Activate your premium subscription today
യുഎസിൽ എത്ര വിമാനത്താവളങ്ങളുണ്ടെന്ന് ഊഹിക്കാമോ? നിങ്ങളുടെ ഊഹം പരമാവധി ഉയർന്നിരിക്കട്ടെ. എത്ര ഉയർത്തി ഊഹിച്ചാലും നിങ്ങളുടെ ഊഹം ശരിയുത്തരത്തിന് അടുത്തെത്താൻ സാധ്യത കുറവാണ്. യുഎസിൽ മൊത്തം പത്തൊൻപതിനായിരത്തിലേറെ വിമാനത്താവളങ്ങളുണ്ട്. സൈനികാവശ്യങ്ങൾക്കുള്ള ചെറുതും വലുതുമായ വിമാനത്താവളങ്ങളാണ് ഇവയിലേറെയും. അത്യാവശ്യഘട്ടങ്ങളിൽ വിമാനമിറക്കാൻ സൗകര്യമുള്ള ഹൈവേകൾ വേറെയുമുണ്ട്. ഈ വിമാനത്താവളങ്ങളിൽ പൊതുജനത്തിന് ഉപയോഗിക്കാവുന്നവ അയ്യായിരത്തിലേറെ വരും. യുഎസിന് ഇന്ത്യയെക്കാൾ മൂന്നിരട്ടി വലുപ്പമുണ്ട്. എന്നാൽ, ജനസംഖ്യയുടെ കാര്യത്തിൽ ഇതു നേരെ മറിച്ചാണ്. ഇന്ത്യയിൽ ഏതാണ്ട് 145 കോടി ജനമുള്ളപ്പോൾ യുഎസിൽ അത് 35 കോടിക്കടുത്തു മാത്രം. യുഎസിലെ വിമാനത്താവളങ്ങളുടെ എണ്ണംവച്ചു നോക്കുമ്പോൾ ഇന്ത്യയിൽ എത്ര വിമാനത്താവളമാകാം അഥവാ എത്ര വിമാനത്താവളം വേണം? ജനസംഖ്യാനുപാതം നോക്കിയാൽ ഒരു പതിനയ്യായിരം. അല്ലെങ്കിൽ പോട്ടെ, ചുരുങ്ങിയത് ഒരു ആയിരത്തഞ്ഞൂറെങ്കിലും വേണ്ടേ? എന്നാൽ, ഉള്ളത് അഞ്ഞൂറിനടുത്തു മാത്രം. അതിൽത്തന്നെ എയർപോർട്ട് അതോറിറ്റി മാനേജ് ചെയ്യുന്നത് 150ൽ താഴെ വിമാനത്താവളങ്ങൾ.
‘‘മീശപ്പുലിമലയിൽ മഞ്ഞു പെയ്യുന്നത് കണ്ടിട്ടുണ്ടോ…?’’ ദുൽഖർ സൽമാൻ ചിത്രമായ ‘ചാർലി’യിലെ പ്രശസ്ത ഡയലോഗിന് തിരുവനന്തപുരത്തുകാർക്കൊരു മറുമൊഴിയുണ്ട്. ‘‘ചിറ്റീപ്പാറയില്‍ സൂര്യനുദിക്കുന്നത് കണ്ടിട്ടുണ്ടോ…?’’ എന്നാവും അത്. കാരണം ഇവിടുത്തെ പ്രഭാതങ്ങൾ അതിമനോഹരമാണ്. മഞ്ഞും മേഘക്കൂട്ടവും സുവർണ ശോഭയിൽ ഉദിച്ചുയരുന്ന സൂര്യനും ചേർന്നൊരുക്കുന്ന കാഴ്ചയുടെ വിരുന്ന് വെറുതെ കളയണോ? തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയിലെ തൊളിക്കോട് ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിലെ ചിറ്റീപ്പാറയെക്കുറിച്ചു ചുരുങ്ങിയ വാക്കുകളിൽ പറഞ്ഞാൽ ഇത്രയേയുള്ളൂ. പക്ഷേ ആ സൂര്യോദയം മനസ്സിൽ മായാത്ത കാഴ്ചയാവും തീർച്ച. തിരുവനന്തപുരം നഗരത്തിൽനിന്ന് 30 കിലോമീറ്റർ അകലെ പൊന്മുടി സംസ്ഥാന ഹൈവേയിൽ തൊളിക്കോട് കവലയ്ക്ക് സമീപത്താണ് ചിറ്റീപ്പാറ. ദൂരെ നിന്ന് ഈ പാറയിലേക്ക് നോക്കിയാൽ ഒരു കൗതുക കാഴ്ച കാണാം.
