ഉസ്താദ് സാക്കിർ ഹുസൈൻ: ലോകത്തിന്റെ ഹൃദയതാളം തൊട്ടെടുത്ത തബല മാന്ത്രികൻ
Tabla Maestro Ustad Zakir Hussain
Mail This Article
ഉസ്താദ് സാക്കിർ ഹുസൈൻ – പരിചയപ്പെടുത്തൽ ആവശ്യമില്ലാത്ത പേര്. തബലയെന്ന വാദ്യോപകരണത്തിന്റെ സാധ്യതകൾ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ അനാവൃതമാക്കിയ കലാകാരൻ. ഉസ്താദ് സാക്കിർ ഹുസൈൻ എന്ന പേര് കേൾക്കുമ്പോൾത്തന്നെ മനസ്സിലേക്ക് ഓടിയെത്തുന്നത് താളത്തിന്റെ അദ്ഭുത ലോകമാണ്. തബല വിദ്വാൻ, സംഗീത സംവിധായകൻ, സംഗീത അധ്യാപകൻ എന്നീ നിലകളിലെല്ലാം ജ്വലിച്ചുനിന്ന പ്രതിഭ. തബലയെ ക്ലാസിക്കൽ സംഗീതോപകരണത്തിന്റെ പരിധികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് ഉയർത്തി, ആഗോളതലത്തിൽ അംഗീകാരം നേടിക്കൊടുത്ത സംഗീതജ്ഞൻ. തന്റെ കൈകളിൽ സംഗീതത്തിന്റെ മാന്ത്രികത സൃഷ്ടിച്ച സാക്കിർ ഹുസൈൻ, ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീത പാരമ്പര്യത്തിലെ തിളങ്ങുന്ന നക്ഷത്രമാണ്.
പ്രശസ്ത തബലവാദകൻ ഉസ്താദ് അല്ലാ രഖായുടെ മകനായി ജനിച്ച സാക്കിർ ഹുസൈന്, സംഗീതം രക്തത്തിൽ അലിഞ്ഞു ചേർന്നതായിരുന്നു. നന്നേ ചെറുപ്പം മുതൽ തന്നെ പിതാവിൽനിന്ന് തബലയിൽ പരിശീലനം ആരംഭിച്ച അദ്ദേഹം അസാധാരണമായ പ്രതിഭ കാണിച്ചു. പഞ്ചാബ് ഖരാനയുടെ പാരമ്പര്യത്തിൽ വേരൂന്നിയ സംഗീത പരിശീലനമാണ് ലഭിച്ചത്. വർഷങ്ങളോളം നീണ്ട കഠിന പരിശ്രമത്തിലൂടെയും അർപ്പണബോധത്തോടെയുള്ള പരിശീലനത്തിലൂടെയും തബല വാദനത്തിൽ അദ്ദേഹം അതുല്യമായ പ്രാവീണ്യം നേടി. പതിമൂന്നാം വയസ്സിൽ തന്നെ പിതാവിന്റെ ശിഷ്യനായി പര്യടനം ആരംഭിച്ചു. പതിനേഴാം വയസ്സിൽ തന്റെ ആദ്യ സോളോ ആൽബം പുറത്തിറക്കി. തന്റെ വിരൽത്തുമ്പിൽ നിന്നും ജീവൻ തുടിക്കുന്ന താളങ്ങളിലൂടെ സംഗീത പ്രേമികളുടെ ഹൃദയങ്ങളെ കീഴടക്കി. തന്റെ വിസ്മയകരമായ പ്രതിഭയിലൂടെയും കലാസമർപ്പണത്തിലൂടെയും അദ്ദേഹം തബലയെന്ന വാദ്യോപകരണത്തിന് ആഗോള അംഗീകാരം നേടിക്കൊടുക്കുന്നതിൽ മുഖ്യ പങ്ക് വഹിച്ചു.
