തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് ദിവസങ്ങൾ മാത്രം; യുകെയിൽ പുതിയ പ്രധാനമന്ത്രിയെ എങ്ങനെ തീരുമാനിക്കും, അറിയാം വിശദമായി

2024 മേയ് മാസത്തിൽ, അപ്രതീക്ഷിതമായിട്ടാണ് യുകെ പ്രധാനമന്ത്രി ഋഷി സുനക് ജൂലൈ 4 ന് പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നടക്കുമെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചത്.  അതായത് ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിലേക്ക് അംഗങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പാണ് രാജ്യം ആര് ഭരിക്കണമെന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്.  14 വർഷമായി അധികാരത്തിലിരിക്കുന്ന കൺസർവേറ്റീവ് പാർട്ടി ലേബർ പാർട്ടിയിൽ നിന്ന് കടുത്ത വെല്ലുവിളിയാണ് നേരിടുന്നത്.

യുകെയുടെ പ്രധാനമന്ത്രിയാണ് ഗവൺമെന്‍റിന്‍റെ തലവൻ. രാജകീയ പ്രത്യേകാവകാശം വിനിയോഗിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് പരമാധികാരിയെ ഉപദേശിക്കുന്നതിനും കാബിനറ്റിന്‍റെ അധ്യക്ഷനാകുന്നതിനും  മന്ത്രിമാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനും പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്.

 എങ്ങനെയാണ് ഒരു പുതിയ പ്രധാനമന്ത്രി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്നത്
∙ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിൽ ഭൂരിപക്ഷം സീറ്റുകളുള്ള രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയാണ് സാധാരണ സർക്കാർ രൂപീകരിക്കുന്നത്.
∙ഏറ്റവും കൂടുതൽ സീറ്റുകളുള്ള പാർട്ടിയുടെ നേതാവ് പ്രധാനമന്ത്രിയാകും.
രാജാവ് (നിലവിൽ ചാൾസ് മൂന്നാമൻ രാജാവ്) പ്രധാനമന്ത്രിയെ ഔദ്യോഗികമായി നിയമിക്കുന്നു, സാധാരണയായി ഏറ്റവും കൂടുതൽ സീറ്റുകളുള്ള പാർട്ടി നേതാവിനെ തന്നെയാണ് രാജാവ് ക്ഷണിക്കുക
∙പ്രധാനമന്ത്രി ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിന്‍റെ വിശ്വാസം നിലനിർത്തണം, അതായത് ഭൂരിപക്ഷം എംപിമാരുടെയും പിന്തുണ  ലഭിക്കണം.
∙പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് സഭയുടെ വിശ്വാസം നഷ്‌ടപ്പെടുകയോ അല്ലെങ്കിൽ അവരുടെ പാർട്ടി പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പരാജയപ്പെടുകയോ ചെയ്‌താൽ, രാജിവെക്കുകയോ പുതിയ പ്രധാനമന്ത്രിയെ നിയമിക്കുകയോ ചെയ്യാം.
∙പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഓഫിസ് ഏതെങ്കിലും നിയമമോ ഭരണഘടനാ രേഖയോ മുഖേന സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടതല്ല, മറിച്ച് ദീർഘകാലമായി സ്ഥാപിതമായ ഒരു കൺവെൻഷനിലൂടെയാണ് സ്ഥാപിതമായിരിക്കുന്നത്.

പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ
ബ്രിട്ടിഷ് പ്രധാനമന്ത്രി ഗവൺമെന്‍റിനെയും കാബിനറ്റിനെയും നയിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല ഒരു പ്രധാന രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടിയെ നയിക്കുകയും ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിൽ ഭൂരിപക്ഷം നിലനിർത്തുകയും. ഈ സ്ഥാനത്തിന് കാര്യമായ നിയമനിർമാണ, എക്സിക്യൂട്ടീവ് അധികാരങ്ങൾ ഉണ്ട്.

ട്രഷറിയുടെ ഫസ്റ്റ് ലോർഡ്, സിവിൽ സർവീസ് മന്ത്രി, ദേശീയ സുരക്ഷാ മന്ത്രി, കേന്ദ്രമന്ത്രി എന്നിങ്ങനെ വിവിധ ചുമതലകൾ പ്രധാനമന്ത്രി വഹിക്കുന്നു. ലണ്ടനിലെ 10 ഡൗണിങ് സ്ട്രീറ്റാണ് പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഔദ്യോഗിക വസതിയും ഓഫിസും.

ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിൽ നിയമനിർമാണം നടത്തുക, കാബിനറ്റ് അംഗങ്ങളെയും മന്ത്രിമാരെയും നിയമിക്കുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും സർക്കാർ വകുപ്പുകളെയും സിവിൽ സർവീസിനെയും ഏകോപിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നിവയാണ് പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ പ്രധാന ചുമതലകൾ. പ്രധാനമന്ത്രി സ്വദേശത്തും വിദേശത്തും യുകെയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഗവൺമെന്‍റിന്‍റെ പൊതു മുഖമായും ശബ്ദമായും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

യുകെ സർക്കാരിൽ കേന്ദ്രവും സ്വാധീനവുമുള്ള പങ്ക് വഹിക്കുന്ന പരമാധികാരിയെയും പ്രധാനമന്ത്രി ഉപദേശിക്കുന്നു. ജഡ്ജിമാർ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ, സഭാ നേതാക്കൾ എന്നിവരെ നിയമിക്കുന്നതും ബഹുമതികളും  നൽകുന്നതും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. 

ഇതുവരെ, 57 പേർ യുകെ പ്രധാനമന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്, റോബർട്ട് വാൾപോൾ ആദ്യത്തേതും (1721) ഏറ്റവും കൂടുതൽ കാലം (20 വർഷത്തിലേറെയായി) സേവനമനുഷ്ഠിച്ചയാളുമാണ്. അതേസമയം ലിസ് ട്രസ് ആയിരുന്നു ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ സമയം (ഏഴ് ആഴ്ചകൾ) പ്രധാനമന്ത്രി പദം അലങ്കരിച്ചത്. 

പോളിങ് 
∙ജൂലൈ 4ന് രാവിലെ 7 മുതൽ രാത്രി 10 വരെ പോളിങ് സ്റ്റേഷനുകളിൽ നേരിട്ടോ തപാൽ മുഖേനയോ വോട്ടർമാർ വോട്ട് ചെയ്യും. 
∙വ്യക്തിപരമായി വോട്ടുചെയ്യുന്നതിന് ഫോട്ടോ ഐഡി ആവശ്യമാണ്. വോട്ടെടുപ്പ് രാത്രി 10 മണിക്ക് അവസാനിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ, ഇംഗ്ലണ്ട്, സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്, വെയിൽസ് എന്നിവിടങ്ങളിലെ 150 ഓളം മണ്ഡലങ്ങളിലെ വോട്ടർമാരുടെ സർവേയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ  എക്‌സിറ്റ് പോൾ പ്രഖ്യാപനം വരും.