ഉരുൾപൊട്ടിയത് ചൂരൽമലയിലാണ്. എന്നാൽ ആ ഉരുൾപൊട്ടലിന്റെ നടുക്കം ഏൽക്കുന്നത് രാജ്യാന്തര ടൂറിസം മേഖലയുടെ ഭൂപടത്തിലും. അതിനു കാരണം പലതാണ്. ഏറ്റവും പ്രധാനം ലോക ടൂറിസം ഭൂപടത്തിൽ വയനാട് ജില്ലയുടെ ‘ലൊക്കേഷൻ’ ആണെന്നു പറയാം. കേരളത്തിലെയും ഇന്ത്യയിലെയും ടൂറിസം മേഖലയുടെ തിരിച്ചു വരവിന് മുൻകൈ എടുത്തത് വയനാട് ജില്ലയാണ്. ഇരട്ട പ്രളയങ്ങളും (2018, 2019) തൊട്ടുപിന്നാലെ ആഞ്ഞടിച്ച കോവിഡ്-ലോക്ഡൗണും (2020-21) ഏൽപ്പിച്ച കനത്ത ആഘാതത്തിൽ നിന്ന് കരകയറ്റിയത് ‘ഡെസ്റ്റിനേഷൻ വയനാട്’ വിനോദ സഞ്ചാര പ്രവർത്തനങ്ങളായിരുന്നു. അടുത്ത കാലത്ത് സഞ്ചാരികളുടെ പ്രിയപ്പെട്ട ഇടമായി മാറിയിരുന്നു വയനാട് ജില്ല. മറ്റ് പല സ്ഥലങ്ങളിലും ഇല്ലാത്ത ആകർഷണങ്ങൾ വയനാട് ജില്ലയിലുണ്ടെന്നതാണ് കാരണം. ഉരുൾപൊട്ടലിന്റെ ആഘാതത്തിൽനിന്ന് ചൂരൽമലയുടെ വീണ്ടെടുക്കലിനൊപ്പം വിനോദസഞ്ചാര മേഖലയുടെ തിരിച്ചുവരവിനും വഴിയൊരുക്കണമെന്ന ആവശ്യം ഉയർന്നു കഴിഞ്ഞു. അതിൽ പ്രധാനം സഞ്ചാരികളുടെ വിശ്വാസം വീണ്ടെടുക്കലാണ്. വിനോദ സഞ്ചാര മേഖലകളിൽ സുരക്ഷിതമായി സന്ദർശിക്കുന്നതിനുള്ള സൗകര്യങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കുകയാണ് മുഖ്യം. തകർത്തു പെയ്യുന്ന പേമാരിയും ‘ചുവപ്പ് മുന്നറിയിപ്പുകളും’ ടൂറിസം കേന്ദ്രങ്ങളിലെ നിയന്ത്രണങ്ങളും നിപ്പ പോലുള്ള രോഗഭീതികളും പലപ്പോഴും കേരളത്തിന്റെ വിനോദ സഞ്ചാര മേഖല നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികളാണ്. വയനാട് ദുരന്തത്തിന് പിന്നാലെ റിസോർട്ടുകളിലും മറ്റും സഞ്ചാരികൾ ബുക്കിങ് റദ്ദാക്കുകയോ മാറ്റിവയ്ക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത് തുടങ്ങിയിട്ടുണ്ടെന്ന് ഈ രംഗത്തുള്ളവർ മുന്നറിയിപ്പു നൽകുന്നു. ഇത് സർക്കാരിനുമുള്ള സൂചനയാണ്. വയനാട് പ്രതിസന്ധി മറ്റൊരു പ്രധാന