സാക്കിർ ഹുസൈൻ വെറുമൊരു സംഗീതജ്ഞൻ മാത്രമല്ല, സംഗീതത്തിലൂടെ സംസ്കാരങ്ങളെ ഒന്നിപ്പിച്ച പാലം കൂടിയാണ്. പരമ്പരാഗത ഹിന്ദുസ്ഥാനി സംഗീത ശൈലിയിൽ വേരൂന്നി നിൽക്കുമ്പോഴും, ജാസ്, വേൾഡ് മ്യൂസിക് തുടങ്ങിയ വിവിധ സംഗീത ശാഖകളുമായി സാക്കിർ ഹുസൈൻ പരീക്ഷണം നടത്തി. പാശ്ചാത്യ സംഗീത പാരമ്പര്യങ്ങളുമായി ഹിന്ദുസ്ഥാനി ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തെ സമന്വയിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ സാക്കിർ ഹുസൈൻ തബലയുടെ സാധ്യതകൾ വിസ്തൃതമാക്കി. ജോൺ മക്‌ലാഫിൻ, മിക്കി ഹാർട്ട് തുടങ്ങിയ രാജ്യാന്തര സംഗീതജ്ഞരുമായി ചേർന്ന് ഒട്ടേറെ സംഗീത പരിപാടികൾ അവതരിപ്പിച്ചു. ‘ശക്തി’, ‘റിമംബർ ശക്തി’ എന്നീ ബാൻഡുകളിലൂടെ ലോക സംഗീതത്തിന് പുതിയ മാനങ്ങൾ നൽകി. വ്യത്യസ്ത സംസ്കാരങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള സംഗീതത്തെ സമന്വയിപ്പിച്ചുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ സൃഷ്ടികൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പ്രേക്ഷകരുടെ പ്രശംസ നേടി.
സാക്കിർ ഹുസൈന്റെ പ്രതിഭ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാങ്കേതിക മികവിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങിയില്ല. പാരമ്പര്യത്തിൽ വേരൂന്നിയതും എന്നാൽ പുതുമയുടെ ചൈതന്യം നിറഞ്ഞതുമായ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഗീതം, തബലയുടെ അതിർവരമ്പുകൾ നിരന്തരം വികസിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. സങ്കീർണമായ താളക്രമങ്ങളും മനോഹരമായ ലയവിന്യാസങ്ങളും അതിശയകരമായ വേഗവും കൊണ്ട് വിസ്മയം സൃഷ്ടിച്ചു. ലോകമെമ്പാടും സംഗീത പരിപാടികൾ നടത്തുകയും പുതുതലമുറയെ സംഗീത പഠനത്തിന് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിൽ വലിയ താത്പര്യം കാണിച്ചു. 1999-ൽ യുഎസിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന സിവിലിയൻ ബഹുമതിയായ 'നാഷനൽ ഹെറിറ്റേജ് ഫെലോഷിപ്' ലഭിച്ച ആദ്യ ഇന്ത്യൻ സംഗീതജ്ഞനാണ് അദ്ദേഹം. സംഗീതത്തിലെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ഗ്രാമി പുരസ്കാരം 4 തവണ നേടി.
ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തിന്റെ മാസ്മരിക ലോകത്ത്, ഉസ്താദ് സാക്കിർ ഹുസൈൻ എന്ന പേര് തബലയുടെ പര്യായമാണ്. ഏഴു പതിറ്റാണ്ടുകളായി തന്റെ കൈവിരലുകളിൽ നിന്നും പിറവിയെടുക്കുന്ന താളലയങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തിന് വലിയ ആരാധകസമൂഹത്തെ സൃഷ്ഠിച്ചു. എളിമയും സൗമ്യതയും നിറഞ്ഞ വ്യക്തിത്വത്തിന് ഉടമയായ അദ്ദേഹം പുതിയ തലമുറയിലെ സംഗീതജ്ഞർക്ക് പ്രചോദനമായി നിലകൊണ്ടു. ലോകമെമ്പാടും തബലയുടെ സാർവത്രിക ഭാഷയിലൂടെ സംഗീതപ്രേമികളെ ആവേശം കൊള്ളിച്ച, എക്കാലത്തെയും മഹാമാന്ത്രികരിൽ ഒരാൾ. ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തിന്റെ അഭിമാനമായ ഉസ്താദ് സാക്കിർ ഹുസൈൻ, തബലയുടെ മാസ്മരിക ഭാഷയിലൂടെ ലോകമെമ്പാടും സംഗീതപ്രേമികളുടെ മനസ്സുകളിൽ എക്കാലവും ഓർമിക്കപ്പെടും.