാന്തരമാണ്. ഇവാന്റെ ശാരീരിക അധഃപതനത്തെ അയാളുടെ ആത്മീയ അപചയവും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.

"ഓരോ മണിക്കൂറും ദണ്ഡനയാണ്. തന്നെ മനസ്സിലാക്കാനും തന്നോടു സഹതപിക്കാനും ഒരൊറ്റ ജീവിപോലുമില്ലാതെ, മരണത്തിന്റെ വക്കത്ത് ഏകനായി ജീവിതം തള്ളിനീക്കുക എന്നതാണ് തന്റെ വിധി."

ഇവാന്റെ ഭാര്യ പ്രസ്കോവ്യ ഫെഡോറോവ്ന അയാളുടെ ക്ഷേമത്തേക്കാൾ, വരാൻ സാധിക്കുന്ന സാമ്പത്തിക പ്രത്യാഘാതങ്ങളും നിലനിർത്തുന്നതിലാണ് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധിക്കുന്നത്. ജീവിതാവസാനം വരെ ഇവാന്റെ സേവകനും പരിപാലകനുമായിരുന്ന ജെറാസിമും ഇവാന്റെ മകളായ ലിസയുമാണ് ഇവാന്റെ വേദനയും കഷ്ടപ്പാടുകളും ലഘൂകരിക്കാൻ ആത്മാർത്ഥമായി ശ്രമിക്കുന്ന വ്യക്തികൾ.

മരണത്തിലേക്കുള്ള യാത്രയിലൂടെ, തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ ലക്ഷ്യത്തെയും നേട്ടങ്ങളുടെ മൂല്യത്തെയും ചോദ്യം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ, ഭൗതിക സമ്പത്തിന്റെ നിസാരതയെയും അർഥശൂന്യതയും ഇവാൻ മനസ്സിലാകുന്നു. ജീവിതം അവസാനിക്കുമ്പോൾ, ചുറ്റുമുള്ളവരിൽ നിന്ന് സ്നേഹത്തിന്റെയും അനുകമ്പയുടെയും ലളിതമായ ആംഗ്യങ്ങളിലൂടെ അയാൾ ആശ്വാസം തേടുന്നു. തന്റെ ഇളയ മകന്റെ സാന്നിധ്യത്തിൽ ആശ്വാസം കണ്ടെത്തുകയും മുൻകാല പ്രവൃത്തികൾക്ക് ക്ഷമ തേടാനും ആത്മീയ സമാധാനം കണ്ടെത്താനും ശ്രമിക്കുന്നു. തന്റെ സാമൂഹിക നിലയും പ്രൊഫഷണൽ വിജയവും ഉപരിപ്ലവമായ പ്രതിച്ഛായയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണെന്നും യഥാർഥ സന്തോഷത്തിന്റെ പൂർത്തീകരണമല്ല അതെന്നും തിരിച്ചറി‍ഞ്ഞു കൊണ്ടാണ് ഇവാൻ ഇലിച്ച് മരിക്കുന്നത്.

ജീവിതത്തിന്റെ യഥാർഥ ലക്ഷ്യം ആത്മീയ പ്രബുദ്ധത കണ്ടെത്തുന്നതിലും യഥാർഥ ബന്ധങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിലുമാണ് എന്ന തിരിച്ചറിവാണ് ടോൾസ്റ്റോയി സമൂഹത്തിന്റെ ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള ഭൗതികവാദത്തെയും ഉപരിപ്ലവതയെയും വിമർശിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. അസ്തിത്വത്തിന്റെ കാതൽ എന്ന നിലയിൽ സ്നേഹം, അനുകമ്പ, മനുഷ്യബന്ധം എന്നിവയുടെ പ്രാധാന്യം ടോൾസ്റ്റോയി ഇവിടെ ഊന്നിപ്പറയുന്നു. നാം വളർത്തിയെടുക്കുന്ന ബന്ധങ്ങളിലും മറ്റുള്ളവരിൽ ചെലുത്തുന്ന സ്വാധീനത്തിലുമാണ് ജീവിതത്തിന്റെ യഥാർഥ സത്ത. ജീവിതത്തിന്റെ ക്ഷണികമായ സ്വഭാവത്തെക്കുറിച്ചും വർത്തമാന നിമിഷത്തിൽ ജീവിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ചും ഈ പുസ്തകം ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നു. 

Content Highlights:  Book Review | Leo Tolstoy | Literature