‘ബൊട് സാൻ വോയ് തുദോങ് ഒട്’ – ഇത് വിയറ്റ്നാമിലെ ദ ലാത് എന്ന പട്ടണത്തിൽ ലഭിക്കുന്ന വിഭവം. പുഴുങ്ങിയ കപ്പയും (മരച്ചീനി) മുളക് ചട്നിയും എന്നു മാത്രമാണ് ഇതിന്റെ അർഥം. കപ്പ പുഴുക്കും മുളകു ചമ്മന്തിയും ഉൾപ്പെടെ കേരളത്തെ അടുപ്പിക്കുന്ന ഒട്ടേറെ കാര്യങ്ങളുണ്ട് വിയറ്റ്നാമിൽ. എന്തിനേറെ പറയുന്നു കമ്യൂണിസവും കമ്യൂണിസ്റ്റ് പച്ചയും വരെയുണ്ട് ആ നാട്ടിൽ. മധ്യ വിയറ്റ്നാമിലെ കുന്നുകളിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ദ ലാത് പട്ടണം കേരളത്തിൽ നിന്നുള്ള സഞ്ചാരികൾക്ക് എന്നും അപ്രതീക്ഷിതമായ ഒരു കാഴ്ചയാണ്. മനോഹരമായ പ്രകൃതിദൃശ്യങ്ങൾക്കും തണുത്ത കാലാവസ്ഥയ്ക്കും പേരുകേട്ട, കേരളത്തിലെ ഹൈറേഞ്ച് പ്രദേശങ്ങളെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നതാണ് ദ ലാത്. ഈ നഗരം സാംസ്കാരിക ബന്ധങ്ങളുടെ കലവറ കൂടിയാണ്. മൂടൽമഞ്ഞിൽ കുളിച്ച പ്രഭാതങ്ങളിൽ ഇവിടത്തെ പ്രാദേശിക വിഭവങ്ങൾ രുചിക്കാൻ ഇന്ത്യയിൽ നിന്നെത്തിയ സഞ്ചാരികൾ പൈൻ മരങ്ങൾ നിറഞ്ഞ കുന്നുകളിലേക്ക് ഒഴുകുകയാണ്. എന്തൊക്കെയാണ് ഇന്ത്യയിൽ നിന്നെത്തുന്ന സഞ്ചാരികൾക്ക് വിയറ്റ്നാം
കേരളത്തെക്കുറിച്ച് പറയുമ്പോൾ ഇടംവലം നോക്കാതെ നമ്മൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന വാചകമാണ് ‘ദൈവത്തിന്റെ സ്വന്തം നാട്’. പരസ്യവാചകമായി എത്തി പതിയെപ്പതിയെ മലയാളികളുടെ മാത്രമല്ല ലോകത്തിന്റെ മുഴുവൻ മനസ്സിലും കയറി കൊളുത്തിയ ടാഗ് ലൈൻ. ഇത് കേരള ടൂറിസത്തിന്റെ പരസ്യ ടാഗ് ലൈൻ ആയിരുന്നു എന്ന് എത്ര പേർക്കറിയാം? ഈ ടാഗ് ലൈൻ കേരള ടൂറിസത്തിന്റെ പരസ്യവാചകമായ കഥയും അതിലേറെ രസകരമാണ്. ദൈവത്തിലൊന്നും വലിയ വിശ്വാസം ഇല്ലാതിരുന്ന ഒരു സിപിഐ മന്ത്രി വിനോദസഞ്ചാര വകുപ്പു മന്ത്രി ആയിരുന്ന കാലത്താണ് ഈ പരസ്യവാചകം പിറന്നു വീണതെന്നത് മറ്റൊരു കൗതുകം. യുക്തിവാദവും ദൈവവും പരസ്യ വാചകത്തിന് മുന്നിൽ ഒരു ധാരണയിലെത്തിയതായിരിക്കണം. നാട്ടിലെ ടൂറിസം പ്രമോഷനു വേണ്ടി ദൈവത്തെ കൂട്ടു പിടിച്ചാലും വലിയ തെറ്റില്ലെന്ന് അന്നത്തെ കമ്യൂണിസ്റ്റ് മന്ത്രിസഭയ്ക്കും തോന്നിക്കാണും. അങ്ങനെ ഒരുപാട് ആലോചനകൾക്കു ശേഷം യൂറോപ്പ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള വിദേശരാജ്യങ്ങളിലെ സഞ്ചാരികളെ കേരളത്തിലേക്ക് എത്തിക്കാൻ കേരള ടൂറിസത്തിന്റെ ആ ടാഗ് ലൈൻ പിറന്നു വീണു; ദൈവത്തിന്റെ സ്വന്തം നാട് അഥവാ ഗോഡ്സ് ഓൺ കൺട്രി. 44 നദികളും പുഴകളും മലകളും കുന്നുകളും തടാകങ്ങളും തെങ്ങിൻ തോപ്പുകളും തേയിലത്തോട്ടങ്ങളും നിറഞ്ഞ, കഥകളിയും തെയ്യവും കളരിയുംകൊണ്ട് സമ്പന്നമായ, ആയുർവേദത്താൽ അനുഗ്രഹീതമായ കേരളം. ലോകത്തിന്റെ ഏത് കോണിലാണെങ്കിലും യാത്ര ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന വ്യക്തി ‘ദൈവത്തിന്റെ സ്വന്തം നാട്’ എന്ന ടാഗ്‌ലൈൻ കേട്ടാൽ അത് കേരളമാണെന്ന് കണ്ണുമടച്ച് പറയും. 2001 ജനുവരിയിൽ പുറത്തിറങ്ങിയ ഇന്ത്യ ടുഡേ മാഗസിന്റെ കവർ സ്റ്റോറി കേരളത്തിലെ വിനോദസഞ്ചാരത്തെക്കുറിച്ച് ആയിരുന്നു. ഗോവക്കാരനായ വാൾട്ടർ മെൻഡിസ് ‘ദൈവത്തിന്റെ സ്വന്തം നാട്’ എന്ന ടാഗ് ലൈനിലേക്ക് എത്തിയത് എങ്ങനെയെന്ന് അതിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. യഥാർഥത്തിൽ മെൻഡിസ് ആണോ ആ ടാഗ്‌ലൈൻ സൃഷ്ടിച്ചത്? ആ കഥയിലേയ്ക്ക്...
വിയറ്റ്നാം എങ്ങനുണ്ട്, മലേഷ്യയോ? ഒരു ഫൈവ് ഡേയ്സ് ട്രിപ്പടിച്ചാൽ കീശ കീറുമോ? അല്ലെങ്കിൽ തായ്ലൻഡ് ആയാലോ? ഈ അവധിക്കാലത്ത് തലങ്ങുംവിലങ്ങും കേൾക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങളാണിത്. അവധിക്കാലം അടുക്കുമ്പോഴേ ട്രിപ്പ് പ്ലാൻ ചെയ്തു തുടങ്ങുന്നവർ ഒട്ടേറെയാണ്. ഗൂഗിൾ മാപ്പിലും യുട്യൂബിലും കയറിയിറങ്ങി നിരങ്ങും. പരിചയത്തിലുള്ള ട്രിപ്പടി വീരന്മാർക്കൊക്കെ വാട്സാപ്പിൽ മെസേജിടും. ഇൻസ്റ്റയിൽ കാണുന്ന ബജറ്റ് ടൂറുകൾക്കെല്ലാം എൻക്വയറി അയയ്ക്കും. വിമാന ടിക്കറ്റിനും ഹോട്ടൽ ബുക്കിങ്ങിനും എന്തു ചെലവു വരുമെന്ന് മുൻകൂട്ടി അറിയാമെങ്കിലും അവിടെ ചെന്നിറങ്ങിയാൽ പിന്നെയുള്ള ചെലവുകൾ എങ്ങനെയാണെന്ന് ഒരു പിടിയുമില്ലെന്നതാണു പ്രശ്നം. കുമരകത്തും ഫോർട്ട്കൊച്ചിയിലും നമ്മൾ കാണുന്ന സായിപ്പന്മാർക്ക് നാട്ടിൽ എന്തു ജോലിയാണെന്നോ, എന്തു വരുമാനമുണ്ടെന്നോ അറിയില്ലെങ്കിലും അവരെല്ലാം നമുക്ക് ‘ലോകം ചുറ്റിനടക്കുന്ന ‘റിച്ച് ഫോറിനേഴ്സ്’ ആണ്. അതുപോലെ ബർമുഡയും കൂളിങ് ഗ്ലാസും വച്ച് ഏതെങ്കിലും രാജ്യത്ത് ചെന്നിറങ്ങിയാൽ നമ്മളും റിച്ചാണെന്ന് അവർ കരുതും. വഴിയോര കച്ചവടക്കാരൻ മുതൽ ടാക്സിക്കാർ വരെ വായിൽവരുന്ന തുക പറയും. അതുകൊണ്ട് ജീവിതച്ചെലവു കുറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളാണ് തപ്പിയെടുക്കേണ്ടത്. ഹോട്ടൽ മെനു നാലുവട്ടം തിരിച്ചുംമറിച്ചും നോക്കി ഒടുവിൽ ബിരിയാണി ഓർഡർ ചെയ്യുന്നതുപോലെ, അന്റാർട്ടിക്ക മുതൽ ആഫ്രിക്കവരെ ചർച്ചചെയ്തു തള്ളിയശേഷം ഒടുവിൽ തീരുമാനത്തിലെത്തും തായ്ലൻഡ്, മലേഷ്യ അല്ലെങ്കിൽ വിയറ്റ്നാം. ഇതിൽ മലയാളിയുടെ പുതിയ ഡെസ്റ്റിനേഷൻ വിയറ്റ്നാമാണ്. കഴിക്കാനും കറങ്ങാനും ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവർക്ക് വേണ്ടതെല്ലാം ഇവിടെയുണ്ട്. കൃത്യമായി പ്ലാൻ ചെയ്താൽ കീശകീറാതെ വിയറ്റ്നാമിലേക്ക് ഒരു ഇന്റർനാഷനൽ ട്രിപ്പ് തരപ്പെടുത്താം.
ഒടുവിൽ സിപിഎം കേന്ദ്ര കമ്മിറ്റി അംഗം എ.കെ. ബാലന്റെ പ്രവചനം സത്യമായി. നവകേരള ബസ് എന്തു ചെയ്യുമെന്ന് ചോദിച്ചപ്പോൾ മ്യൂസിയത്തിൽ വച്ചാൽ ടിക്കറ്റ് എടുത്ത് ആളുകൾ കാണാൻ വരുമെന്ന് എ.കെ. ബാലൻ ‘കണ്ടെത്തി’യിരുന്നു. ആദ്യയാത്രയിലെ 25 യാത്രക്കാരിൽ 15 പേരും ബസിൽ യാത്ര ചെയ്യണമെന്ന ആഗ്രഹംകൊണ്ട് മാത്രം കയറിയതാണ്. മുഖ്യമന്ത്രിയും മന്ത്രിമാരും കേരളം മുഴുവൻ സഞ്ചരിച്ച ബസ്, പൊതുജനങ്ങൾക്കായി ആദ്യം നടത്തുന്ന സർവീസിൽ പോകണമെന്ന് ആഗ്രഹിച്ചവർ നിരവധി. മൂന്ന് പേർ ഈ ബസിൽ ബെംഗളൂരുവിൽ പോയി ഇതേ ബസിൽ തിരിച്ചു പോന്നു. പുലർച്ചെ നാല് മണിക്കാണ് കോഴിക്കോട്ടുനിന്ന് പുറപ്പെടേണ്ടിയിരുന്നത്. ബസ് കോഴിക്കോട് കെഎസ്ആർടിസി സ്റ്റാൻഡിൽ എത്തിയപ്പോഴേക്കും സ്റ്റാൻഡിലുണ്ടായിരുന്ന യാത്രക്കാർ ചുറ്റിലും കൂടി, ഫോട്ടോ എടുക്കലായി. മുൻവശത്താണ് ലിഫ്റ്റുള്ള ഡോർ ഉള്ളത്. ഡോർ കാണുന്നതിനും കൗതുകത്തോടെ നിരവധിപ്പേർ എത്തി. മേയ് അഞ്ചിനാണ് നവകേരള ബസിന്റെ കോഴിക്കോട്– ബെംഗളൂരു സർവീസ് ആരംഭിച്ചത്. ബസ് ഗുണ്ടൽപേട്ട് എത്തിയപ്പോൾ ചായ കുടിക്കാൻ നിർത്തി. ഇതേ ഹോട്ടലിന്റെ പരിസരത്ത് കേരളത്തിലേക്കുള്ള വേറെയും കെഎസ്ആർടിസി ബസുകളുണ്ടായിരുന്നു. ഇതിലുള്ള യാത്രക്കാർ കൗതുകം മൂത്ത് നവകേരള ബസിന്റെ അകം കാണാൻ കയറി. ബസിന്റെ പ്രധാന ആകർഷണമായിരുന്ന ശുചിമുറിയായിരുന്നു പലർക്കും കാണേണ്ടിയിരുന്നത്. ആദ്യം കയറിയ സ്ത്രീ കയറിയതിനേക്കാൾ വേഗത്തിൽ തിരിച്ചിറങ്ങി. പുറകെ വന്ന ആരെയും കയറാൻ അനുവദിച്ചതുമില്ല.
തായ് എയർവേയ്സിന്റെ കൊച്ചിയിൽ നിന്നുള്ള പ്രീമിയം വിമാന സർവീസുകൾക്ക് തുടക്കം. ബാങ്കോക്കിലെ സുവർണഭൂമി വിമാനത്താവളത്തിൽ നിന്നാണ് തായ് എയർവേയ്സിന്റെ സർവീസ്.
മഞ്ഞണിഞ്ഞ തേയില തോട്ടങ്ങൾ, കാൻവാസിൽ കോറിയ ചിത്രം പോലെ കണ്ണെത്താ ദുരത്തോളം പരന്നു കിടക്കുന്ന മലമേടുകൾ, മഞ്ഞുപുതച്ച വഴികൾ. ഒപ്പം കോടമഞ്ഞു വാരി വിതറുന്ന സുഖകരമായ തണുപ്പും. വർണനകളിലൊതുക്കാനാകില്ല മൂന്നാറിന്റെ സൗരഭ്യം. കണ്ണിനേയും മനസിനേയും ഒരുപോലെ വിസ്മയിപ്പിക്കും മൂന്നാറിന്റെ കാഴ്ചകൾ. കരിമ്പാറ കൂട്ടങ്ങൾക്കിടയിലൂടെ വെള്ളിയാഭരണം പോലെ ഒഴുകിയിറങ്ങുന്ന നീർച്ചാലുകൾ. കാഴ്ചകൾ ഒരുപാടുണ്ട്. അടിമാലിയിൽ നിന്ന് പൂപ്പാറ ഗ്രാപ് റോഡ് വഴിയും അടിമാലി– മൂന്നാർ റോഡ് വഴിയും അടിമാലി– കല്ലാർ– മാങ്കുളം– മൂന്നാർ റോഡ് വഴിയും മൂന്നാറിലെത്താം. മൂന്നുവഴികളും കാഴ്ചകളുടെ സ്വർഗം തുറക്കും
പ്രതിദിനം 2 ലക്ഷം തീർഥാടകർ ! അയോധ്യയിലെ രാമക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠ കഴിഞ്ഞതോടെ ഭക്തരുടെ വലിയ ഒഴുക്കാണ് അനുഭവപ്പെടുന്നത്. ആദ്യത്തെ ആഴ്ച തന്നെ 19 ലക്ഷം പേർ ദർശനം നടത്തിയെന്നാണ് ഔദ്യോഗിക കണക്കുകൾ. പ്രാണ പ്രതിഷ്ഠാ ദിനത്തിൽ 5 ലക്ഷം പേർ ദർശനം നടത്തിയെങ്കിൽ തുടർദിവസങ്ങളിൽ ശരാശരി 2 ലക്ഷം തീർഥാടകർ ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തുന്നു. ട്രിപ് അഡ്വൈസർ അടക്കമുള്ള രാജ്യാന്തര സഞ്ചാര സേവന ദാതാക്കൾ അയോധ്യാ ദർശനത്തിന് വിവിധ പാക്കേജുകൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു കഴിഞ്ഞു. ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശനത്തിന് ക്യൂവും ആരതി കാണാൻ സൗകര്യങ്ങളും അടക്കം വിപുലമായ ക്രമീകരണങ്ങളാണ് ക്ഷേത്രം ഭരണസമിതി ഈ ദിവസങ്ങളിൽ ഒരുക്കുന്നത്.
Results 1-10 of 28
